تا كه‌نگی بازرگان یاریا ب به‌رووكێن مه‌ بكه‌ن!

تا كه‌نگی بازرگان یاریا ب به‌رووكێن مه‌ بكه‌ن!

91

بلندبوون و نزمبوونا دولاری، هنده‌ك كرینه‌ مرۆڤ و هنده‌ك كرینه‌ ساتۆرێن كۆلانان، چیروكێن خه‌لكی دگه‌ل دولاری دلێ مرۆڤی دراوه‌ستینن، د شه‌ڤ و روژه‌كێ دا هنده‌ك زه‌نگینكرن و هنده‌ك ژی توشی جه‌لتا دلیكرن! ژ سه‌رهلدانێ و هێڤه‌، دولار (ته‌حه‌كوم)ێ ب ژیارا خه‌لكی دكه‌ت، دولار گرانبوو، سووك گرانبوو، دولار هاته‌خار، سووك وه‌ك خوه‌ ما. ئه‌ڤ هه‌ڤكێشه‌یا گرانبوون و ئه‌رزانبوونا سووكێ ب دولاریڤه‌، مه‌زنترین شلقه‌ ب ئابووری و داهاتێ تاكه‌كه‌سی دئێخیت. به‌ریا چه‌ند حه‌فتیان بوو، 100 دولار به‌رامبه‌ری 126 هزار دیناران بوو، رێكا من ب دكانه‌كێ كه‌فت، من هنده‌ك تشتكرین و هنده‌كێن دژی بهاكرن، ژ ئه‌ڤێن من كرین من پارێن وان دانێ و من دده‌ستێ خوه‌ گرتن، ئه‌ڤێن من بهاكرین ژی، ئێك ژ وان تشتان، فلته‌رێن ئاڤێبوون، سێ فلته‌ر ب 5 هزار دیناران، ئه‌ڤا ئه‌ز دبێژم به‌ریا سێ روَژا بوو ژ سوحبه‌تێ، ریا من ب هه‌مان دكان كه‌فت، من ژێ داخازكر، ئه‌وان فلته‌ران بوومن بكه‌ته‌ د زه‌رفه‌كی دا، من داخازا بهای ژێكر، گوته‌ من ب شه‌ش هزار دیناران، من گوتێ بتنێ به‌ری سێ روَژان بوو و ته‌ گوته‌ من، بهایێ وێ پێنج هزار دینار بوون، گوته‌ من دولار دبازاری دا یێ گران بوی. دكانداری راستگوت، دولار گران ببوو و هزار دینار چبوونه‌ سه‌ر ئێك وه‌ره‌قه‌، ئان كو 100 دولار ب 127 هزاران دهاته‌ گوهوَڕین، ئه‌گه‌ر قوتابیه‌كێ بنه‌ره‌تی ژی بیت دێ زانیت ئه‌ڤه‌ جوداهیه‌كا مه‌زنه‌ ژ 126ێ ئێك زێده‌ بیت و دبه‌رامبه‌ردا ژ پێنجێ ئێك زێده‌بیت. هه‌ر چه‌نده‌، دولار بتنێ نینه‌ یاریان ب به‌رووكێن مه‌ دكه‌ت، ده‌ما ئه‌ز به‌حسا بازاری دكه‌م، ئه‌ز به‌حسا مه‌زاختیێ خێزانێ دكه‌م به‌راورد دگه‌ل داهاتێ هه‌یڤانه‌، ئه‌ڤه‌ دده‌مه‌كی دا ئه‌م د قه‌یرانێ و نه‌بوونا موچه‌ی و شه‌رێ داعش دا ده‌رباز دبین. بهایێ گازێ هاته‌ خار، حوكمه‌تێ ته‌حه‌كوم ب بهای دكر و مه‌ گوت قه‌یرانه‌، ئه‌گه‌ر پاره‌ بۆ پانقا حوكمه‌تێ ژی بچن، ئاساییی یه‌ و دڤێت ئه‌م وه‌لاتی چاڤێن خوه‌ بنقینین! حوكمه‌تێ خوه‌ ڤه‌كێشا و بها كه‌ته‌ به‌ر ده‌ستێ بازرگانان، جودا ژ پارێزگه‌هێن دی یێن هه‌رێمێ، دهوك دووماهی پارێزگه‌هـ بوو، بهایێن لیترا پانزینێ جێگیر كری و دسه‌ر ڤێژیرا دوو بها هه‌بوون، (پانزینا عادی و یا موحه‌سه‌ن) كو 100 هزار دینار جوداهی د ناڤبه‌را هه‌ردوویان دا هه‌بوون، ئه‌ڤه‌ دده‌مه‌كی دا، حوكمه‌ت گه‌هشتبوو باوه‌ریه‌كێ، كو پانزینا عادی و موحسه‌ن نینه‌ و هه‌موو ئێكه‌ دسه‌رده‌مه‌كیدا ببوو بریار و هه‌موویان پابه‌ندی ب وێ بریارێ دكر، كه‌س نه‌دشیا ب به‌هانا(موحه‌سه‌نێ و عادیێ) یارییێ ب بهای بكه‌ت، ئه‌گه‌ر بزڤرینه‌ بابه‌تی ڤه‌، هه‌ر چه‌نده‌ بهایێ گازێ نه‌گه‌هشتیه‌ وی رادده‌ی، كو بهایێ ئێك لیتر فركه‌كا مه‌زن ل خوه‌ بده‌ت و بها گران ببیت، لێ رێكه‌فتنا د ناڤبه‌را خودانێن پانزینخانان دا، قه‌یرانه‌كا بچووك هاته‌ دروستكرن و د هه‌مان روَژ دا، بهایێ لیترێ لهه‌موو پانزینخانان بێ جوداهی، گرانبوو! ئه‌ڤا من مه‌ره‌م پێ هه‌یی ئه‌ز بێژم، راسته‌ حوكمه‌تێ بازار ئازاد كریه‌، دا هه‌ڤركی په‌یدا ببیت و تشتێ باش و ئه‌رزان بكه‌ڤیته‌ به‌رده‌ستێ وه‌لاتیان، لێ ژبیرنه‌كه‌ین ژی، ئه‌ڤا خودانێن پانزینخانا كری، زه‌نگه‌كا مه‌ترسیێ بوو و دڤێت كارگێری و جڤاتا پارێزگه‌هێ ب چاڤه‌كێ كێم لێ نه‌ نێریت!

کۆمێنتا تە