داسـتانـا گـونـدێ (بـاڤـیا) ل دەشتا سـلێڤانـەیـان
وەلید ئیسماعیل سلێڤانەی
چ چیا و دەشت و دۆل نەهال و گوندێن كوردستانێ نەماینە بەرگری و شۆڕەش و داستان لێ نەهاتینە تۆماركرن، لەورا دەشتا سلێڤانەیان ژ ڤێ شەرەف و پیرۆزیێ ژ بەرگریێ وەرگرتیە و هەردەم بوویە گۆرەپانا شۆڕەش و بەرگریێ و بوویە سەبەتا نانێ پێشمەرگەی و شۆڕەشێ. گوندێ (باڤیا) یێ كو دكەڤیتە رۆژئاڤایێ پارێزگەها دهۆكێ سەر ب ناڤچەیا باتێلێ ڤە، سەر ب ئیدارەیەكا سەربەخۆیا زاخۆڤە. ژ بەر جهێ گوندی یێ گرنگ و ئاسێ و رێباراپێشمەرگەیی و گرێدانا چیایی ب دەشتێ ڤە دهاتە هژمارتن گرنترین خال، لەورا چەندین جاران هاتیە سۆتن و وێرانكرن و تۆپبارانكرن ژلایێ لەشكرێ ئیراقێ ڤە. لدویڤ ژێدەر و پێزانینێن پێشمەرگێن دێرینێن پشكدار د ڤێ داستانێ دا. داستانا گوندێ باڤیا ئەو داستانا مەزن و ب ناڤودەنگ ب شەڕێ (حەفت شەڤ و حەفت ڕۆژان) هاتیە بناڤكرن. كو وی شەڕێ ب ناڤودەنگ حەفت شەڤ وحەفت ڕۆژان ڤەكێشایە ل سالا 1965 ئەو داستانا قاڕەمانە هاتیە ڕوودان. ل دوماهیا وەرزێ هاڤینێ ل سالا 1965 لیوایەكا لەشكڕێ ڕژێما ئیڕاقێ ب سەڕپەڕشتیا لیوا (سعەید حەمۆ) ل گەل فەوجەكا مغاویڕان و دگەل هژماڕەكا چەتەیێن دەڤەڕا بەهدینان و بكارینانا چەندین تۆپ و تۆپخانەیێن مەزن وچەك و تەقەمەنیێن ئێكجار زێدە ژ دەبابە و زڕیپۆش و فرۆكەیێن هەلیكۆپتر ب توندی هێڕش كڕنە سەر گوندێ (باڤیا و دەشتا سلێڤانەیان، بەلێ ژ لایێ كۆمەكا پێشمەڕگەیێن چاڤ نەتڕسێن دەشتا سلێڤانەیا بەرسینگێ وان هێڕشبەڕان هاتە گرتن و شەڕەكێ مەزن وتوند ڕوودا، كو بۆ ماۆەیێ (ەفت شەڤ و حەفت ڕۆژان ڤەكێشا وپشمەڕگەی شیان خوە ل هەمبەڕ وێ هێڕشێ رابگرن، لەشكڕێ ئیڕاقێ ب ۆێ هێزا خوە یا مەزن ڤە ژ چار جهان هێرش برنە سەڕ سەنگەڕێنپێشمەڕگەیێن قاڕەمان ل گوندێ باڤیا، هێڕشەك ژ گوندێ (ئاسهێ) بڕن ل سەڕ وی دەمی ناحییا سلێڤانەیا بۆ بەلێ نەشیان و ئەو هێڕش هاتە شكاندن و پاشڤە ڕەڤین و هێرشەك ژ دەڤەڕا (لێفێ و چیایێ بێخێڕی كو بۆ ل پشتا گوندێ (باڤیا) بزڤڕن، بەلێ نە شیان هیچ پێشكەفتنەكێ بكەن و ئەو هێڕش ژی هاتەشكاندن، ل ڕێكا گوندێ (مال هەسنی) شیان جهەكێ بۆ خوە چێكەن و هێرشێ بكەنە سەڕ هێزێن پێشمەڕگەی، بەلێ چاڤ نەتڕسێن دەشت و چیا پێشمەڕگەیێن قاڕەمان گوڕزەكێ گڕان ل وان دەت و ئەو هێڕش ژ هاتە شكاندن و نەهێلان لەشكرێ ئیراقێ بەڕ ب پێشڤەبچیت و بگەهیت گوندێ باڤییا، پشمەڕگەیێ قاڕەمان ب سەڕپەڕشتیا شەهیدێ چاڤ نەتڕس (سەید عەبۆش عەبدی خەزالا سلێڤانەی) سۆز دابی خەلكێ گوندی كو ب هیج ڕەنگەكێ نەهێلت گوندێ باڤیا بهێتە سۆتن و ب دەستێ دوژمنی ڤە نەهێتە بەردان، وی شەڕێ مانونەمانێ بۆ ماۆەیێ حەفت شەڤ و حەفت ڕۆژان ڤەكێشای و دەوڕوبەڕێن گوندێ باڤیا هەمی ژ لایێ لەشكڕێ ڕژێما ئیڕاقێ و چەتە و مغاویر و هێزا وێ ڤە هاتبوو دووڕپێچكڕن و هیزا بەڕگەڕیا مللی ب سەڕپەڕشتیا (سادق سەفەر دۆبانكی) ل گەل مڕوڤ و كەسوكارێت خۆ هەمی ل هەواڕا پێشمەڕگەی چوون و مل ب ملێ وانڤە شەڕكرن. هەروەسا گوندێن بێتاسێ و بێزهێ و دۆلا ل دەڤەڕا لێفێ ژلایێ لەشكڕێ ئیڕقێ ڤە هاتە سۆتن دا بشێن گوندێ باڤیا بستینن، لێ وەڕارا پێشمەڕگەی نەهاتەخار و نەشكەست و پێشمەڕگەی شەڕەكێ بێ تڕس و دژواڕ و مان و نەمانێ كڕ و ژ هەر چاڕ لایان ڤە هێزا مەزنا لەشكڕێ ئیراقێ ب دویڤەلانكێم وێڤە و ئەو هێڕشا وان شكاندن و ل ڕۆژا حەفتێ و یا دووماهیێ كەتنە سەڕ پشتا دوژمنی و شەڕێ مان و نەمانێ كڕن و دوژمن شكاندن و بڕن هەتا گەهاندینە گوندێ (گڕرەشی)پێشمەڕگێ قاڕەمان تێهنیێ كوڕدایەتیێ و ئەڤینداڕیا وەلاتی بوون و ڤیان و حەژێكڕنا وەلاتی تژی دلێ وان بوو، شیان ب قاڕەمانە وێ داستانێ تۆماڕبكەن و بناڤێ داستانا گوندێ باڤیا ب شەڕێ (حەفت شەڤ وحەفت ڕۆژان) د مێژوویا خەباتا كوردایەتیێ دا هاتیە نڤێسین و تۆماركرن و ئەو پێشمەڕگێن قاڕەمان یێن د ڤێ داستانا بناڤ و دەنگ و مەزن دە پشكداڕبووین، ئەو سەڕپەرشتێ وێ داستانێ شەهید وپێشمەڕگە و فاڕماندە (سەید عەبۆش عەبدی خەزالا سلێڤانەی) ، عەمەر عەلی محۆ سلێڤانەی، رەشید عەلی تەمەر ئاڤای سلێڤانەی، ئەحمەد فەتاح سلێڤانەی، مەحموود عوبێد سلێڤانەی، شاهین قادر ئاسهی، عەبدولرەحیم سلێمان، سەمەد ئاسیهی سلێڤانەی ، مەلا حسێن محەمەد خالد بالقۆسی سلێڤانەی، ئەدیب عەبدی بێتاسی سلێڤانەی، ناسر محۆ حەمرا سلێڤانەی، محەمەد سالح عەلی سالح گرۆسمانی سلێڤانەی، عەلی خالد بێتاسی سلێڤانەی و یوسف حاجی تركژی سلێڤانەی، ئەحمەد رەجەب باڤی سلێڤانەی، یوسف عەلی سلێڤانەی، حسێنێ بەسێ سلێڤانەی، حاجی عەلی سالح گرۆسمانی، حەجی ڕەمەزان چەم زڕاڤی سلێڤانەی، عەلی شەرەف سلێڤانەی، حاجی تەیی، محەمەد تەیی، ئێزدین یوسف تەمەر سلێڤانەی، كامل حسۆ كواشی سلێڤانەی، مەلا یوسف كریت، كادرێ شۆڕەشێ، شەهیدێن وێ داستانێ عەمەر محۆ ئەحمەد بوابا سلێڤانەیی، شەهید مووسا سالح باڤی سلێڤانەیی برایێ عیسا فاتێ باڤی سلێڤانەیی ز ..هتد. داخوازا لێبۆرینێ دكەین ئەگەر مە ناڤێ پێشمەرگەكێ قارەمان ژبیركربیت، ژ بەر تنێ ناڤێ ڤان قەهرەمانان یێ ب دەست مە كەفتی هزار سلاڤ ل گیانێ پاكی هەمی شەهیدێن كورد و كوردستانێ بن.
