خهلكێ دهۆكێ بانگخوازێن ل ناڤ ئیكگرتویێ پتر ژ ئێكگرتویێ دڤێن!
نیوار محهمهدسهلیم
پشتی راگههاندنا ئهنجامێن دوماهیێ یێن نهیێن فهرمی ژ لایێ كۆمسیۆنا بلندا سهربهخوهیا ههلبژارتنان ل ئیراقێ، وهسا دیاربوو كو ل دهۆكێ ژ سهرجهمێ 11 كورسیێن پارێزگهها دهۆكێ، پارتی ههشت كورسی و بهربژارێن سهربهخوه دو كورسی و ههڤپهیمانیا كوردستانی ئێك كورسی ب دهستخوهڤه ئیناینه ب رهنگهكێ دی بێژین ل ههر بازنهكی پارتی كورسیهك ژ دهستدایه ههكه دهۆكێ بكهینه پێگههێ سهرهكی یێ وێ پارتیێ.
گهلهك یا گرنگه بزانین د ههلبژارتنێن بۆری یێن جڤاتا نوونهرێن ئیراقێ دا، پارتی دیمۆكراتی كوردستان ل دهۆكێ 10 كورسی ئینابوون، ئانكو دو كورسی د ڤی ماوهیی دا یێن ژ دهستداین، بهلێ د ههمان دهم دا ئهو ژی یا گرنگه بزانین كو خهلكێ پاداشتێ ریفراندۆمێ ژی دا پارتی ههر وهكو كا چاوا ل ئیراقێ ئهو ههڤپهیمانیا داعش ل ئیراقێ شكاندی و هێرش كریه سهر كهركووك و ژ دهستێن كوردان ئینایهدهر، د ههلبژارتنێن بۆری دا، 42 كورسی ئینابوون و ڤان ههلبژارتنان دو كورسی ئینان.
ههكه خواندنهكا هوورتر بۆ رهوشا پارێزگهها دهۆكێ بكهین و ههلبژارتنێن بهری ڤان ههردو خولان دێ بینین چو ژ ههڤكێشا سیاسی یا پارێزگهها دهۆكێ نههاتیه گوهۆڕین و رهوش وهكو بهری نوكه یا لێ هاتی ل ههلبژارتنێن 2014 دو كهس ژ ئێكگرتوو و ئێك ژی ژ ئێكهتی دهربازی جڤاتا نوونهرێن ئیراقێ ببوون و ههر ههشت كورسیێن دی یێن پارتی بوون.
ههر چاوا بیت چهند ئهگهرێن سهرهكی ههبوون كو پارتی د ڤان ههلبژارتنان دا، دو یان سێ كورسیان ژ دهستبدهت و تشتهكێ پێشبینی كری بوو پشتی ئهڤ ههموو ئهگهره دهێنه شلۆڤهكرن.
یا ژ ههموویێ گرنگتر و سهرهكیتر ئهو بوو كو ههموو پارتێن سیاسی ل دژی پارتی ل سهر ههلبژارتن و دهنگدان ب ئێك بهربژار رازی ببوون و یا خۆیایه ههكه ههموو هێز ل دژی هێزهكێ ببنه ئێك دێ شێن سهركهفتنێ ئینن، ئانكو دهنگدانا ئێكگرتوو و ئێكهتی و گۆڕان و دهنگێن نهرازی ههموو پێكڤه بۆ ههردو بهربژارێن سهربهخوه بوونه ئهگهر كو ههردو سهركهڤن و ههمان سیناریۆ ل ئاكرێ ژی دوباره بوو، دهما ڤان ههموویان پێكڤه بهربژێرا ههڤپهیمانیێ ههلبژارتی.
خوه ههلبژارتنا دو كهسێن بانگخواز ب رهنگهكێ سهربهخوه، بۆ ئێكگرتوو ژی باش یا دیاربوو، ههكه ئهڤان كهسان د ناڤ ئێكگرتوو دا، خوه ههلبژارت با، خهلك یێ ئاماده نهدبوو دهنگێ خوه بدهتێ، بهلێ ژبهر كو ئهڤ كهسه د سهربهخوهبوون و سهر ب ئێكگرتوو ڤه نهبوون بۆ خهلكی و لایهنێن دی ب ساناهیتر بوو دهنگێ خوه بدهنێ ژ كو ههكه ئهڤه سهر ب ئێكگرتوو ڤه بان، ئهڤه ژی هندێ دگههینیت كو ههكه ئێكگرتوو ب خوه پارتیهكا نهیا خوهشتڤی یه ل دهف خهلكێ پارێزگهها دهۆكێ، بهلێ كهساتیێن سهركهفتی یێ د ناڤ دا و خهلكێ پارێزگهها دهۆكێ حهز ژێ دكهت و رێزێ لێ دگریت.
سیستهمێ ههلبژارتنا ههتا رادهكی د خزمهتا ههموو پارتێن سیاسی دا نهبوو، ب تایبهت ئهو پارتیێن جهماوهرهكێ زۆر ههیی و جارێن پێشتر مفا ژ بهربژێركرنا گهلهك كهسان ددیت و دهنگێن وان ههموویان بۆ چهند بهربژێران دهاتنه خرڤهكرن. ڤێ جارێ یا نهچار بوو چهند بهربژێرهكێن كێم بهربژار كهت، ژ بهر هندێ ژی حهزا ههموو خهلكی پڕ نهدكر.
ئهڤ كهسێن ڤێ جارێ هاتینه بهربژێركرن، چو خواندنێن جڤاكێ دهۆكێ بۆ نههاتیه كرن، بۆ نموونه خهلكێ دهۆكێ حهز ژ ئاینی دكهت و پێڤه دگرێداینه، خهلكێ دهۆكێ رێزهكا زۆر ل عهشیرهتێ دگریت، ب رهنگهكێ گشتی ل پارێزگهها دهۆكێ ههموویێ چو كهساتیێن ئایین دوست نههاتبوونه بهربژاركرن و ل بازنێ ئێك یێ دهۆكێ ژی چو كهسێن نێزیك ژ عهشیرهتێ نههاتبوونه بهربژێركرن.
ههر چهنده ئهز ڤێ نادانم كو مافێ خهلكێ پارێزگهها دهۆكێ بوو، چونكو بابهتێن قانوونی دڤێت بۆ كهسانێن قانوونناس بن، بهلێ ههبوونا وان كهسانێن ب ناڤ چالاكڤان ژی د ناڤ زیندانان دا كارتێكرنا خوه یا خراب ل سهر دهنگدان ل دژی بهربژێرێن پارتی دیموكراتی كوردستان ههبوو.
ئهڤه ههموو ژی وێ چهندێ ناگههینن كو مهزنترین سهركهفتنه د ڤان ههلبژارتنان پارتی تۆماركری د مێژوویا ههلبژارتنێن جڤاتا نوونهرێن ئیراقێ دا، هندی ب تنێ چووینه ههلبژارتنان كو د ههلبژارتنێن 2010 دا ب تنێ 19 كورسی ههبوون و نها بووینه 32 كورسی كو ئهڤه ژی دهستكهفتهكێ ئێكجار مهزنه.