جیهانیبوونا تیرۆریزمێ
هه‌كه مرۆڤایه‌تی د سه‌رده‌مانه‌كی دا جڤاكه‌ك كشتوكالی و ل سه‌ر بنه‌مایێ نێچیرێ دژیا، ل سه‌رده‌مێ ئه‌ڤرۆكه‌دا یێ د قۆناغه‌كا دیرۆكی دا دژیتن كه ناڤێ وێ جیهانیبوونه. زانست وه‌كی كه‌له‌كێن به‌ری یێن ڕه‌زه‌كی رۆژ ل په‌ی رۆژێ یێ بلندتر لێدهێتن و ئه‌ڤ چه‌نده له‌زگینیێ دخوازیتن د فێربوون و زانینیێ دا. هه‌كه‌ر ل سه‌رده‌مێن كه‌ڤن كار و پیشه كێم و سنوورداربوون، لێ بجیهانیبوونێ هزاران پیشه و كارێن ده‌رئێخستین كه نه هێدی بشێوه‌یه‌كێ كلاسیكی و وه‌كی جاران ب ده‌ست و پلا بڕێڤه دچیتن و ب ملا دهاته بڕێڤه‌برن، به‌لكۆ ئه‌ڤرۆكه مێنتالیته ( ئه‌قل ) سه‌رپشكێ هه‌می كار و پیشه‌یانه. یا وه‌لێهاتی ئه‌و ماوه‌یێ بۆ خواندنێ د ژیانێ دا بۆ مرۆڤی هاتیه ده‌ستنیشانكرن تێرا كۆمكرنا هه‌می وان زانیاری و داتا و پێدایان ناكه‌تن، چونكی زانست و ته‌كنه‌لۆژیا وه‌كی بریسیێ یا له‌زگین لێهاتی. وه‌رار و گه‌شه‌یا مرۆڤی ل سه‌رده‌مێ بجیهانیبوونێ یا بوویه ئێك ژ ساخله‌تێن جیهانی و ” هه‌لی بابێ وی ” خۆ د ڤێ ڕاستێ دا پێش بئێخیتن. ئارمانجا په‌روه‌رده و فێركرنێ ل سه‌رده‌مێ نۆكه‌دا ژ هه‌ر سه‌رده‌مه‌كی زێده‌تر پێدڤیاتی یا ب پێگه‌هاندن و گه‌شاندنا كه‌ساتی یا مرۆڤی هه‌ی. وه‌رار و گه‌شه‌یه‌ك ل سه‌ر بنه‌مایێ دروستكرنا ویستا به‌رده‌واما فێربوون و فێرخوازیێ ل نك مرۆڤان، و هه‌ستكرن ب ده‌می و ڕێزگرتن ل وێ وه‌ك هێما و نیشانه‌ك ژ له‌زگینیا گۆهۆڕینا جڤاكی و جیهانی، و هه‌ستكرن ب هاونیشتمانیبوون د جڤاكا لۆكالی و جیهانیدا، و پێگه‌هشتن لسه‌ر بنه‌مایێ روانگه‌هه‌ك كویر و هویر بۆ بابه‌تان و پیڤانا وان ب پێڤه‌رێن مێنتالی و بابه‌تیانه و دروست و لۆژیكانه، و به‌رز و بلندكرنا ئاستێ باوه‌ری بخۆدێ خۆ هه‌بوون وه‌ك بنه‌مایه‌كێ پێشكه‌فتنێ و د هه‌مان ده‌مدا ڕێزگرتن ل خۆد و خۆدێن دیتر و بۆهایێ وان وه‌ك بنه‌مایه‌كێ كه‌لتوورێ بجیهانیبوونێ، و دیتنا رۆله‌كێ دیار د ئاڤاكرنا نۆكه و ئایینده دا و لسه‌ر بناغێ رابردووی، و باوه‌ری ب كه‌لتوور و فه‌رهه‌نگێ جیهانی هه‌بوون و دژایه‌تیكرنا هه‌ر بیروباوه‌ر و ئایدیۆلۆژییایه‌كا رادیكالی و كه‌ڤنه‌په‌رێست و هانده‌ر بۆ خۆپه‌رێستیێ و ده‌مارگیریێ و تووندره‌وی و دكتاتۆرییه‌تێ و دۆگماتیزم و مه‌ژی هشكیێ و دژایه‌تیكرنه‌كا بێ بنه‌ما. ئه‌ڤه و لده‌مه‌كی كه جیهان ل هێڤیێ یه په‌روه‌رده و فێركرن مرۆڤایه‌تیێ لسه‌ر ڤان بنه‌مایا په‌ره‌وه‌رده بكه‌تن و پێبگه‌هینیتن تیرۆرێزما جیهانی تازه ب تازه یا به‌رێ خۆ دده‌ته هندێ زارۆكێن جیهانێ لسه‌ر بنه‌مایێن نه‌دروستێن په‌روه‌رده‌یی فێری بێزه‌ڤه‌رترین كریارێن مرۆڤایانه بكه‌تن و وان وه‌كی رۆبۆته‌كێ ده‌ستكرد په‌روه‌رده بكه‌تن بۆ مه‌ره‌مێن پیس و كرێتێن خۆ و میمۆریێ پاقژێ وان ب میمۆرییه‌كێ ته‌ژی كه‌رب و كینه و دوژمنكاریانه و ترسناك پڕبكه‌تن و بگۆهۆڕیتن تا ل ئایینده‌یدا ب بۆهایێن وه‌كی خۆ په‌قاندن و سه‌ربڕین و كۆشتن و هه‌ڕفاندن و وێرانكرن و زینده‌ب چالكرنا مرۆڤان و تاوانێن سێكسی ئاڤ بده‌تن. ئه‌ڤه‌یه ئه‌و قوتابخانه‌یا تیرۆریزمێ دڤێتن زارۆكێ سه‌رده‌مێ بجیهانیببونێ تێدا په‌روه‌رده بكه‌تن و ئاگرێ شه‌ڕی ل ده‌ڤه‌رێ هندا دیتر خۆش بكه‌تن و بهێلیتن.
*مامۆستایێ ئه‌كادیمی / بسپۆرێ پێداگۆگیا و سایكۆلۆژی/زانینگه‌ها زاخۆ
