ترسا ب خافله‌تیڤه پێدڤی ب چاره‌سه‌ریێ هه‌یه
دهۆك، له‌زگین جوقی:
تایبه‌تمه‌نده‌كێ نه‌خۆشیێن ده‌روونی دیاركر كو ئێك ژ به‌ربه‌لاڤترین نه‌خۆشیێن ده‌روونی دناڤ خه‌لكی دا ئه‌وه نه‌خۆشیه‌ك گرێدایێ ئالوزیا ده‌روونی یه كو گرۆپه‌كا ئێشان هه‌یه دبێژنێ گرۆپێ ( خه‌مگینیا ده‌روونی) پارچا وان یا مێشكی یا ترسێ پتر ژ یا خه‌لیكََ نورمال كاردكه‌ت.
د. یوسف عه‌لی، تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن ده‌روونی دیاركر كو ترسه‌كا دژواره، دبێژێ‌َ ترسا ده‌روونی یا دژوار گه‌له‌ك نه‌خۆشی دكه‌ڤنه دبن ڤی گرۆپی دا، وه‌كو بزدیانێ یه ئه‌وژی زێده‌ی راددێ خوه دترسیت و ژ نشكه‌كێڤه ئه‌ڤ ترسه وه‌لێ دكه‌ت كو هزر بكه‌ت دێ مریت و هێدی هێدی زێده‌دبیت، ره‌نگه هه‌تا 10 ده‌قیقا ترس بمینیت و دبیت هنده‌ك جاران ژی پتر بمینت.
ئاشكرا كركو دگه‌ل ترسێ هنده‌ك نیشانێن دی دروست دبن ئه‌وژی ئه‌و ده‌مارێن دهێنه خوار بۆ له‌شێ مرۆڤی دێ ده‌مارێ دگه‌ل خوه دا ده‌ته شولی، له‌ورا ژی دبیت دلێ وی كه‌سی گه‌له‌ك بقوتیت و دێ سینگێ وی ئێشیت و بێهنا وی ته‌نگ بیت و حه‌فكا وی گه‌هیته ئێك، دبێژن هه‌ر وه‌كو كه‌سه‌كی ئه‌ز خه‌ندقاندم و دێ ره‌جفیت و له‌رزیت و دێ ته‌زینكه‌ك سه‌ر له‌شی دا هێت یانژی دێ گه‌رم بیت، دبیت ژی هه‌ست ب سه‌رمایێ بكه‌ت، ئانكو مه‌به‌ست ئه‌وه پتریا نیشانان ل له‌شێ مرۆڤی دیاردبن.
تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن ده‌روونی گۆتژی:” ده‌مێ ئه‌و ترسا ده‌روونی ل ده‌ڤ په‌یدادبیت رامانا وێ ئه‌و نینه كو وی كه‌سی نه‌خۆشیێن سینگی یان یێن دلی هه‌نه، هه‌كه دگه‌ل دلقوتان و سینگ ئینان و بێهنته‌نگی و هنده‌ك نیشانێن دی هه‌بوون وه‌كو له‌رزین وره‌جفین و خوهدان وحه‌فك بگه‌هیته ئێك ومرۆڤ گه‌له‌ك بترسیت، ئه‌و ترسا دژوار وه‌لێ دكه‌ت بێژیت دێ مرم و گه‌له‌ك تووشبوویێن ڤێ نه‌خۆشیێ گێژدبن و هه‌ستبوونه‌كا سه‌یر بۆ وان دروست دبیت، وه‌سا هزر كه‌ن خه‌ونه نه راستیه.
د. یوسف عه‌لی، ئه‌وژی دیاركر كو ئه‌ڤ نیشانه بتنێ گرێدای نه ب وێ پارچا ترسێ ئه‌وا زێده شوول دكه‌ت و ئه‌و ده‌مارێن دهێنه خوار ڤان نیشانێن له‌شی دروست دكه‌ت و نه‌خۆشیه‌كا نورماله چو مه‌ترسی ل سه‌ر ژیانا نه‌خۆشی نینه، بتنێ حاله‌ته‌كێ (قلق نفسی) یه دبێژنه ڤێ نه‌خۆشیێ ترسا دژوار یا خافله‌تیڤه، هه‌كه ژ هه‌یڤه‌كێ بۆری و ل ده‌ڤ كه‌سه‌كی دو جاران یان پتر په‌یداببیت ئه‌م وی ددانین نه‌خۆش وچاره‌سه‌ریا وی دهێـته كرن و كورسێ چاره‌سه‌ریا وان دگه‌هیته شه‌ش هه‌یڤان هه‌تا ساله‌كێ و ده‌رمان ژی بۆ نه‌خۆشی دهێنه دانان، هیچ مه‌ترسیه‌ك سه‌ر نه‌خۆشی نینه.
