خواندنه‌ك بۆ ده‌رفه‌ت و ته‌حه‌دییاتان
سه‌رهلدانا ١٩٩١ تژییه ژ رامان و په‌ند و عیبره‌تان، بۆ مه وه‌كی كورد و بۆ دوژمنان ژی، مه‌زنترین رامان ئه‌وه كو سیاسه‌تا ئینكاركرن ل بوونا هه‌ر نه‌ته‌وه‌كی سیاسه‌ته‌كا فاشله، مه‌زنترین په‌ند و عیبره‌ت ژی ئه‌ڤه كو ئێكریزی بنیاته‌كا موكمه بۆ هه‌ر سه‌ركه‌فتنه‌كی، ب ڕامانه‌كا دی كورد ما و دوژمن ژناڤچوو، شۆڕش سه‌ركه‌فت و به‌عسیان شكستن خوار، ئێكڕیزی ژى كلیلا ڤێ راستیێَ یه، راستیا سه‌ركه‌فتنا سه‌رهه‌لدانێ، كو نوكه مه هه‌می ل ژێر سایه و سیبه‌را ڤێ سه‌ركه‌فتنێ دژین و پێنگاڤ بۆ دواڕۆژه‌كا گه‌ش دهاڤێژین.
سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی د په‌یاما خوه دا بۆ سالڤه‌گه‌را سه‌رهلدانێ و ل دو چه‌مكا جودا: (ده‌رفه‌ت و ته‌حه‌دییات) ده‌رگه‌ه بۆ گه‌نگه‌شه‌كا سیاسی ڤالا دكه‌ت، كو هه‌ژی هه‌لویسته‌كرنێ یه، تایبه‌ت كو د ناڤ په‌یامێ دا گه‌شبینی هه‌یه: (پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش و ڕۆهن چاڤه‌ڕێی وه‌لاتێ مه یه و سه‌رهلدان و خوینا پێشمه‌رگه‌ه و قوربانیدانا گه‌ل ئه‌نجامه‌كى به‌رهه‌م دهینیت)، له‌ورا پێدڤیه ئه‌م ل سه‌ر هه‌ردو چه‌مكان هه‌لویسته‌كا كورت بكه‌ین.
ده‌رفه‌ت: ڤه‌كرنا ده‌رگه‌هێ دونیایێ بۆ دۆزا كوردی. نوكه، تایبه‌ت پشتی سه‌ركه‌فتنا پێشمه‌رگه‌ى ل سه‌ر داعشێ، ده‌رگه‌هێ دونیایێ، تایبه‌ت ده‌رگه‌هێن وه‌لاتێن زلهێز بۆ كوردان و دۆزا كوردی و ئارمانجا سیاسییا كوردی هاتییه ڤه‌كرن و ب ڕامانه‌كا دی دونیا د كوردستانێ دایه، چونكی كوردستان و پێشمه‌رگه وه‌ك دو په‌یڤێن جیهانی ل زهنیه‌تا سیاسه‌تا جیهانی جێگیر بوویه و نوونه‌راتیا جیهانێ ل شه‌ڕێ تیرۆرێ دا دكه‌ن.
ده‌رفه‌ت زێڕینه، لێ ئه‌قلی زێڕین دشێت ده‌رفه‌تا زێڕین بكه‌ته به‌رهه‌مێ زێڕین، مخابن هنده‌ك پارتێن سیاسی، تایبه‌ت pkk، هه‌رده‌م دژی ده‌رفه‌تێ نه، ئه‌ڤ خه‌سله‌تا pkk نه خه‌سله‌ته‌كا نوویه، به‌لگه ژى ئه‌ڤه: پشتی سه‌رهه‌لدانا سالا ١٩٩١ ـ ژی دژی ئێكه‌م په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ڕابوو و گه‌له‌ك زیان گه‌هانده وه‌لاتى و ده‌سكه‌فتێن سه‌رهلدان و وه‌لاتیێن باشوورێ كوردستانێ!.
ل سه‌ر هه‌ر كورده‌كی ئه‌ركه ده‌رفه‌تێ بكاته به‌رهه‌م، لێ دیسان دبێژین، ئه‌قلی زێڕین ده‌رفه‌تێ دكه‌ته به‌رهه‌م و به‌رهه‌م ژی دئێخیته د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیا بلندا نه‌ته‌وه‌یی دا، پارتیا دیمۆكراتا كوردستانێ هه‌رده‌م ب ئه‌قله‌كێ زێڕین ده‌رفه‌تا سیاسی دكه‌ته به‌رهه‌مێ نه‌ته‌وه‌یی، ل ده‌سپێكا شۆڕشا ئیلۆنێ هه‌تا نوكه پارتی خودانا بیرۆكا شۆڕشێ یه، خودانێ ڕێككه‌فتنا ١١ ئادارێ و ئۆتۆنۆمیێ یه، خودانا بیرۆكا فیدرالیه‌تێ یه ل سه‌رده‌مێ شۆڕشا ئیلۆنێ، خودانا بیرۆكا هه‌لبژاردنێ یه ل گۆتارا سه‌رۆك بارزانی ل ڕۆژا ئازادیا كۆیه ل سه‌رهه‌لدانا ١٩٩١، ب پشكداریی ل گه‌ل ئیكه‌تییا نیشتیمانیا كوردستانێ، خودانا دامه‌زراندنا په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ یه، خودانا گوهۆڕینا ئالایێ عێراقێ یه، خودانا پاراستن و بلندكرنا ئالایێ كوردستانێ یه، خودانا جێگیركرنا سیسته‌ما فیدرالیه‌تێ یه د ناڤ دستوورێ عێراقێ دا، خودانا زۆرترین به‌ره‌ڤانی و شه‌هیده له شه‌ڕێ داعشێ و نوكه ژى خودانا پڕۆژه‌ێ سه‌ربه‌خوه‌ی یه، ئه‌ڤ هه‌می نموونه و زێده‌تر ژى ڤێ ڕاستیێ دسه‌لمینن كو پارتیا دیمۆكراتى كوردستانێ خودان ئه‌قله‌كا ڕۆهن و زێڕینه و دواڕۆژه‌كا ڕۆهن و زێڕین ژی چاڤه‌ڕێی پارتی یه!…
ل گه‌ل ئه‌قلێ زێڕین دا ئێكڕیزی ده‌رفه‌تان به‌رهه‌مدار دكه‌ت، له‌وما ل سه‌ر هه‌ر پارته‌كی، ل سه‌ر هه‌ر ڕه‌ۆشه‌نبیره‌كی پێدڤیه پێخه‌مه‌ت ئێكڕیزی د كار و خه‌باتێ دا به‌رده‌وام ببیت، پێویسته بۆ نه‌ته‌وه‌كا بێ ده‌وله‌ت ئێكڕیزی ببته كه‌لتوور و ل ناڤ هه‌می بیاڤان دا كه‌لتوورێ ئێكڕیزیێ بهێته شرۆڤه‌كرن و كویر كویر بچیته ناڤ قه‌ناعه‌تا هه‌ر تاكه‌كێ كوردی دا، چونكی ئێكڕیزی هه‌ر ب ته‌نێ نه درووشمه، به‌لكی جێبه‌جێكرنه و جێبه‌جێكرن ژى پێدڤی ب قه‌ناعه‌تێ یه !..
ب درێژاییا دیرۆكێ كورد و ته‌حه‌دییات پێكڤه‌نه، ل به‌رامبه‌ر هه‌ر پێنگاڤه‌كا كورد ته‌حه‌دییه‌ك هه‌بوویه، ئه‌ڤه ژی به‌لگه‌یه ل سه‌ر زولم و مه‌زلومیه‌تێ: زولما داگیركه‌ران و مه‌زلومییه‌تا كوردان، چونكی پێنگاڤێن كوردان پێنگاڤێن ماف و ئازادیێ یه و یا داگیركه‌ران ژی به‌روڤاژی بۆ نه‌دانا ماف و بنده‌ستكرنێ یه، لێ كوردان خه‌بات كر و نه‌وه‌ستییا، نه وه‌ستییا هه‌تا ده‌نگێ خوه گه‌هانده هه‌می جیهانێ، نوكه ده‌نگێ كوردان نه هه‌ر ل ناڤ شكه‌فت و چیایێن كوردستانێ یه، ل ناڤ هه‌می ناڤه‌ندێن دیپلۆماسێین دونیایێ دا ده‌نگه‌كا زه‌لاله و ب كورتی كورد شییا ب ئیراده‌كا نه‌ته‌وه‌یی رێكا سه‌خت، رێكا ته‌حه‌دییاتێ ببڕیت، له‌ورا دشێین بێژین هه‌نوكه قۆناخ قۆناغا دووماهیێ یه، واته قۆناغا ته‌كمیلكرنێ یه، ته‌كمیلكرنا ڤێ رێیا سه‌خت.
سه‌رهلدان ئێك ژ ته‌حه‌دییاتا دیرۆكی بوو كو ژیان گوهۆڕی، ژیانه‌كا بنده‌ست گوهۆڕی بۆ ژیانه‌كا ئازاد، پشتی سه‌رهلدان ژی هه‌تا نوكه ته‌حه‌دییات به‌رده‌وامن، ته‌حه‌دییات دووڤ ته‌حه‌دییات، هه‌ر ته‌حه‌دییات ژی ڕامان و مه‌غزایا خوه هه‌یه، له‌روا دشێین بێژین ته‌حه‌دییات رێیا سه‌خت كورتتر دكه‌ت و هه‌كه ئه‌م بخوازین دووماهیا رێیا سه‌خت ببینین پێدڤیه دووماهیا ته‌حه‌دییاتان ژی ببینین!!..
ـ ته‌حه‌دییات چ پێویسته؟
ئه‌ڤ پرسیاره: (ته‌حه‌دییات چ پێویسته ؟!..) پرسیاره‌كا لۆژیكی یه و پێویسته هه‌ر كورده‌ك ڤێ پرسیارێ ژ خوه بكه‌ت، تایبه‌ت ڤان كوردێن دلسۆز كو د وارێ سیاسه‌تێ دا كاردكه‌ن، له‌ورا بۆ به‌رسڤا ڤێ پرسیاری ئه‌م دبێژین:
ـ به‌رى هه‌ر تشته‌كێ سایكۆلۆژیا، سایكۆلۆژیا ته‌حه‌دییاتێ!
بۆ ڤان ژینگه‌ها سیاسی كو ل كوردستانێ هه‌نه، پێویسته به‌ری هه‌ر تشته‌كی كورد خودان سایكۆلۆژیایا ته‌حه‌دییاتێ بیت، چونكو ده‌وروبه‌ری سیاسی نه ده‌وروبه‌ره‌كا ساخله‌م و دروسته، مرۆڤ دشێت ب سایكۆلۆژییا ته‌حه‌دییاتێ ڤان ده‌وروبه‌ران نه‌یا دروست دروست بكه‌ت، ئه‌ڤ ژی ب میكانیزمه‌كا ئاشتییانه، ته‌نامه‌ت هه‌كه به‌رگری و به‌ره‌ڤانیێ و شه‌ڕ ژی بكه‌ت، پێویسته هه‌ر ب میكانیزم و زهنیه‌ته‌كا ئاشتییانه به‌ره‌ڤانیێ و شه‌ڕ بكه‌ت.
ـ تێگه‌هیشتن ل دوژمن!..
پێویسته ئه‌م دوژمنێ خوه باش بناسیین، ئه‌قل و سروشت و ستراكچه‌را هزرا وان، دیرۆك و جوگرافیا و ئارمانجێت دوور و نێزیكێ وان، پشتی ناسینان ته‌حه‌دییات دهێته‌كرن، تا بشێین ته‌حه‌دییات به‌ر ب سه‌ركه‌فتنێ ببه‌ین، چونكو عیبره‌ت ل ته‌حه‌دییاتێ ده‌سكه‌فته نه موغامه‌كا بێ ئه‌نجام، له‌ورا پێویسته بێژین: سیاسه‌تڤانێ ئاقل موته‌حه‌دییه‌كا ئاقله و ئارمانجێن وی ده‌سكه‌فته نه موغامه‌ره!..
ـ گه‌ل و ئێكڕیزیی..
بۆ هه‌ر ته‌حه‌دییاته‌كا گه‌ل پێویسته، گه‌ل ژی ب ئێكڕیزی، هه‌ر پێنگاڤه‌ك بێ گه‌ل و بێ ئێكڕیزی پێنگاڤه‌كا شكستخوواریه و به‌ری ده‌سپێك دمریت، بۆیه ل سه‌ر مه هه‌میان ئه‌ركه كلتوورا ئێكڕیزی بكه‌ینه كلتووره‌كا نیشتیمانی پیرۆز، چونكو پشكه‌ك ل تراژیدیا كوردان تراژیدییا ناكۆكییانه، بۆیه پێخه‌مه‌ت دوباره‌نه‌كرنا تراژیدیان و ب ئارمانجێ ب ده‌ستهینانا سه‌ركه‌فتنێن مه‌زن پێویسته ئه‌م ئێكڕیز بین!..
ـ ئیراده‌كا نه‌ته‌وه‌یی.
بۆ مفاوه‌رگرتن ژ ده‌رفه‌تان، بۆ ته‌حه‌دییاتا پڕ ده‌سكه‌فت، بۆ سه‌ركه‌فتنێن مه‌زن پێویست ب ئیراده‌كا نه‌ته‌وه‌یی مه‌زن هه‌ی، نوكه گه‌لی كوردستانێ ب ڕێبه‌رایه‌تی سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی خودان ڤێ ئیراده‌ی نه‌ته‌وه‌ییه و ل سه‌ر رێكه‌كا دروست پێنگاڤێن دروست دبڕیت، دیاره ژ بلی ئاریشه‌یه‌ت ده‌ره‌كی كو ب درێژاییا دیرۆكێ هه‌ی، هه‌نده‌ك ئاریشه‌یێن ناڤخۆ ژی هه‌نه، كو ب بۆچوونا من چاره‌سه‌ریا ڤان ئاریشان ژی، تایبه‌ت یێن ناڤخوه ته‌حه‌دییات پێویسته، لێ ته‌حه‌دییاته‌كا ئاشتییانه، ته‌حه‌دیاته‌ك ئێسكی ئێكودو نه‌شكێنین !..
ئه‌ز گه‌شبینم ل دواڕۆژێ، چونكی مه پتریا رێیا سه‌خت ته‌مام كرییه و كێم مایه، كورد نوكه دۆزه‌كا جیهانینیه، درگه‌ه و ده‌رفه‌ت بۆ كوردان ل سه‌ر پشتن، لێ ب مه‌رجه‌ك كورد ئێكڕیز و خودان ئیراده بن!..
