دا ئه‌م هه‌موو بكارئینانا پلاستیكی كێم بكه‌ین
د. نه‌جمه‌دین نێروه‌ی
کێمکرنا بکارئینانی پلاستیکی پێویستی ب هنده‌ك کریارێن تاکەکەسی، هوشیاری، گۆهڕینا سیاسەت و بەرپرسیاره‌تیا کۆمپانیایان هەیە. ل ڤێرە چەند رێك و ستراتیژیێن کاریگەر به‌رچاڤ دكه‌ین، ئه‌وژی:
1. گۆهڕینا شێوازێ ژیانا کەسی
پێكگۆهۆركێن دووبارە بکارئینانێ بکاربینە: بتڵێن ئاڤێ یێن دشێی دووبارە بکاربینی، کوپێن قه‌هوە و چایێ یێن شیشه‌ی، کیسێن تایبه‌ت یێن بازاڕکرنێ و هه‌ر تشته‌كێ كو زوو نه‌هێته فرێدان بۆ كارێن خۆ بكار بینه.
دوور بکەڤە ژ پلاستیکێ ئێکجار بکار دهێت: بێژه نەخێر بۆ پلاستیكێ ئێكجار بكار دهێت و ل ژیانا خۆ دوور بێخه و هه‌ر كه‌سه‌ك دشێت ب رێژه‌یه‌كا هه‌ری مه‌زن ئه‌ڤی كاری بكه‌ت.
پاکەتێن دۆستێن ژینگەهی هەڵبژێرە: وان بەرهەمان هەڵبژێرە کو دبێژنێ پاکەتێن زیندی، وه‌كو کاغەز، یان شویشە.
کڕینا ب کۆم یان پێكڤه: خۆارن و کەلوپەلێن ناڤماڵ ب کۆم بكره، ئه‌وژی ژ بۆ کێمکرنا ب فیڕۆدانا پاکه‌تان یان زه‌رفێن پلاستیكی.
پشتگیریێ ل براندێن بێ پلاستیک بکە: ژ وان کۆمپانیان بکڕە کو پابەندن ب پاکەتکرنا بەردەوام.
ڕیسایکلکرن ب شێوەیەکێ دروست: پاشماوەیێن پلاستیکی ب شێوەیەکی دروست ژێك جۆدا بكه و فڕێ بده، ئه‌وژی ژ بۆ زێده‌کرنا ڕێژەیا ڕیسایکلکرنێ و ئاسانكاریا كاری.
دووبارە بکارئینان: ل جهێ فرێ دانێ، ڕێكێن داهێنەرانە په‌یدا بكه ژ بۆ دووبارە بکارئینانا تشتێن پلاستیکی بۆ هه‌ر كاره‌ك دی.
2. دەستپێشخەریێن کۆمەڵایەتی و جهێن کاری
ڕێکخستنا هەڵمەتێن پاقژکرنێ: بەشداریکرن یان ڕێکخستنا پاقژکرنا پاشماوەیێن پلاستیکی ل هه‌ر جهه‌كێ پێدڤی.
هاندانا سیاسەتا بەردەوام: داکۆکیکرن ل سیاسەتا بێ پلاستیک ل جهێن کاری، وه‌كو قوتابخان، زانكو، فه‌رمانگه و هه‌ر جهه‌ك دی.
بەرەڤپێشبرنا هۆشیاریێ: پەروەردەکرنا هه‌ر کەسه‌كێ سەبارەت ب کاریگەریێن پیسبوونا پلاستیکی لسەر ژینگەهێ.
پشتگیریا وێستگەهێن دوباره پڕکرنێ: هاندانا بازرگانان بهێته كرن ژ بۆ دانانا وێستگەهێن دوباره پڕکرنێ، بۆ نموونه ویستگه‌هێن دوباره پركرنا ئاڤێن ڤه‌خۆارنێ.
جهێن خوارن و ڤه‌خوارنێ: خۆارنگه، کافێ، سه‌مونخانه و جهێن دی پێویستە بگۆهڕن بۆ كاغه‌ز، پاکەت و کەلوپەلێن زیندی.
3. کردار و سیساسه‌تێن حکومەتان
قەدەغەکرن یان باجدان لسەر پلاستیکێن تاک بکاردئینن: پشتگیریێ ل وان سیاسەتا دکەن کو بەرهەمئینان و بکارئینانا پلاستیکی ڕێک دئێخن و ئه‌ڤه‌ژی ل گه‌له‌ك ژ وه‌لاتێن ئه‌وروپا بكار ئینایه.
باشترکرنا سیستەمێ بڕێڤەبرنا به‌رمایكان: داکۆکیکرن ل باشترکرن و زێده‌كرنا دامەزراوە و ژێرخانێن ڕیسایکلکرنێ ل پترییا جهێن كومه‌لگه‌هان. هه‌روه‌سا ناساندنا خاڵێن کۆمکرنا پلاستیکی کو خەڵک بشێن به‌رمایكێن پلاستیکی بگۆهڕن و به‌رامبه‌ر هاندانه‌كێ وه‌رگرن.
هاندانا ڤه‌كۆلینان لسەر پێكگۆهۆركان: پاڵپشتی ل داهێنانێن ل ماددەیێن زیندی و دووبارە بکارئینایی بهێته كرن.
هاندانا بازرگانی: پشتگیریێ ژ وان ڕێسایان دکه‌ت کو پاداشتا کۆمپانیان ددەن، ئه‌وژی یێن بکارئینانا پلاستیکی كێم دكه‌ن یان هه‌ر بكار نائینن.
وه‌رگرتنا پاره‌ی: به‌رامبه‌ر هه‌ر پلاستیكه‌كێ پاره‌یه‌كێ ده‌ستنیشانكری بهێته وه‌رگرتن و ب ڤێ رێكێ دێ شێن رێژه‌یه‌كا پلاستیكی پاشكه‌فت بكه‌ن و نه‌كه‌ڤیته د ژینگه‌هێ دا و هه‌روه‌سا رێژه‌یه‌ك ژ خه‌لكی ژی دێ په‌نایێ به‌نه به‌ر دوباره بكارئینانا پێكگۆهۆركێن دی.
4. پراکتیکێن کۆمپانیا و بازرگانی
پەسەندکرنا پاکەت و بەستەرێن بەردەوام: هاندانا کۆمپانیان بۆ بکارئینانا پاکەت و بەستەرێن کۆمپۆستی یان دووبارە بکارئینانێ، وه‌كو به‌رهه‌مئینانا کاغەز، شویشە، یان پاکەت و بەستەرێن زیندی ل جهێ پلاستیكی.
بەرنامەیێن دوباره وەرگرتنێ جێبەجێ بکەن: پشتگیریێ ژ وان بازرگانیێ بکە کو بەرنامەیێ ڕیسایکلکرنێ یان دوباره پڕکرنێ و وه‌رگرتنێ پێشکێش دکەن.
کێمکرنا پلاستیکی ل زنجیرەیێن دابینکرنێ دا: پێشخستنا ژێده‌رێن مادەیێ بەردەوام و پرۆسەیا بەرهەمئینانێ.
بکارهێنەران پەروەردە بکەن: کۆمپانی پێویستە کڕیاران ئاگادار بکەن ل به‌رپرسیا بکارئینان و فڕێدانا پلاستیکی.
