خۆڤەكێشانا هێزێن ئەمریكا دێ د بەرژەوەندیا ئیراقێ و كوردان دا بیت؟
رێناس خالد كوچەر
پشتی دەركرنا بریارا پەرلەمانێ ئیراقێ ل سالا 2020 كو هێزێن بیانی ل ئیراقێ نەمینن و پشتی چەندین هەولێن دانوستاندنان د ناڤبەرا ئیراقێ و ئەمریكا دا؛ بریار هاتە جێبەجێكرن هێزێن ئەمریكا خوە ل ئیراقێ ڤەكێشان. ئەرێ ئەڤ بریارە چەندا دروست بوو، هەروەسا چەند د بەرژەواندیا ئیراقێ دایە، هەروەسا بەرژەوەندیێن ئەمریكا چنە هەتا كو ل سەر ڤێ بریارێ رازی بووین؟ ب دیتنا من ڤەكێشانا هێزێن ئەمریكا ل ئیراقێ بریارەكا ب زەحمەتە و نەیا ساخلەمە ئەگەر هەر ب ڤێ جۆرە سیاسەتێ بیت یاكو ئەمریكا دكەت، ژبەركو ڤەكێشانا ئەمریكا ل ئیراقێ، دێ رێكێ بۆ گرۆپێن سەر ب ئیرانێ ڤە خۆشكەت كو ب تمامی سەروەری و دەستهەلاتا ئیراقێ كۆنترۆل بكەت، نەخاسمە د نوكە دا پڕانییا ئاخ و دەستهەلاتا ئیراقێ د بەرژەوەندیا ئیرانێ دایە. بەلێ ڤەكێشانا هێزێن ئەمریكا ل ئیراقێ دبیت بەرژەوەندیەكا دی هەبیت كو ئەمریكا بوو سیاسەتا خوە ل ئیراقێ دارێژبیت، ئەگەر د بەرژەوندیا وێ ب خۆ ژی دا نەبیت، ب رێكا ئەڤێ سیاسەتێ دێ هێزێن ركابەرێن خوە ل ئیراقێ لاوازكەت كو ئەو ژی ئیرانە، هەروەكو د هەیاما بۆری دا، مە دیتی كو ئەمریكا ل گەلەك وەلاتان سیاسەتا خۆ یا گوهارتی، دبیت ئەڤرۆ هەمان سیاسەت ل ئیراقێ ژی بگێریت ژبەركو ئەمریكا ئەڤە چەندین سالە باجا ڤێ سیاسەتا خۆیا كەڤن ددەت،دەمێ ئەمریكا بەحس ژ خۆڤەكێشانا خۆ ژ ئیراقێ دكەت، گەلەك لایەنان دوپاتی ل سەر هندێ كر روودانەكا نەچاڤەرێ كری رووبدەت، بەلێ ئەمریكا ئاماژە دا بابەتێ خۆڤەكێشانا خۆ ژ ئەفغانستانێ و گۆت ئیراق و ئەفغانستان وەكی دو جیهانێن ژێكجودانە و ئەم بەرهنگاری دوژمنەكێ جێوازین و نابیت هەردو ل گەل ئێك بهێن هەڤبەركرن. ئەڤە رامانا هندێ ددەت كو ئەمریكا هۆسا ب ساناهی دەستان ژ ئیراقێ بەرنادەت ژبەركو ئەو ئەمریكا دشێت ب رێكا دۆستێن خۆ لاوازیێ بێخیتە ركابەرێن خۆ ل ئیراقێ، ژ وان كارێن پێدڤیە ئەمریكا بكەت ل ئیراقێ، بۆ نموونە دڤێت ئەمریكا ئیراقێ وەكی وەلاتەكێ فرە ناڤەندی دروست بكەت، ئەو ژی ب سێ هەرێمكرنا ئیراقێ دەستپێشخەریەكێ بكەت یان ژی شەرعیەتیێ ب ریفراندۆما كوردان یا سالا 2017 بدەت، ئەگەر نە ئەمریكا دێ تووشی زیان و زەرەرەكا مەزن بیت و ئیراق دێ ب تەمامی كەڤیتە بن دەستێ ڕكابەرێن ئەمریكا، ب ڤێ چەندێ ژی چ دۆست و هەڤال بۆ وێ نامینن. ئەگەر ركابەرێن ئەمریكا ل ناڤچەیێ د نوكە دا كو ئیرانە رێكێ بۆ دۆستێن ئەمریكا خۆش بكەن كو د دەمەكێ دایە، ئەمریكا پشتا خۆ دایە وان یان ژی خەمساریێ د هاریكاری و پشتەڤانیا كوردان دا دكەت، تایبەت رۆلەكێ بەرچاڤ ناگێریت ژبۆ چارەسەركرنا كێشەیێن وان ل گەل ئیراقێ. ئیران ژبۆ بەرژەوەندیا خۆ و بهێزكرنا پێگەهێ گرۆپێن ب سەر وێ ڤە ل ئیراقێ ئامادەیە سەرەدەریەكا باش ل گەل كوردان بكەت و پتر گرنگیێ پێ بدەت ژبۆ وێ چەندێ كو كوردان ژی بكەتە ئێك ژ دۆستێن خۆیێن هەرە نێزیك و وان ژی بكاربینیت ب دژی ركابەران خۆ كو ئەمریكایە، هەردو لایەن دزانن هەرێما كوردستانێ شەڕێ وەكالەت بۆ چو لایەنان ناكەن و ناچیتە ل گەل چ وەلاتان، بەلێ هەرێما كوردستانێ سیاسەتێ ل گەل وی لایەنی دكەت یێ كو زێدەتر دانپێدانێ ب مافێن رەوایێن گەلێ كوردستانێ بكەن. ئەڤجا هەر كی ژ وان گرنگیێ ب گەلێ كوردستانێ بدەت و بیتە ئەگەرێ دلخۆشیا خەلكێ كوردستانێ، بێگومان دێ پەیوەندیێن هەرێما كوردستانێ ژی ل گەل وی لایەنی دخۆشبن، بەلێ ئەڤە وێ چەندێ ناگەهینیت كو هەرێما كوردستانێ دێ ل دژی لایەنێ دێ راوەستیت، بەروڤاژی تنێ هەرێما كوردستانێ ب رێكا سیاسەتا خۆ دخوازیت مافێن گەلێ كوردستانێ بدەستڤە بینیت ئەگەر ب هەر چ شێوە بیت.
