جڤاكه‌كێ پێشكه‌فتی ـ ملله‌ته‌كێ به‌خته‌وه‌ر ـ پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش
ب بۆرینا چه‌رخ و سه‌رده‌مان جیهانێ چه‌ندین جۆرێن جڤاكان بخوه‌ڤه‌گرتینه، پتریا وان ژی ئه‌وبووینه یێن ئارام و سه‌قامگیر و به‌رقه‌رار خۆشی ب ئاسایش و ئاشتیێ بری، وه‌لاتیێن وێ ژی خۆشیێ ب سلامه‌تیا وه‌لاتێن خوه برینه و د ژیانه‌كا خۆش و به‌خته‌وه‌ر دا ژیایینه، لێ یێن دیتر جڤاكێن نه ئارام بووینه یێن د ژیواره‌كێ خراب دا ژییاین و د دۆخه‌كێ ئاژاوكری و نه‌بوونا ئاسایشێ دا دژین و وه‌لاتیێن وان د به‌رزه‌نه، د شه‌پره‌زه، ده‌به‌ده‌ركری، نه د ئارام ب درێژیا ده‌می، جوداهی یا دیار و ئاشكرایه، دێ بزاڤێ كه‌ین د ڤێ گۆتارێ دا رۆناهیه‌كێ به‌رده‌ینه سه‌ر هنده‌ك تشتان كو دێ هاریكاریێ كه‌ن و به‌ر ب پێشكه‌فتن و وه‌رارا تاكی و جڤاكی چن.. . جاران فه‌ره ل سه‌ر مرۆڤی ل وان كاودانان بڤه‌گه‌ریێن یێن ب سه‌ر وی راچووین یان ژیان تێدا كری د چارچووڤێ خێزانێ دا یان كاری یان جڤاكی، هه‌می كریار پێدڤی ب هه‌لسه‌نگاندنا ڤاڤارتنا وان هه‌لویستێن ئه‌كتیڤ یێن دیتره، جار ره‌فتارێن مرۆڤی پێدڤی ب نووژه‌نكرنا نێرین و به‌رنامه‌یانه بۆ خوه‌گونجاندن ل گه‌ل بارۆدخێن نوو، چونكو تێكچوونه‌ك هه‌یه د هزروبیران دا و هه‌می رۆژان نووچه و نووهاتێن سه‌رده‌م هه‌نه.. ئه‌گه‌رێَن ڤان روودان و كه‌تواران ژی مێشكێ مرۆڤی یه كو كارتێكرن ل سه‌ر دهێنه كرن ژ سمایێن ئه‌ڤینیێ و فشارێن ژینگه‌هێ و ململانێ و ڤه‌كێشكێن جۆره و جۆر وه‌كو كۆمه‌كا هزروبیران و لایه‌نگیریێن ره‌وشه‌نبیری و هزری و ئاینی. . مرۆڤ ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كی یه یێ هه‌می چالاكیێن رۆژانه یێن خۆش، كو ژ وان ژی یێن دچنه د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیان دا (گشتی و تایبه‌ت) یان یێن خراب ژی وه‌كو وان ییێن ململانێن خویناوی یێن مه‌ترسیدار ژێ ده‌ردكه‌ڤن.. ئه‌ڤجا مرۆڤ لۆتكه‌یا گوهۆرینێ و شێوازێ وێ یه.. ئه‌و رودان و گوهۆرینكاری یێن ل جهه‌كێ ده‌ستنیشانكری دهێنه روودان هنده‌ك تێگه‌ه و هزران ب خوه‌ڤه دگرن دجوانه ژ یێن به‌ری هینگی و سیبه‌را خوه دبه‌ردده‌نه سه‌ر جڤاكی و بازنه‌یا په‌یوه‌ندیێن مرۆڤاتیك، میناك ژی بۆیه‌رێن (3/8/2014). . ئه‌و سه‌ر و سیمایێن گشتی یێن جڤاكێن مه ئێدی یێن دهێنه گوهۆرین ل گۆر بۆرینا ده‌می، نها نه‌وه‌كو به‌رێ یه. . ئه‌و پرسیارا ئه‌م ل هه‌مبه‌ر راوه‌ستای ئه‌رێ ده‌م نه‌هاتیه ده‌ست ژ هنده‌ك دیارده‌یێن جڤاكین یێن كه‌ڤننار و جودا دنێڤ جڤاكی دا به‌رده‌ین؟ به‌ری به‌رسڤدانێ فه‌ره دیار بكه‌ین كا نه‌یا ب ساناهی یه ل جهه‌كی كو لێنێرینێ بگوهۆرین ل هه‌مبه‌ری تشته‌كێ تایبه‌ت، مژارێ هنده‌ك تشتێن گه‌له‌كێن گرنگ دڤێن وه‌كو دابینكرنا ده‌مه‌كێ گونجای، هه‌ر دیسا ژی كو كاودان دخوه‌جه و نه‌گهۆر بن ب ره‌نگه‌كێ گشتی ل گه‌ل لڤاندنا كۆمه‌كا ئالاڤێن پێدڤی ژ بۆ خزمه‌تكرنا ئه‌ڤێ پرۆسا جڤاكین.
• یا ئێكێ ره‌وشه‌نبیری یه كو رۆله‌كێ ناڤه‌ندی د ڤێ چه‌ندێ دا دله‌یزینیت، جڤاكێن جیهانێ یێن پێشكه‌فتی نه‌دپێشكه‌فتن هه‌كه شۆره‌شێن سه‌رخوه‌بوونێ یێن ره‌وشه‌نبیری و عورفی و هزری نه‌بانه، به‌رژه‌وه‌ندیێ كاره‌كێ ژ دل دڤێت بۆ پرۆپاگنده‌یێ دنێڤبه‌را ته‌خوچینێن ملله‌تی یێن ژێكجودا ب شێوازێن خوه یێن به‌رنیاس ڤه و ب تایبه‌تی ژی خواندنێ. . نه‌زانین چو خزمه‌تان ناكه‌ت و ئه‌نجامێن وێ د نه‌رێنینه و باندۆرا وێ یا وێرانكاره.
• لێ كاریگه‌ریا دیتر یا كاریگه‌ر رۆلێ ئه‌كادیمناس و بسپۆران و تایبه‌تمه‌ندانه د بیاڤێ زانستێن جڤاكین دا یێن مرۆڤاتی هه‌ر وه‌سا ژی مامۆستایێن وێژه‌ڤان و نڤیسه‌ران د تێگه‌هشتنا خه‌لكی دا و ناساندنا وان ل سه‌ر كێشه‌یێن هه‌ڤچه‌رخ وه‌كو ڤه‌بوونا هزری و شارستانی و پێشخستنا شێوازێن دیالۆگێ و گه‌نگه‌شێ و سه‌رده‌ریكرن ب نه‌رماتی ل گه‌ل خه‌لكێ دیتر و رێزگرتنا په‌یوه‌ندیێن جڤاكی یێن جۆره و جۆر و هاریكاریا و هه‌ڤگرتن سل سه‌ر بنیاتێ به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی و بهێزخستن و رێزگرتنا په‌یوه‌ندیێن خێزانی و كاركرن ل سه‌ر وێ ئێكێ كو مرۆڤ یێ ئه‌كتیڤ بیت د سه‌رده‌ریێن خوه دا. . بۆ بیرئانینێ لێ ئازادی دڤێت د ناڤ چارچووڤێ پیڤاژۆیێن گشتی دا بیت یێن نه‌خه‌شه‌كری بۆ وێ ئێكێ.
• خالا سیێ ژی رۆلێ سازیا خێزانی و په‌روه‌رده‌یی یه د پرۆسا ئاڤاكرنێ دا و وه‌رارا جڤاكی یا تاكی كو یا كاریگه‌ره كو ل گه‌ل ده‌ه‌سپێكێن ژیانێ و زانین و فێركرنێ یه، چونكو ب ساناهی یه كو تاك (زارۆ) بهێته ئاراسته‌كرن دناڤ ڤی ده‌می كو پێگیر ببیت ب هنده‌ك پره‌نسیپێن ساخله‌م و دابوه‌نه‌ریتێن جڤاكی یێ، باش و ب هه‌مام ده‌می خوه دوورخستن ژ هنده‌ك كاوادێن نه خۆشتڤی د دنیایێ دا، ئه‌ڤ هه‌می كاروبار و كێشه‌یه یێن مفادار بۆ ئاڤاكرنێ و پاشی د هاریكارن بۆ هندێ كو ب سه‌ردا نه‌چیت به‌ر ب جیهانا تاوان و گونه‌هێََ، كه‌ساتیا تاكی بریارێ دده‌ت و دهێته په‌سنین ل قووناغێن ده‌سپێكێ ژ ژێی مرۆڤی كو ئاراسته‌یا دروست كه‌ساتیه‌كا ب هێ. به‌پار دكه‌ت یا به‌رهه‌ڤ بۆ به‌رسینگگرتنا ژیانێ.. واته خوه‌به‌رهه‌ڤكرن یا فه‌ره بۆ هه‌می قووناغان. . گه‌نج تێنه‌كا به‌رهه‌مێنه‌ره، یا فه‌ره بهێنه هشیاركرن و ره‌وشه‌نبیریا كاری كاری و ئاڤاكرن و دلسۆزیێ د نێڤ مێشكێن وان دا بهێته چاندن، ئه‌و ستوونێن گه‌ل و وه‌لاتانه و رێكا وانه به‌ر ب شانازیێ و سه‌ركه‌فتنێ.. په‌یره‌وێن خواندنێ رۆله‌كێ گرنگ دله‌یزینن د پێشخستنا ئاسۆیێن ره‌وشه‌نبیریا گشتی یا وه‌تیان دا، گرنگه ب جهه‌كی كو ل گه‌ل هه‌مان ژیواری بیت یێ ئه‌م تێدا دژین و دبنین و ئارمانجدار بیت، پیگیر بیت ب وێ چه‌ندێ كو خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی یا جڤاكی بكه‌ت.
• فاكته‌رێ چارێ یێ به‌رهه‌مهێنه‌ر رۆلێ زه‌لامێن ئاینی یه یان سازیا ئاینی كو ئه‌و یا به‌رهه‌مهێنه‌ره و زێندی یه د جڤاكێن مه یێن ده‌سپێكی دا، ئه‌ڤ به‌رێزانه دبه‌رده‌وامن ل گه‌ل وه‌لاتیان ل ده‌مێن نێزیكی هه‌ڤ و ب هه‌ژمارێن مه‌زن و د شیانێن وان دایه كو گه‌له‌ك راسپارده و شیره‌تان پێشكێش بكه‌نه بۆ گشت خه‌لكی وه‌كو هه‌بوونا ره‌وشه‌نبیریه‌كا لێبۆرینێ و پێكڤه‌ژیانا برایانه دنێڤبه‌را پێكهاتێن ملله‌تی یێن جۆره و جۆر دا و راستیا سه‌رده‌ریكرنێ و دیالۆگێ و به‌خشكرنا هاریكاریێ بۆ كه‌سێن بێده‌رامه‌ت ل ده‌مێ پێدڤی و زانینا سنۆرێن به‌رپرساتیان.. ئه‌ڤنه كاروبارێن ژیانێنه و د ئایینینه لێ دگرنگن بۆ بهێزخستنا په‌یوه‌ندیێن جڤاكی، به‌لێ فه‌ره كاربهێته كرن ل سه‌ر دوورخستنا ره‌وشه‌نبیریا توندیێ و هشكباوه‌ریێ و تۆلڤه‌كرنێ و داخستنا ئاینی.
• * فاكته‌رێ پێنجێ یێ كاریگه‌ر د وه‌راركرنا جڤاكی دا، رۆلێ سازیا میدیایی یه ب هه‌می پۆلینیا خوه‌ڤه (ده‌سهه‌لاتا چارێ) هه‌ر وه‌سا رۆلێ رێكخراوێن جڤاكێ مه‌ده‌نی كو دكاڕانه و هاریكاریا ساناهیكرنا خزمه‌تان كه‌ن و گه‌هاندنا پێزانینێ بۆ وه‌لاتیان و پاشی ژی دێ پشته‌ڤان بن بۆ گه‌هاندنا ره‌وشتێن ئه‌رینی و په‌یره‌وێن ره‌وشه‌نبیریا سه‌رده‌م بۆ وه‌لاتیان ب رێیا به‌رنامه‌یێن تلفزیۆنێ یێن جۆره و جۆر و كه‌نالێن دیتر یێن میدیایی.. دانانا هنده‌ك تایبه‌تمه‌ندان ل هنده‌ك جهێن میدیایی تشته‌كێ ئه‌كتیڤه دێ هاری سه‌ركه‌فتنێ كه‌ت، چاكسازی ل هنده‌ك گه‌هان و پێگیری ب قانوونێ ـ سه‌ركه‌فتنا زانستی ـ گیانێ شاره‌زبوونێ ـ هه‌دار و خوه‌گرتن ب هنده‌ك پره‌نسیپێن نشتیمانی كێشه‌یێن گرنگن و هه‌ژی گرنگیدانێ نه ب هه‌می لایه‌نێن خوه‌ڤه، به‌ره‌ڤاژی ڤێ چه‌ندێ ژی ئه‌زۆكی و گه‌نده‌لی خزمه‌تا سه‌رخوه‌بوونا جڤاكی یا وه‌لات و جڤاكان ناكه‌ت. ل دووماهیێ بۆ مه دیار دبیت كو ته‌وه‌ر و ئالاڤێن ڤان هه‌موو كریارێن ئاماژه پێ كری هه‌ر مرۆڤ ب خوه‌یه.. به‌لێ مرۆڤ كوڕێ ژینگه‌ها خوه‌یه و ره‌وشه‌نبیریا جڤاكێ خوه وه‌ردگریت و داخباره ب ژیوارێ تێدا هاتیه وه‌رار و په‌روه‌رده‌كرن تێدا و ره‌وشت و سه‌رده‌ریێن ره‌نگڤه‌دانێ دكه‌ن و وه‌رگێرانا وان كریاران دكه‌ت، ئه‌و ژێده‌رێ سه‌ره‌كی یه د پێشخستنا وی جڤاكێ خودێ بۆ وی ئافراندی دا ببیته جهگیرێ ئاڤاكرنێ ل سه‌ر ئه‌ردی و نه‌ك بۆ كوشتنێ و گه‌هاندنا زیانێ و پیرۆز كریه ب ره‌نگه‌ه‌كێ تایبه‌ت. تشته‌كێ نازك و خۆشه ل جهه‌كی كو سالۆخا جڤاكی باشتر بدانن ل سه‌ر حه‌ز و ئاره‌زۆیێن خوه یێن تاكه‌یی و باش سنۆریًن به‌رپۆرساتیێن خوه بزانن ل هه‌مبه‌ر خوه و جڤاكێ خوه، وه‌كو (فتڕه‌ت) مرۆڤ حه‌زدكه‌ت بچیته سه‌ر ب جڤاكی ڤه و سه‌رده‌ریێ ل گه‌ل بكه‌ت، ڤه‌ده‌ری كه‌س حه‌زژێ ناكه‌ت ل هه‌می سه‌رده‌مان.. فه‌ره مرۆڤ خوه رێكبێخیت دا نه‌كه‌ڤیته د چو هریانێن گشتی دا.. ل دووماهیێ هه‌لبه‌رت هه‌ر پرۆسه‌كا ئاڤاكرنێ یا بزه‌حمه‌ته چو یا مرۆڤی بیت یانژی یا جڤاكێ، به‌لێ ب نێرین امه یا موته‌وازع هه‌كه سه‌ده‌م و بارودۆخێَن مه ل سه‌ر ئاماژه پێ كری بهێنه رۆخسین ل گه‌ل هه‌بووتا ئیرادێ و خه‌مخۆریێ دێ ئه‌نجام د به‌رهێنه‌ر بن، كو د به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌شه‌پێدانا گشتی دا بن، ئه‌م پارچه‌كین ژ ئه‌ڤی په‌رۆكی، هه‌می د داخوازكرینه كو بزاڤێ بكه‌ن بۆ بجهئینانا ئارمانجێ و ئاڤاكرنا جڤاكه‌كێ چاك سیمایێ وی براینی و خۆشه‌ویستی بیت كو خێر و پێدان سه‌ربگریت، ژخودێ دخوازین كو كوردستانێ به‌ر ب شانازیێ و پێشكه‌فتنێ ببه‌ت، كوردستان هه‌ژی یه كو ببیته جڤاكه‌كێ پێشكه‌فتی ـ گه‌له‌كێ به‌خته‌وه‌ر ـ خوه‌دی پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش.. .
• و: ئه‌ڤرۆ
