جوداهی د ناڤبه‌را ده‌سهه‌لاتدار و زه‌نگینێن ڕۆژهه‌لاتا ناڤین و یێن بیانی دا؟
دلۆڤان ئه‌مجه‌د بارزانى
ئه‌ز دێ ل ده‌سپێكێ به‌حسێ ده‌سه‌لاتدار و زه‌نگین و پله‌دارێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب گشتی و عیراقێ و هه‌ڕێمێ ب تایبه‌تی كه‌م.
ئه‌گه‌ر مه گۆت زه‌نگین یان ده‌سه‌لاتدار یان پله‌دار و بالاده‌ست یان گه‌له‌كێن دی یێن وه‌سا رامانا وێ ئه‌وه كو مال و سامان و پاره‌كێ بێ هه‌ژمارێ هه‌ی و یێن ده‌ستێن وان دا، به‌س كا دا ته‌ماشای وان بكه‌ین كا ڤی مال و دارایی چاوا بكاردئینن و دمه‌زێخن.
ــ ئه‌رێ ئه‌ڤێن زه‌نگین چاوا پارێ خوه بكاردئینن؟
ــ ب زۆری گرنگیێ ب چ دده‌ن …؟
ــ ئه‌ڤ ده‌سه‌لاتدار و زه‌نگینه زۆرتر ب دووڤ چ ڤه‌نه؟
دێ ب ره‌نگه‌كێ تێكه‌ل و كورت به‌رسڤا ڤان پسیاران ده‌م:
ئه‌گه‌ر ئه‌م هزر د ڤان زه‌نگین و ده‌سه‌لاتدار و ئه‌ڤێن خودان داراییه‌كێ زۆر دا بكه‌ین، دێ بۆ مه دیار بیت كو ڕێژه‌یا (95%) ژ سه‌دێ گرنگیێ دده‌نه سێ تشتان ئه‌و ژی:
1ـ ماله‌كا جوان و سه‌رنجراكێش.
2ـ كچكێن جوان و نازك.
3ـ ئۆتۆمبێل یێن ب بها گران و خوارنێ.
ئه‌گه‌ر ئه‌م بچینه سه‌ر راستیێ ئه‌ڤ هه‌رسێ تشته نه د وی ئاستی دانه كو هند گرنگی پێ بهێته‌دان، نابێژم باش نینه و چنینه نه دڤێت هه‌بن.
لێ به‌لێ تشتێ ل ڤان گرنگتر و ب بهاترێ هه‌ی ده‌سه‌لاتدار و زه‌نگینێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب گشتی و هه‌ڕێما كوردستانێ ب تایبه‌تی كو هه‌می مال و سامانێ خوه تێدا بمه‌زێخین و بكاربینین.
هه‌كه هاتوو ڤان ده‌وله‌تێن جیرانێن هه‌رێما كوردستانێ ده‌رگه‌هێن سنۆری یێن خوه ل سه‌ر هه‌ڕێمێ گرتن و نه‌هێلا چ تشته‌ك داخلێ هه‌ڕێمێ بیت، پاشی دێ چ رووده‌ت ئه‌ڤ سێ تشته دێ چ كه‌ن دێ چ گرنگیا خوه هه‌بیت؟.. هیچ.!
له‌وما من دڤێت بێژم یا باش ئه‌وه ئه‌ڤ ده‌سه‌لاتدار و زه‌نگین و پله‌دارێن حوكمه‌تێ وی مال و سامانی و دارایێ خوه د ڤه‌كرنا كۆمپانیێن وه‌به‌رهێنانێ و چاندنا به‌رووبومێ كشتوكالی و ڤه‌كرنا كارگه‌ه و كۆمپانیێن وه‌سا كو هه‌می پێدڤیێن ملله‌تێ مه پێ بهێنه دابینكرن، دا چاڤێن كه‌سێ ل به‌رووبوم و ئالاڤ و داهێنانێن ده‌وله‌تێن جیران و بیانی نه‌بیت هه‌می تشت لێ بهێنه دروستكرن (made in Kurdistan) بن و بێ منه‌تێ ده‌وله‌تێن دی، هه‌روه‌سا ئه‌گه‌ر هاتوو ده‌رگه‌هێن سنووری ژی ل سه‌ر مه هاتنه‌گرتن د ووی ده‌می دا دێ تشته‌كێ ئاسایی بیت و كارتێكرنێ ل وه‌لاتی ناكه‌ت و چ ژێ كێم نابیت.
له‌وما یا فه‌ره گرنگیه‌كا باش ب هه‌می ڤان كارگه‌هو كۆمپانی و پرۆژان بهێته‌دان.
ئه‌ڤه گه‌له‌كا باشه بۆ هه‌ڕێمێ ب تایبه‌تی و عیراقێ ب گشتی، چونكێ دێ بیته ئه‌گه‌رێ نه‌هێلان یان كێمبوونا قه‌یرانا ئابووری ل سه‌ر هه‌ڕێما كوردستانێ.
ئه‌گه‌ر بێمه سه‌ر زه‌نگین و ده‌سه‌لاتدارێن ده‌وله‌تێن بیانی ئه‌و به‌روڤاژی زه‌نگین و ده‌سه‌لاتدارێن روژهه‌لاتا ناڤین.
ئه‌ڤ ده‌وله‌تێن بیانی ئه‌گه‌ر ئه‌م ته‌ماشا بكه‌ین یا دیار و پێش چاڤه كو هه‌می به‌رهه‌م و داهێنانێن وان هه‌ریێن وه‌لاتێ وان بخوه‌نه ئه‌و بخوه هه‌می تشتێ پێدڤی چێدكه‌ن. هه‌روه‌سا فرێ دكه‌نه ده‌وله‌تێن دی ژی.
زه‌نگین و ده‌سه‌لاتدارێن وان هه‌می مال و سامان و پاره‌ی د ڤه‌كرنا كارگه‌هێن جۆراو جۆر و كۆمپانیا و چاندنا به‌رووبومی و گه‌له‌ك تشتێ دی دا دمه‌زێخن.
هه‌تا وی ڕاده‌ی كو یێ هنده‌ك داهێنانان دكه‌ن د هزرا مه‌ژی دا نینه و ئه‌م پێ سه‌رسام دبین.
هه‌روه‌سا چ قه‌یران ژی نه‌شێن كارتێكرنێ ل وه‌لاتێ وان بكه‌ن و خه‌لكێ وان زۆر ب باشی دژین سه‌ره‌رای هندێ ژی كو ڕێژا ئاكنجیێن وان ده‌ه جارا ژی پتری ده‌وله‌تێن رۆژهه‌لاتا ناڤینن.
ئه‌ڤه ژی وێ چه‌ندێ بۆ مه دیار دكه‌ت كو ئه‌ڤ ده‌وله‌ته سیسته‌مێ برێڤه‌برنێ دا گه‌له‌ك زیره‌ك و دانا و شاهره‌زانه.
سامان و داراییێ خوه د تشتێ بێ مفادا نامه‌زێخن.
هیڤیدارم ئه‌ڤ زه‌نگین و حوكمه‌ت و ده‌سه‌لاتدارێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب گشتی و هه‌ڕێما كوردستانێ ب تایبه‌تی چاڤ ل ڤان ده‌وله‌تێن پێشكه‌فتی بكه‌ن دا بشێن ڤان ئاریشا چاره‌سه‌ر بكه‌ین و نه‌هێلین.
ئاریشا هه‌ڕێما كوردستانێ ئه‌وه نزانن ڤی دارایی بكاربینن، چونكێ ژلایێ دارایی ڤه ئه‌م ژ هه‌میان زه‌نگینترین به‌س نه‌زانین د سیسته‌مێ بكارئینانێ دا ئه‌مێن به‌ر ب قه‌یرانێ ڤه برین.
ئه‌گه‌ر نه ئه‌م یێن د ناڤ خه‌زینێ دا زێرێ ڕه‌ش، ئاخا عیراقێ هه‌می “گازه” چه‌نده‌ها بیر و شه‌ریكێن گازێ یێن هه‌ین ل عیراقێ، ئه‌رێ ئه‌و داهاته هه‌می كێڤه دچیت چلێ دهێت.
ئه‌ز دێ پسیاره‌كێ ژ هه‌وه كه‌م خۆنده‌ڤانێن هێژا هوون به‌رسڤێ بده‌ن:
ئه‌رێ بۆچی خه‌لكێ كوردستانێ د ناڤ گازێ دایه و یێ بێ گازه ژی..؟
