خه‌مێن ڤێ حوكمه‌تا بێ پلان
دلێ مرۆڤى ب ره‌وشا ڤێ حوكمه‌تا مه یا نه‌گه‌هشتى ببیته سنێله چ جاى بالقبوونێ، دسۆژیت. نه تنێ ژبه‌ر چه‌مبه‌را داگیركه‌رێن كوردستانێ كو ناخوازن چ چرایێن كز ژى د ناڤماڵا كورد دا دهه‌لبن، به‌لكو هه‌ر ژ رۆژا ئه‌ڤ حوكمه‌ته ل 1992ێ ژ ئه‌نجامێ ڤه‌كشیانا حوكمه‌تا داگیركه‌را سه‌ددامێ خوینرێژ ژ كوردستانێ، چاڤێن خوه ل ژیانێ ڤه‌كرین، هه‌یا ئه‌ڤرۆ یا بێ پلان و نه‌خشه‌رێ بوو. هه‌لبه‌ت نابیت رۆلێ هێزێن داگیركه‌ران و هه‌ڤسۆزێن وان د ڤێ بێ پلانیێ دا بهێته ژبیركرن، لێ دیسا ئه‌ڤه ب تنێ تێرا هندێ ناكه‌ت كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ نه‌گه‌هیته قۆناعا بالقبوونێ.
حوكمه‌ت خوه د گرێبه‌سته‌كێ دا دبینیت ل نابه‌ینا وه‌ڵاتیان لێ ب درێژیا حوكمڕانیا كوردى، ئه‌ڤ هه‌سته ل جه‌م ده‌ستهڵاتدارێن هه‌رێمێ نه‌بوویه، به‌لكو خوه د سه‌ر خه‌لكێ هه‌رێمێ ڕا دیتیه و پاپۆڕا ده‌ستهه‌ڵاتێ هاژۆتیه، ده‌نگێن ره‌خنه‌گر كپ یان گوهدارى نه‌كریه، بێ نه‌خشه و بێ پلان، هژماره‌كا مه‌زن یێن رۆژه‌كێ دلێ وى بۆ كوردینیێ نه‌قۆتاى، ب پلێن بلند هاتنه خانه‌نشین كرن، یان راوێژكار دامه‌زراندینه. هنده‌ك هه‌نه بپلێن راوێژكاریێ ل جهێن بلند ببارستێن مه‌زن پاره ژ خزینا حوكمه‌تێ دچنه د پاخلاندان و هێشتا دوكێلا گوندێن وان سۆتین ژ به‌رگویزێن وان دهێن (هشیار بن به‌حسێ سه‌رۆك جاش و كۆچكێن ئاغا نه‌كه‌ن، ئه‌و ئه‌ڤرۆ بڤه‌نه، چنكو دبێژن ل ده‌مه‌كێ كێم دێ هه‌لبژارتن هێنه كرن)!! ژ خوه به‌حسێ خانه‌نشینێن ئاواره و ده‌رڤه‌ى سنۆرى هه‌ر نه‌كه‌ن (ژ گۆتنا هنده كه‌سان دبێژن تنێ یێن باكورێ كوردستانێ هژمارا وان دگه‌هیته 40 هزاران، دڤێت نه‌هێته ژبیركرن، پرانیا خه‌لكێ وان گوندان ئه‌ڤرۆ جاشێن ده‌وله‌تا توركیانه)! ئه‌رێ ئه‌گه‌ر مه هنده پێشمه‌رگه هه‌بان ل ساڵا 1988ێ هوون بێژن دا زیانا ئه‌نفالان هند مه‌زن بیت؟
حوكمه‌تێن ل په‌ى ئێكێن هه‌رێمێ هه‌یا قۆتكرنا بۆدجا هه‌رێمێ (2014) چ پلانێن ئاڤه‌دانكرن و دانانا شه‌نگستێ ئابووره‌كا ب هێز یا نه‌پشت به‌ستیا په‌ترۆلێ، نه‌بوون؛ یا حوكمه‌تێ كرى گه‌شه ببیاڤێ هینان و بیناسازیێ دا كو ئه‌ڤ هه‌ردو كه‌رته ل بن كۆنترۆڵا وان بخوه دابوون، لێ رێك، به‌نداڤ، په‌روه‌رده… و كه‌رتێ ساخله‌میێ بپشت گوهڤه هاتنه هاڤێتن. قۆرخكرن و پارڤه‌كرن بوویه سیمایێ حوكمه‌تێ. ئه‌ڤێ چه‌ندێ وه‌كر ره‌نگه مافیا ئابۆرى په‌یدا ببیت تا گه‌هشتیه وى ڕاده‌ى جێگرێ سه‌رۆكوه‌زیران (قوباد تاڵه‌بانى) ببێژێت: فیرعه‌ون ل كوردستانێ یێن په‌یدابووین؟ وه‌ى ل ڤێ سۆسره‌تێ كو حوكمه‌ت فیرعه‌ونا دروست بكه‌ت! هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ دانپێنانا (قوباد تاڵه‌بایى) گه‌له‌ك دره‌نگ هات، به‌رى وى نێچیرڤان بارزانى د په‌یڤه‌كێ دا گۆتبوو” گه‌نده‌لى ل كوردستانێ یابوویه كولتۆر”. ل وه‌ڵاته‌كى ده‌ما فیرعه‌ون و گه‌نده‌ل لێ هه‌بن، هه‌موو سه‌كته‌رێن وه‌رار، پێشڤه‌چوون، دادپه‌رى و نیشتیمانیبوونێ و … دخه‌تمن، ژ به‌ر هندێ یه ده‌ما حوكمه‌تا عێراقێ بۆدجێ هه‌رێمێ بڕى، سكلێتێ حوكمه‌تێ ئێكسه‌ر هاته خارێ، رایه‌دارێن هه‌رێمێ ته‌ڤ شه‌پڵین و سه‌ره‌داڤێن چاره‌سه‌ریێ ل به‌ر هندابوون، چاڤه‌ڕێ ناهێته‌كرن ل ده‌مه‌ك نێزین ل بن بارێ شۆكا بڕینا بۆدجێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ بهێته سه‌رخوه و شیانا دابینكرنا مووچه‌ى هه‌بیت. سه‌ده‌مێن نه‌دانا مووچه‌ى گه‌له‌كن، لێ یا ژگشتان به‌رچاڤتر، قه‌له‌مڕه‌ویا گه‌نده‌لكارانه د بیاڤێ ئابوورى دا و بێده‌نگیا حوكمه‌تێیه ل سه‌ر پێشلكاریێن وان.
خه‌مێن حوكمه‌تێ تنێ خوه د دابینكرنا مووچه‌ى دا دبینیت، بیاڤ و سه‌كته‌رێن دن پشته‌گوه هاڤێتنه. چاكسازى و ده‌وله‌تا وه‌ڵاتى دو تێگه‌هێن ژبیركرى و نڤاندینه. ل ده‌مه‌كى ده‌زگه‌هێن ڕاگه‌هاندنێ سه‌رێ وه‌ڵاتیان گێژ كربوو، هندى به‌حسێ چاكسازیێ دهاته‌كرن، ئه‌و شه‌ماته ده‌ركه‌فت، “تنێ ئه‌زمان و په‌حنكا ده‌ڤى” و “هه‌وارا په‌ى گورگى”، هه‌موو هه‌وێن دژى گه‌نده‌لكاریێ ل كوردستانێ دێ شكه‌ستنێ ئینن، چنكو رایه‌دارێن حوكمه‌تێ بخوه گه‌نده‌لن و گه‌نده‌لكار نكارن چاكسازیێ ئه‌نجامبده‌ن. بۆ فیرعه‌ونان ژى دبێژم: به‌رێز قوباد هوون شاشن ل كوردستانێ فیرعه‌ون نینن و خوه‌زى مه فیرعه‌ون هه‌بان، نوكه مه ژى ئه‌هرام هه‌بان، هندى دونیا هه‌با دا توریستا ڕاكێشنه كوردستانێ و كۆژمه‌كێ باشێ دراڤى داهێته دخزینا حوكمه‌تێن كوردستانێدا، لێ بێژه مه دز هه‌نه و دز نه وه‌ڵاتا ئاڤا دكه‌ن و نه‌ژى دپارێزن، به‌لكو دڕه‌ڤن و به‌رخوه‌دانێ ناكه‌ن. نه‌هه‌وجه‌ى چ نموونایه، وه‌كو هاتیه گۆتن:” دیوارۆ بۆ ته دبێژم”.
