حه‌فت فلمێن كوردی یێن درێژ دێ پێشبركیێ د گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا كه‌ن
ئه‌ڤرۆ، رێوار محه‌مه‌د ره‌شید:
به‌رپرسێ به‌شێ راگه‌هاندنێ ل گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی بۆ به‌رپه‌رێ هونه‌ری یێ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو حه‌فت فلمێن كوردی یێن درێژ دێ بۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا خه‌لاتێن باشترین فلم و باشترین سیناریۆ و باشترین ئه‌كته‌رێن كچ و كور و خه‌لاتێ ژووری و خه‌لاتێ فیبریسكی پێشبركیێ د گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا كه‌ن كو هنده‌ك ژ وان فلمان بۆ جارا ئێكێ یه ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ دهێنه نیشادان و هنده‌ك فلمێن دی بۆ جارا ئێكێ یه ل سه‌ر ئاستێ رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دێ د فلمه فیسته‌ڤالا ناڤهاتی دا هێنه نیشادان.
حه‌سه‌ن عارف، به‌رپرسێ به‌شێ راگه‌هاندنێ ل گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی ئاشكرا كر كو ئه‌ڤ فلمه د پێكهاتینه ژ چه‌ندین پرسگرێكان و چیرۆكێن جڤاكی ل ده‌ڤه‌رێ د چه‌ند ده‌مێن ژێك جودا دا و گۆت: “فلمێ كوردی یێ درێژ بناڤێ (زالاڤا) ده‌مێ وی 93 خۆله‌كه، ئه‌ڤ فلمه مه ڤه‌دگه‌رینیته سالێن دووماهیا حه‌فتێیان ل گونده‌كێ بچووك یێ ئیرانێ، هه‌ڤڕكیا زانینێ دگه‌ل نه‌زانینێ و دابونه‌ریتێن گوندان، ل سالا 1978 ل گونده‌كی ب ناڤێ زالاڤا ئه‌وێ كو خه‌لكێ وێ هزر دكه‌ن ژ لایێ ئه‌هریمه‌نان ڤه د بن چاڤكرینه ل وی ده‌می پۆلیسه‌كێ گه‌نج دیاردبیت و ئه‌و بزاڤێ دكه‌ت خه‌لكێ وی گوندی رزگاربكه‌ت ژ وێ هزرا كو ئه‌و د بن چاڤكرینه ژ لایێ ئه‌هریمه‌نان ڤه، به‌لێ ئه‌ڤ بزاڤه ب دلێ گوندیان نینه ئه‌ڤ فلمه ژ ده‌رهێنانا (ئه‌رسه‌لان ئه‌میری) یه، ژ دایكبوویێ سالا 1975 یه و خودان باوه‌رناما به‌كالوریوسێ یه دبیاڤێ ده‌رهێنانا سینه‌مایێ دا ژ زانینگه‌ها ته‌هرانێ، هه‌روه‌سا ئه‌ڤ فلمه هاتیه وێنه‌كرن ژ لایێ (محه‌مه‌د ره‌سول)ی ڤه”.
ناڤهاتی ئاماژه دا وێ چه‌ندێ كو فلمێ (The Dance of Ali And Zin سه‌ما یا عه‌لی و زینێ) ده‌مێ وی 79 خۆله‌كه و ئێك ژ وان فلمێن كوردی یێن درێژه یێن كو دێ پێشبركیێ د گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا كه‌ت و گۆت: “ده‌رهێنه‌رێ ڤی فلمی (محه‌مه‌د عه‌لی كونار) د فلمێ خوه دا د كه‌ش و هه‌وایێ گوندێن كوردی یێن توركیا دا مه دبه‌ته هه‌ستێن دایكا خه‌مبار و شه‌پرزه ئه‌وا د خه‌و دا دبینیت كار و بارێن شه‌هیانێ بۆ كورێ خوه یێ گه‌نج ئه‌وێ وه‌غه‌ركری دكه‌ت، ئه‌ڤ چه‌نده ژی دبیته ئه‌گه‌رێ هه‌ستێن هه‌ڤدژ د ناڤبه‌را وێ دایكێ و ئه‌ندامێن خێزانا وێ و خه‌لكێ گوندی دا و (ده‌نیز ئینیوكسیك) ب كارێ وێنه‌گرتنا ڤی فلمی رابوویه”.
حه‌سه‌نی خویا كر كو ژ وه‌لاتێ توركیا فلمێ (پارێزڤانێ برای Brothers Keeper) یێ 85 خوله‌ك ژ ده‌رهێنانا (فه‌رید كاراهان)، د ئه‌ڤی فلمی دا چیرۆكا (یوسف)ێ زارۆ و هه‌ڤالێ وی میموی دهێته ڤه‌گه‌ڕاندن كو هه‌ر دو قوتابی نه ل قوتابخانه‌كا سه‌ره‌تاییل چیایێن رۆژهه‌لاتێ ئه‌نادولێ، كو ئێك ژوان د هنده‌ك كاودانێن نه‌چاڤه‌رێكری دا نه‌خۆش دبیت و ئه‌وێ دی نه‌چار دبیت بچیته كارگێریا قوتابخانێ ژ پێخه‌مه‌ت هاریكاریا هه‌ڤالێ خوه و گۆت: “ژ هه‌رێما كوردستانێ سێ فلمێن كوردی یێن درێژ دێ پشكداری فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی بن ئێك ژوان فلمان فلمێ (بێ نشتیمان Landleed) ده‌مێ ڤی فلمی 77 خوله‌كن و ژ ده‌رهێنانا (تونج ئه‌سلانی) چیرۆكا ڤی فلمی ده‌ربابه‌ی سترانبێژه‌كا كورده كو ل هیڤیا ژدایكبوونا زارۆیێ خوه یێ نه‌خری یه، كو دووڤ دا قووناغه‌كا دی ده‌ستپێدكه‌ت دگه‌ل گرۆپه‌كێ په‌نابه‌ران بزاڤا وێ چه‌ندێ دكه‌ن بگه‌هنه جهه‌كێ ئارام، ده‌رهێنه‌رێ ڤی فلمی ژدایكبوویێ سالا 1973 یه ل كرمانشاهێ و گه‌له‌ك فلمێن درێژ و به‌لگه فلم ل كوردستانێ و ئیرانێ و توركیا وێنه‌كرینه”.
به‌رپرسێ به‌شێ راگه‌هاندنێ ل گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دیار كر كو هه‌ر ژ هه‌رێما كوردستانێ فلمێ (Dirty Lands) یێ 71 خوله‌ك، ژ ده‌رهێنان و نڤیسینا هه‌ڤپشك یا ئالا هشیار و رزا عه‌لائی، چیرۆكا ڤی فلمی ژ هنده‌ك روودانێن راستی هاتیه وه‌رگرتن، ئه‌و ژی پێشمه‌رگه‌كه د شه‌رێ دژی تیرۆرستێن داعش دا ده‌سته‌كێ خوه ژده‌ستدایه، ئه‌و فلمه ژ وێنه‌گرنا وێنه‌گر (كرمانج هشیار)ی یه و ژ قاره‌مانیا (هالو ره‌مشتی)یه و گۆت: ” ژ دهۆكێ ده‌رهێنه‌ر (رێبه‌ر دوسكی) ب فلمێ خوه یێ درێژ بناڤێ (سه‌دیق و پلنگ Sidik and the panther ) كو بۆ جارا ئێكێ یه ئه‌ڤ فلمه ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دێ ل فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی هێته نیشادان ، ئه‌ڤ فلمه چیرۆكا سه‌دیقی ڤه‌دگه‌ڕیت كو ئه‌ڤه بۆ ده‌مێ 25 سالانه ئه‌و ل چیایێن كوردستانێ ل توخمه‌كێ پلنگان دگه‌ڕیت”.
ل دووماهیێ حه‌سه‌نی ئاماژه دا وێ چه‌ندێ كو فلمێ (په‌نابه‌رێ بچووك The little refugee) ئه‌ڤ فلمه ژی ئێك ژ وان فلمێن كوردی یێن درێژه یێن كو دێ پێشبركیێ د گه‌ڕا 8ێ یا فلمه فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا كه‌ت، ئه‌ڤ فلمه به‌رهه‌میكێ هه‌ڤپشكه دناڤبه‌را توركیا و ئیرانێ دا ژ نڤیسین و ده‌رهێنانا (به‌تین قوبادی)یه ده‌مێ ڤی فلمی 90 خوله‌كن كو چیرۆكا ئایلانێ زارۆیێ كورد ڤه‌دگه‌ڕیت ئه‌وێ ب مری ل سه‌ر لێڤێن ده‌ریایه‌كێ توركیا هاتیه دیتن، هه‌ر د ڤی فلمی دا گه‌له‌ك چیرۆكێن دی یێن خێزانێن جوراوجور وه‌كو ڤێ چیرۆكێ دهێنه نیشادان.
