جـەنـەرال و جۆلانـی.. هـزر و سەربـۆرا پـراكتیكی
محەمـەد عامـر دێـرشـەوی
3 ــــ 3
سەرەدەرییا دەستەلاتا جەنەرالی دگەل ڕكابەران:
دگەل وەرگرتنا دەستەلاتێ ژ سازیێن حوكمەتا سووری ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ، دەستەلاتدارێن نوی، ب سەركێشییا «پەیەدە» پارتی كو نێزیكە، یان ژی بەشەكە، ژ خەتێ پەكەكێ، دروشمێن پۆست نەتەوەیی بلند كرن. ئەڤ پینگاڤ ژ لایەن هێزێن كوردی ب زیان و ب دژی خواستا كوردایەتیێ هات ل قەلەم دان. خواستا هێزێن كوردی ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ ئەوە، كو كورد ل ڕۆژئاڤا وەكو كورد و بەشەك ژ نەتەوەیەك سەربخوە؛ دەرفەتێ ب دەستڤە بینن و بگەهن مافێن خوە یێن خودایی و سروشتی و داخواز دكەن ئاسەوارێن عەرەبكرنێ ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ نەمینن.
ژ ئەنجامێ ڤان بۆچوونان دوو بەرە ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ پەیدا بوون، بەرەیەك حكومدار و بەرەیێ دیتر ئەم دشێن بێژینێ ڕكابەر. بەرەیێ ڕكابەر توهمەتا بەرەیێ حكومدار دكەت، كو حوكمڕانیی ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ ب ترساندنا خەلكی تێت كرن، كەسێن خەباتكار و سەركردێن حزبێن كوردی هاتنە بەرزەكرن و ژناڤبرن، كوڕێن كوردان د شەڕاندا هاتن ب كوشتن دان، بێكو هیچ مفایێ ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ هەبیت ژ وان شەڕێن دویر ژ دەڤەرا وان. لەشكرییا ب زۆر و ڕەڤاندنا زارۆكان و برنا وان بۆ ڤان شەڕێن ل دەڤەرێن عەرەبا تێن ئەنجامدان بوون مایێ ڤالەكرنا ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ مللەتێ كورد.
ژ بلی چەند خۆیشاندانەكێن سنووردار ل بیرەوەریێن كوردی نەتەوەیی خۆنیشاندانێن مەزن، وەكو یێن ئدلبێ، ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ لبن دەستەلاتا قەسەدێ و جەنەرالی نەهاتینە ئەنجامدان. بەلێ پێدڤیە بێت گۆتن، كو بەراوردییا د ناڤبەرا شێوێ سەرەدەرییا ڤان هەردو سەركردەیان؛ جۆلانی و جەنەرال، د ڤێ خالێ دا جودایە: جۆلانی ئەو ب خوە حاكم بوو و بڕیارێن وی كارتێكەر بوون لسەر شێوەیێ سەرەدەرییا دگەل ڕكابەران. جەنەرال پۆستەكێ لەشكری پێهاتبوو بەخشین د ناڤ قەسەدێ دا، و نە ئەوبوو حوكمڕان ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ، لەوا نەهەموو سەرەدەرییا دگەل ڕكابەران دێ لسەر جەنەرالی ئێت هژمارتن.
تەنها بڕیارا ڕاستەوخۆ یا جەنەرالی، كو پەیوەندی هەبیت ب حوكمڕانیێ ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ، ئیمزایا وی بوویە، ل 29 حوزەیرانا 2019، دگەل دەستپێشخەرییەكا جڤاتا نەتەوێن ئێكگرتی، كو ئێدی نابیت زارۆكێن بچویك بێن ڤەكێشان بۆ ناڤ ڕێزێن قەسەدێ. واتە جەنەرال ب ئیمزا دگەل سەربازییا زارۆكان نەبوویە ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ.
پێكڤەكاركرنا دگەل ڕكابەران:
سەربۆڕا جۆلانی د ڤێ خالێ دا یا ئالۆزە و دیار نینە ئەرێ د واقعیدا، ئەو دێ چەند یێ ئامادەبیت پێكڤە دگەل ڕكابەرێن خوە د ئێك چارچووڤا ئێكگرتی دا كار بكەت. ئەگەر سەرەدەرییا دگەل ڕكابەران ل ئدلبێ بكەین نموونە، دێ بینین زیندان پڕ بوون ژ لایەنێن هەیئا شامێ و ژ لایەنێن دیتر یێن ڕكابەر. ئەڤە نە نیشانا وێ چەندێ یە، كو دەما دەستەلاتا ڕەها د ژێر كونترۆلا جۆلانی دا، ئەو یێ ئامادەبوو، لایەنێن دیتر وەكو هەیین لبەرچاڤ وەربگریت و د ئێك بەرەی دا كار بكەت ل پێخەمەت بەرژەوەندییا گشتی. ل بەرامبەردا مرۆڤ دبینیت پشتی خۆنیشادانێن ئدلبێ و پشتی وەرگرتنا دەستەلاتا سووریا جۆلانی گەلەك ب ڕۆهن و زەلالی دبێژیت؛ ل پێخەمەت بەرژەوەندییا گشتی، ئەو یێ ئامادەیە دگەل هەموو لایەنان و هەموو ڕكابەران پێكڤە كار بكەت د چارچۆڤەیەك ڕێكخستی و دەستووری. دانوستاندن و پێكڤەكاركرن دگەل قەسەدە نەهاتییە ڕەد كرن.
سەربۆرا جەنەرالی د ڤێ خالێدا یا لاوازە و دیار نینە، كا ئەو دێ د مەیدانا واقعیدا چەوا دگەل لایەنێن دی یێن كوردی كار كەت. هەولێر ئێك ل 11/7/2012 و هەولێر دو ل 13/12/2013 و ڕێكەفتنا دهۆك ل 22/10/2014 هەولدانێن سەرۆك بارزانی بوون بۆ پەیداكرنا ئێكڕێزیێ د ناڤبەرا لایەنێن كوردی یێن ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ، بەلێ ڤان ڕێكەفتنان سەرنەگرت. سەرنەگرتنا ڤان ڕێكەفتنان لسەر جەنەرالی نائێت ژمارتن، چونكی ل وی دەمی ئەو د پۆستەك وەسا دا نەبوو، كو بشێت بڕیارێ بدەت لسەر جێبەجێكرنا ڤان هەولدان و ڕێكەفتنان، ب تایبەت جێبەجێكرنا ڕێكەفتنا دهۆك، كو وەكو چارەیەكا باش و ل ژێر چاڤدێرییا سەرۆك بارزانی دهات خواندن. بڕیار بڕیارا پەیەدێ بوو، نەك بڕیارا جەنەرالی و ل وی دەمی ئەو نە ل واجیها دانوستاندنان و بڕیاردانێ بوو و نەژی لایەنەكێ دانوستاندن و ڕێكەفتنێ بوو.
د گەل پەیدابوونا كاودانێن نوی ل سووریا، سەرۆك بارزانی جارەك دیتر دەستپێشخەر بوو بۆ پەیداكرنا ئێكڕێزیێ و پێكڤەكاركرنا هێزێن ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ د چارچووڤێ ئێك قەوارا ئێكگرتی ل پێخەمەت بەرژەوەندییا گشتی. حەتا نوكە چەندین دیدار دگەل لایەنێن ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ هاتینە ئەنجامدان و ئێك ژ وان دیداران، پێشوازییا سەرۆك بارزانی بوو ل جەنەرالی.
لێدوانێن جەنەرالی پشتی دیدارا سەرۆك بارزانی دلخۆشكەر بوون، بۆ هەركوردەكێ، كو هێزێن ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ ڤێرێ و پێدا دێ ب ئێك دل و ئێك دەست ل پێخەمەت بەرژەوەندییا ڤی بەشێ كوردستانێ كار كەن. بەلێ پرسیارا هەلاویستی ئەوە، ئەرێ جەنەرال دێ ڤێ جارێ شێت بریار دەر بیت؟
