ته‌ڤنێ ئالۆزێ عیراقێ به‌ر ب كیڤه؟
ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ی
گومان تێدا نینه كو كێشه و ناكۆكی و ململانێن سیاسی د ناڤبه‌را ئیرانێ وئه‌مریكا دبه‌رده‌وامن ل سه‌ر ئاخا عیراقێ، ئه‌وژی بۆ چه‌ند ساله‌كان ڤه‌دگه‌رێت كو دشێن بێژین پشتی رۆخاندنا رژێما شاهینشاهه‌تی ل ئیرانێ 197 و هاتنا رژێما كۆمارا ئیسلامی و هاتنا رژێما به‌عس ل 1968 كو رۆژ بۆ رۆژێ ئه‌ڤ ئێكه دزێده‌بوونێ دایه حه‌تا روخاندنا رژێما به‌عس ل سالا 2003 ئه‌وژی ب هاریكاری و پشته‌ڤانیا ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ئه‌ڤه ژلایه‌كی، ژلایه‌كێ دى ئه‌وژی پشتی ده‌ستهه‌لاتا عیراقێ كه‌فتیه د ده‌ستێن شیعه مه‌زهه‌بان دا ل 2003 پشتی ژناڤچوونا رژێما به‌عس ل 9\4 03 20 وه‌ك مه ئاماژه پێ دای ئه‌ڤ ململانه و ناكۆكییه زێده‌تر لێهاتن، چنكو شیعه نه‌شێن ده‌ستهه‌لاتا عیراقێ برێڤه ببه‌ن وچ جاران برێڤه نه‌بریه، ژبه‌ركو هه‌فسارێ وێ د ده‌ستێن رژێما ئیرانێ دایه و یا زاله ل سه‌ر ڤێ ده‌ستهه‌لاتێ وئه‌مریكا یا رازی نینه ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ كو د ڤی بیاڤی دا ئه‌مریكا ژی دڤێت پێگه‌یه‌كێ ب هێز هه‌بیت ل عیراقێ، ئه‌و ژی بۆ چه‌ند ئه‌گه‌ره‌كان دزڤریت. ئه‌ڤجا مه هه‌موویان دیت ڤه‌كێشانا ئه‌مریكا هێزێن خوه ژ عیراقێ و پشتی ئافراندن و لڤینا شانه‌یێن رێكخراوێن قاعیده و داعش یێن تیرۆرستی ل دووڤ داخوازیا عیراقێ جاره‌كا دی ئه‌مریكا ڤه‌گه‌ریا ڤه كو ڤێ ئێكێ ئیران نیگه‌ران كربوو. ئه‌شكه‌رایه ژبه‌ر لاوازبوونا ده‌ستهه‌لاتا شیعی ل عیراق و ناكۆكیێن به‌رده‌وام د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسیێن عیراقێ دا، ژلایه‌كێ دیڤه د ناڤبه‌را شیعه وسوننه‌یان دا، هه‌ر وه‌سا د ناڤبه‌را شیعه وشیعه‌یان دا وده‌ست تێوه‌ردانێن ده‌ره‌كی رێكخراوا داعش پتر كارا بوو ل عیراقێ كو بوویه ئه‌گه‌رێ داگیركرنا پتریا پارێزگه‌هێن سوننه نیشین وده‌ڤه‌رێن كوردی یێن ژ ده‌رڤه‌ی هه‌رێما كوردستانێ كو ئه‌مریكا وهه‌ڤپه‌یمانێن وێ هه‌می هه‌ل وبزاڤێن خوه خسته كاری ژلایی له‌شكری و لۆجستی و هه‌والگیری و ئابووری و ب پشته‌ڤانی وهاریكاریا پێشمه‌رگی قه‌هره‌مان هه‌تا ئه‌ڤ رێكخراوا تیرۆرستی هاتیه ژناڤبرن و ئه‌فسانه‌یا وێ هاتیه تێكشكاندن كو زه‌ره‌ر و زیانێن هه‌ره مه‌زن گه‌هاندنه عیراقێ ژهه‌می لایان ڤه كو وه‌سا دیاره ئه‌مریكا وئیرانێ دڤێت ل دووڤ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه ده‌سهه‌لاتا عیراقێ برێڤه ببه‌ن. ب دیتنا من ئه‌مریكا و ئیران و حه‌تا عه‌ره‌بستانا سعوودی وتوركیا عیراق بخوه‌كریه گۆره‌پانا په‌رزنینا كێشه‌یێن خوه و جهێ ململانێن خوه یێن سیاسی و تۆلڤه‌كرنێ، تایبه‌ت رژێما ئیرانێ كو وێ دڤێت هه‌ر جهه‌كێ شیعه لێ هه‌بن ئیرانێ ژی هه‌بوونا خوه لێ هه‌بیت وخوێیا خوه بكه‌ته د ناڤ هه‌می گراران وان دا و خودان بریار بیت و ده‌ستێن وێ د ناڤ داهه‌بن، كو باجا ڤێ هه‌میێ خه‌لكێ هه‌ژارێ عیراقێ دده‌ت، هه‌ر وه‌سا كو ل ڤێ داویێ په‌یدابوونا خوه‌نیشادانێن نه‌رازیبوونێ ل جادا عیراقێ كو ئه‌ڤ چه‌نده بوویه ئه‌گه‌رێ ژ ده‌ستكاركێشانا دكتور عادل عه‌بدولمه‌هدی سه‌رۆك وه‌زیران كو نها بوویه حوكمه‌ته‌كا كاربرێكه‌ر. ب دیتنا من كو ده‌ستنیشانكرنا سه‌رۆكێ وه‌زیران دێ گه‌له‌ك ڤه‌كێشیت و ب زه‌حمه‌ت بیت. ئه‌شكه‌رایه كو كرژی و ئالۆزیێن ئه‌مریكا و ئیرانێ رۆژانه د زێده‌بوونێ دانه كو ئه‌ڤه نیشانا هندێ یه كو هه‌ردوكان ته‌ماعی د ئاخا عیراقێ داهه‌یه كو ئه‌ڤ گرژی و ئالۆزی مه‌زنتر لێ هاتن پشتی كوشتنا قاسم سوله‌یمانی فه‌رماندێ فه‌یله‌قا قودس یا پاسدارێن ئیرانێ ل نێزیك فرۆكه‌خانه‌یا به‌غدا یا نیڤده‌وله‌تی، هه‌ر وه‌سا وه‌ك تۆلڤه‌كرنه‌ك ژلایێ ئیرانێ ڤه مۆشه‌ك بارانكرنا بنگه‌هێ عه‌ین ئه‌لئه‌سه‌دێ ئه‌مریكی ل ئه‌نبارێ ئه‌وژی ب (22) مه‌شه‌كان كو دو ژ وان ب ده‌ردورێن هه‌ولێرێ كه‌فتبوون. خودێ ئاڤه‌كێ ب ڤی ئاگری داكه‌ت چنكو ئه‌مژی دێ د ڤی ئاگری دا كه‌لین وب دیتنا من ئه‌گه‌ر چ گوهۆرین ب سه‌ر ڤێ ره‌وشا نها دا نه‌هێن عیراق دێ به‌ره‌ڤ پارچه پارچه بوونێ ڤه چیت ودێ بیته ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا چه‌ندین گرۆپێن توندره و تیرۆرستی ژێر ناڤێن جودا جودا.
