دا رها چێكه‌ن، سمبێل لێ زێده‌كرن
ده‌مێ ل 7 خزیرانا 2015ێ ئانكو ئه‌ڤ ساله، هه‌لبژارتن ل تركی و ژووریێ كوردستانێ هاتینه كرن ب ڕاستی HDPێ سه‌ركه‌تنه‌كا نه لبه‌ر هزر ده‌ست خوه ئێخست و شیا نێزیكا 120% ده‌نگێت خوه زێده‌كه‌ت و هه‌ده‌په ل تركی وه‌كی زه‌نزه‌له‌كێ لێهات و زێره‌ڤانێت سیاسی، ئێدی ل سه‌ر تركیا پشتی دكتاتوریا كه‌مالی و سولتانیا ئه‌ردۆغانی و ده‌ستپێكا پێكڤه ژیانا مله‌تێت تركی ب ئاشتی ئاخڤتن، ئانكو HDPێ خوه وه‌كی هۆستایێ ئاڤاكرنا ئاڤاهیێ ئاشتیێ دا دیاركرن. هه‌می تێگه‌هشتی و ته‌خێت شوله ژ ره‌وشا جڤاكیا تركی هه‌ی ژ HDPێ ب هیڤیبوون جڤاكێ تركی ب گۆهۆڕیت ومه‌ژیێ به‌رێ یێ
كۆمارا تركی ژ بیردانكا مرۆڤێ ل ناڤ تخویبێت سیاسیێت وی وه‌لاتی دژیت ده‌ربێخیت.
یا به‌رهزره ژ به‌ر ڤێ ئارمانجێ گه‌له‌ك خه‌لكێ ترك بخوه ده‌نگدا HDPێ، ده‌نگدایێ چنكی جڤاكێ تركی دڤیا ژ كراسێ ئه‌تاتركی و ئه‌ردۆغانی هه‌ردوكا پێكڤه ده‌ركه‌ڤیت. ئه‌و باوه‌ری بۆ گه‌له‌ك خه‌لكێ تركی چێبووبوو، كو ده‌ستێت خوه ژ كۆمارا ئه‌تاتركی و سه‌لته‌نه‌تا ئه‌ردۆغانی، ئه‌وێت هندی به‌رژه‌وه‌ندا خوه نێزیكی ئاشتیێ دبوون و دڤیا ئاشتیا د مه‌ژیێ خوه‌دا ب دارێ كوته‌كیێ د دلێ هه‌می خه‌لكێ تركیدا بچینن، بشۆن و كۆمارا بێ شه‌ڕ بهێته ئاڤاكرن.
بۆ كوردا، هه‌ر چه‌ند HDPێ خوه وه‌كی پارتیه‌كا سیاسیا كورد پێكێشی جڤاكی تركی ب ته‌ڤایی و كوردا ب نه‌مازه‌یی نه‌كر، پارتیا مله‌تێت دیمۆكرات ئه‌و به‌رگێڕ بوو یێ دیوارێ موكومێ ئاڤاهیێ سیسته‌مێ تركی بشكێنیت و ب دارێ ده‌نگدانێ كورد بهێز و بری بكه‌ڤنه ناڤ دلێ حكومه‌ت و په‌رله‌مانێ تركی، به‌لێپا سه‌رێ تیرا كوردێت ده‌رڤه‌ی سه‌رێك زێده‌كرنێت سیاسی دژین ب به‌ری كه‌ت و كوت بوو، چنكو ته‌خێت شوله ژ ره‌وشا جڤاكیا تركی هه‌ی ژ HDPێ ب هیڤیبوون جڤاكێ تركی ب گۆهۆڕیت هێشتا ده‌میرتاشی بدروستاهی ڤه‌ڕێژا دویماهیێ یا ده‌نگدانێ نه‌زانیبوو، ده‌مێ گۆتی ئه‌م دگه‌ل AKPێ چ هه‌ڤالبه‌ندیا چێناكه‌ین و پشكداری حكومه‌تا دگه‌ل داود ئۆغلۆی نابین و هه‌ر دگۆت دێ پلانێت ئه‌ردۆغانی پویچكه‌ین و وه‌ناكه‌ین یا دڤێت بگه‌هیتێ. ئه‌ڤ سێره‌یه دگه‌ل كه‌سه‌كی هاته‌كرن یێ به‌رده‌ڤكیا پێتریا خه‌لكێ تركی دكه‌ت، ئانكو HDPێ سڤكاتی ب چه‌ڤه‌نگا بسورمانێت تركی هه‌میا كر و ژ بسورمانا گه‌له‌ك كورد ژی هه‌نه. دیساڤه ده‌میرتاشی ئاخڤتنه‌ك كر و خوه ژ سه‌ربێنه‌كێ (مبدأ) سه‌ره‌ده‌ریا سه‌ركێشێ سیاسی دویركر.
پێدڤیه چ جارا سیاسی سه‌ره‌كێ وه‌ریسی بتنێ نه‌گریت، به‌رۆڤاژی هندێ دنیڤێڕا بگریت و كه‌سێ ژ هه‌ردو سه‌را ژ خوه سلنه‌كه‌ت. ده‌میرتاشی گۆت (ئه‌م هه‌ڤالێت خوه ناخاپینین)، هه‌ڤالێت وان چه‌پێ تركا بوون.
تشتێ ل ڤێرێ هه‌ژی ئاڤڕی پێدانێ، هه‌ڤالێت HDPێ ئالیێت چه‌پێ تركا بوون، ئه‌و چه‌پێ رۆژه‌كێ حه‌تا رۆژه‌كێ رازینه‌بووی كوردا پارتیه‌كا خوه‌یا كورده‌وار هه‌بیت، ڤێجا چ چه‌پ بیت ئان راست. ئه‌ڤه ئه‌و چه‌پ بوو یێ ئۆجالانی باوه‌ری پێنه‌ی كو دێ عه‌داله‌تێ دگه‌ل ئارێشا سیاسیا كوردستانێ كه‌ت و ژ پاشڤه‌ژه‌نا هندێ پارتیا كاركه‌رێت كوردستانێ چێكری و ڤیای لدویڤ درویشمێت وێ یێت ده‌ستپێكێ ده‌وله‌ته‌كێ بۆ كوردستانێ هه‌ر چ نه بیت ل ژووریێ وه‌لاتی ده‌ینیت. HDP ژ من باشتر دزانیت هه‌كه چه‌پێ تركا به‌ندكێ سۆر و زه‌ر بن دێ به‌ری هه‌میا ب سه‌ره‌ده‌را خانیێ خوه‌ڤه بن و سه ژ كولیچا ناڕه‌ڤیت و ترك دا ده‌لیڤه‌ی ده‌نێ حوكمی بگرن، چنكی هه‌ر گاڤ بێ ترس پشكداری هه‌لبژارتنا دبن و ده‌ست ژ پێیا درێژتر ژێ ده‌ردكه‌ڤن.
HDPێ خوه ئه‌ڤرۆ به‌رۆڤاژی دوهی نیشا ده‌نگده‌ری دا. دوهی دگۆت ئه‌م چه‌ند په‌رله‌مانته‌را ده‌ربێخین دگه‌ل AKPێ كوالیسیۆنێ ناكه‌ین. به‌لێپا د پڕۆپاگه‌نده‌یا بۆ هه‌لبژارتنێت ئێكی یازده دا دكر ته‌كه‌ز ل هندێ كر ئه‌و بۆ پشكداریكرنا دگه‌ل AKPێ د به‌رهه‌ڤن و دڤێت پشكداریێ د حكومه‌تێدا بكه‌ن. بێی AKP تشته‌كی ل سه‌ر چێكرنا حكومه‌تێ و ئیحتیمالێت هه‌ڤالبه‌ندیێ ببێژیت و بێی خوه بنیاسیت كا چه‌ندێ دئینیت.
پێدڤیه HDPێ درویشم و كریارێت وێ به‌رۆڤاژی ئێك نه‌بن، چنكی ئه‌و نه ل ده‌وله‌ته‌كا عه‌ره‌بی یه ئان ل ئیرانا پشتی خومه‌ینی یه، كو خه‌لكێ وان هه‌كه وێ گاڤێ خه‌نجه‌را سه‌رۆكێ مێژوویی د كێله‌كێڕا بیت، گه‌لكو دو خوه‌شخوه‌شك بۆ هاتنه گۆتن دێ هه‌میێ ژبیركه‌ت و ده‌ستهاڤێتێ لبه‌ر ده‌فكا وان خوه هه‌لاڤێت. تركی كۆلتۆره‌كێ مه‌زنێ د سه‌ره‌ده‌ریێدا هه‌ی و گه‌له‌ك تێكه‌لیێت باشێت دگه‌ل ئه‌وروپا هه‌ین و دیرۆكا وان تێكه‌لیا یا درێژه و كێنجا ئه‌وروپا ل سه‌ر تركا ژ هه‌می لاڤه هه‌یه و یا ده‌ستهاڤێتیێ كۆلتۆرێ وانێ شولی و به‌رژه‌وه‌ندێ د ژیانا خوه‌یا رۆژانه‌دا بكاردئینن.
بۆ HDPێ گه‌له‌كا پێدڤیه ب ره‌نه‌گه‌كێ نقینكی (نه‌قدی)بخوه‌دا بچیت و بزانیت كه‌س نه‌شێت دو تشتێت هه‌ڤدژ لنك مرۆڤێ ده‌ڤه‌را خوه بده‌ته قه‌بیلكرن. ڤێجا HDPێ شه‌ڕ دڤێت ئان ئاشتی. كه‌س نه‌شێت شه‌ڕی بكه‌ت و ببێژیت ئه‌ز ئاشتیخازم.
گه‌رمبوون تڤیا چ جارا ل نك سیاسی نه‌بیت، هه‌ردو پۆلیسێت پشتی كریارا خوه‌كوژیا سروجێ هاتینه كوشتن، پێدڤی بوو HDPێ ب دروستاهی وب ڤه‌كۆلین و بێهنفره‌هی سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل كربا و حه‌تا دزانی كانێ ژێده‌رێ خوه‌كوژا كیرێ بوو، پاشی ئاخڤتبا، چنكی مه‌نتق قه‌بیلناكه‌ت ئه‌ردۆغان وی مرۆڤی بكوژیت یێ سه‌رێ كوردا بچه‌مینیته به‌ر دارێ حوكمداریا تركی و ، چه‌پێ تركی ب درێژاهیا مێژوویا خوه ئه‌ڤ كاره بستۆخوه‌ڤه گرتیه و ب باشی كریه، پێتریا یێت هاتینه كوژتن ئالیگرێت چه‌پێ تركا بوون. ده‌میرتاشی ئێكسه‌ر پشتی په‌قینێ حكومه‌تا تركی گونه‌هباركر و كریارا خوه‌كوژیێ ئێخسته ستۆیێ ئه‌ردۆغانی و داودئۆغلۆی و پاشی پشتی ڤه‌كۆلینێت كریارا خوه‌كوژیا ئه‌نقه‌رێ دیاربووین، ئاشكرا بوو داعش ل پشت هه‌ردویا بوو و ئه‌ڤێ دربه‌ك ل راستیبێژیا HDPێ دا. ل ڤێرێ HDP كه‌ته سه‌ر ده‌وسا پلنگێت تامیلێ ل سریلانكا.
به‌ری هه‌لبژارتنێت ئێكی یازده به‌رپرسێت پارتیا مله‌تێت دیمۆكرات گه‌له‌ك لسه‌ر هندێ دڕژدبوون، كو دێ ڤێ گه‌ڕا هه‌لبژارتنا شوینا هه‌شتێیا سه‌د په‌رله‌مانته‌را ده‌رێخن و دیسا ئێخستنا ئه‌ردۆغانی كره قاچك د ده‌ڤێ خوه‌دا و ئه‌ڤه وه‌زیفێ وان نینه. (هه‌كه ئه‌و پارتیه‌كا كوردانه) وه‌زیفێ وان ئه‌وه حه‌قێ كوردا ژ رژێما تركی بستینن و بلا كریارا نه‌هێلانا ئه‌ردۆغانی بۆ تركا بهێلن و هه‌كه ئه‌وان پشتی هه‌لبژارتنێت حه‌فتی خزیرانێ كوالیسیۆنا چێكرنا حكومه‌تێ دگه‌ل AKPێ كربا، ب دیتنا من دا پێتر دۆژمنا ژ تركا بخوه بۆ ئه‌ردۆغانی چێكه‌ن و پشتی چار سالێت دی دا كه‌نه سه‌د په‌رله‌مانته‌ر، چنكی هه‌ر وه‌خته دا هه‌می رێڤه‌به‌ریێت ژووریێ كوردستانێ كه‌ڤنه ده‌ستێت وان. ئه‌رێ دێ چاوا خه‌لك ژبه‌رێ پێتر ده‌نگا ده‌نه HDPێ بێی باشی و خرابیا وان ببینن؟
ده‌مێ ئه‌و ئێریشێ بكه‌نه سه‌ر ئه‌ردۆغانێ تۆلا پۆلیسێت د خه‌و ڤه‌كری. وان هه‌می تركێت نفشپه‌رێس كرنه چه‌په‌رێ ئه‌ردۆغانی و ئینانه پشتا AKPێ. ئانكو چل په‌رله‌مانته‌ر ژ MHPێ د هانا ئه‌ردۆغانی هاتن و كورسی و سێره‌یا وی یا شه‌ڕۆكه موكومتر و دژوارتر لێكر و ئێریشێت سه‌ر شه‌ڕڤانێت پارتیا كاركه‌ر دژوارتر دێ لێهێن، چنكی وان بۆمبا لدویڤ ته‌خمینێت سه‌ركێشێت HDPێ یا ژ هه‌شتێیێ بۆ سه‌د په‌رله‌مانته‌را چل و ئێك كێمتر لێكرن، ئانكو بهایێ كوشتنا دو پۆلیسا بوو 41 په‌رله‌مانته‌ر، 21 ژێ ژ لیستا 80یێت هه‌ین بوون، ئه‌ڤه و زێده‌باری وان شه‌هیدێت ب كریارێت له‌شكه‌ری، چ ب فڕۆكا ئان ب ئێریشێت په‌یاده كرینه سه‌ر شه‌ڕڤانێت پارتیا كاركه‌ر، هاتینه شه‌هیدكرن.
باشه، دو پۆلیس هاتنه كوشتن، به‌لێ ئه‌رێ سه‌ركێشیا نوییا كاركه‌را دێ هه‌لسه‌نگاندنه‌كێ بۆ ڤه‌ڕێژا ژێ چێبووی كه‌ت، چنكی ئه‌وانا مالێ خوه ژیدا و سه‌رێ خوه ژیدا. ئه‌و سه‌ركێشیا پێتر به‌ریڤ شه‌ڕی و كوشتنێ دچوو و رێ نه‌دایه درویشمێ HDPێ پێ هه‌شتێ كه‌س كرینه په‌رله‌مانته‌ر جهێ خوه د رێڤه‌به‌ریا خه‌لكێ ده‌نگدایێ دا بگریت.
نه شه‌رته سه‌ربۆڕێ شێین فێین ل ره‌وشا ئایرله‌ندا و به‌ریتانیا مه‌زن ل تركی سه‌ركه‌ڤیت، چنكی كۆلتۆرێت هه‌ردو ده‌ڤه‌را گه‌له‌ك دژێك دویرن، ژ ڤێ فه‌رتر پشتی ئالیێ سیاسیێ شێین فێینێ بڕیارا شه‌ڕ راوه‌ستاندنێ دای ئێدی ئالیێ له‌شكه‌ری ب دروستاهی راوه‌ستا. ئانكو بڕیارا ستراتیجی ب ده‌ستێ ئالیێ سیاسی بوو، هه‌كه ل ئاییرله‌ندا سه‌ركێشێ ئالیێ سیاسی جێری ئاده‌مز بیت، ل ژووریێ كوردستانێ تڤیا سه‌یدایێ ده‌میرتاش با و بڕیارێت قه‌ندیلی ب رازیبوونا سه‌ركێشیا HDPێ بان، نه به‌س ئه‌ڤ تشته نه‌بوو به‌لكی ئایه‌ت یا به‌رۆڤاژی بوو. مه هه‌میا ددیت كو به‌رپرسێت HDPێ ببوونه پیلكێت ناڤبه‌را قه‌ندیلی و ئیمرالیێ و نڤیسینێت وان بۆ خه‌لكی به‌لاڤدكرن، ئانكو ده‌ستویریا بڕیاردانێ نه‌بوو و سه‌ربۆڕێ هه‌لبژارتنا دیاركر كو خه‌لك یێ ژ ڤێ هاتن و چوونا ته‌شته‌شۆكی نه‌رازیبوو و خه‌لكێ ئێك دڤێت یێ بڕیارێ بده‌ت و ژ خوه ب باوه‌ر بیت. ئه‌ڤ كریاره وه‌كی یا وان پۆسته‌چیا بوو هه‌كو به‌رێ كاغه‌زك دگێڕان و دخاندن. هاتن و چوونێت ناڤبه‌را ئیمرالیێ و قه‌ندیلی هه‌ڤسه‌رۆكێت HDPێ وه‌كی ئامیرێ ڤه‌گوهازتنا پێزانینا د كومپیۆته‌رێدا لێكرن.
چه‌ند جارا ده‌میرتاشی داخازا راوه‌ستاندنا شه‌ڕی ژ كالكانی و باییكی كر، به‌لێ هه‌ر وه‌كی بۆ دیواری دگۆت. جاره‌كێ داودئۆغلۆی ژ ده‌میرتاشی خازت شه‌ڕی بده‌ته راوه‌ستاندن، به‌رسڤ دا (ئه‌ز نه‌شێم). ئینا داودئۆغلۆی گۆتێ پا تۆ ل ڤێرێ چ دكه‌ی هه‌كه بڕیار ب ده‌ستێ نه‌بیت. پاشی ژ خافله‌تیڤه سه‌ركێشیا قه‌ندیلی داخازا راوه‌ستاندنا شه‌ڕی كر و شه‌ڕ ژ لایێ خوه‌ڤه راوه‌ستاند و خوه ئێخسته ره‌وشا به‌ڕه‌ڤانیێ، ئانكو ئه‌ردۆغان و له‌شكه‌رێ تركی ئازراندن و پاشی شه‌ڕ راوه‌ستاند، هه‌ر وه‌كی ئه‌و ل ئنیه‌تێبوون بشێن ب رێكا گڤاشتنێت جڤاكێ تركی و ره‌خ و دۆرا و ئێكه‌تیا ئه‌وروپی شه‌ڕی ب ئه‌ردۆغانی بده‌نه راوه‌ستاندن و وێ راوه‌ستاندنێ بكه‌نه پشته‌ڤانێ پڕۆپاگه‌نده‌یا HDPێ، ڤه‌ڕێژا هه‌لبژارتنا دیاركر ته‌فسیراخه‌لكی بۆ داخازیا راوه‌ستاندنا شه‌ڕی ژ یا پارتیا كاركه‌ر و باسكێ وێ یێ سیاسی ل ناڤ تركی ژ عه‌ردی حه‌تا ئه‌سمانی د ژێكجودابوون و خه‌لك تێگه‌هشت HDP لێوازبوویه ، هوسا ژ بیرا خوه بر كو وان سێ سالا ژ لایێ خوه‌ڤه شه‌ڕ سه‌كناندبوو حه‌تا حكومه‌تا تركی رازیبووی دگه‌ل بكه‌ڤیته دانوستاندنا و ئه‌و ده‌ه سال زێده ژی بوون هه‌رگاڤ د راگه‌هاندنا خوه‌دا به‌رهه‌ڤیا پێكهاتنێ و ده‌ست ژ چه‌كی به‌ردانێ خوه‌یادكر.
رۆژه‌كێ به‌ری هه‌لبژارتن ده‌ستپێبكه‌ن قه‌ره‌ییلانی گۆت ( ئه‌م ل رۆژا هه‌لبژارتنا چ كریارێت له‌شكه‌ری ناكه‌ین). پێدڤی نه‌بوو قه‌ره‌ییلان ڤێ سێره‌یێ (مه‌وقفی) دیاركه‌ت، چنكی حكومه‌ت و له‌شكه‌ر د ره‌وشا ئێریشكرنێدا بوون و ئه‌و لێواز دیاربوون.
باشه هه‌كه پارتیا كاركه‌رێت كوردستانێ پاشدا بزڤڕن و ڤه‌كۆلینه‌كێ ل سه‌ر تێكه‌لیێت خوه دگه‌ل چه‌پێ تركی بكه‌ن، چنكی چێدبیت سه‌رئێخستن و هاڤێتناخارێ یاریه‌كا سیاسی بیت و چه‌پێ ترك پێ راببیت و دا كاروانێ شه‌ڕڤانێت كاركه‌را راوه‌ستینیت و كێنجا ئالیێ سیاسیێ PKKێ ل سه‌ر رێڤه‌به‌ریا تركی سڤككه‌ت و تۆلا خوه ژ ڤه‌كه‌ت، چنكی ب دلی نه‌بوو كاركه‌ر دانوستاندنێ دگه‌ل تركی بكه‌ن.
هه‌ر وه‌سا دێ گه‌له‌كا باش بیت هه‌كه كاركه‌ر ب تێكه‌لیێت خوه‌یێت كوردستانێدا بچنه‌ڤه‌خارێ، نه‌خاسمه دگه‌ل وان پارتیێت كاركه‌ر پالددان دا شه‌ڕێ تركا بكه‌ن، و ژ بهێزبوونا HDPێ دترسان و ژبه‌ر هندێ هاڤێته دڤێ له‌هیێدا. ب ڤی ده‌ستودانی ئالیێت وه‌كی گۆڕانێ د شكه‌ستنا HDPێ دا دپشكدارن و هه‌روه‌سا ئالیگرێت پارتیا كاركه‌ر ل سلێمانیێ باهرا د شكه‌ستنێدا هه‌ی.
پێدڤیه ده‌ستهه‌لات ل ناڤ پارتیا كاركه‌رێت كوردستانێ بهێنه لێكڤه‌كرن و ماده‌م ئه‌و ئۆجالانێ ل ئیمرالیێ گرتی هێشتا وه‌كی سه‌رۆكێ خوه قه‌بیلدكه‌ن، تڤیا پێگیریێ ب فه‌رمانێت ویێت سیاسی ژی بكه‌ن و سه‌ركێشیا قه‌ندیلی لدویڤ فه‌رمانێت وی شولكه‌ت. هه‌ر وه‌كی دیاربووی ئۆجالان سلبوویه، چنكی گۆتبوو یێت ڤێ دویماهیێ چووین دا ببینن ئێدی نه‌هێنه نك من.
فه‌ره پارتیا كاركه‌رێت كوردستانێ خوه دروست ب خه‌لكێ ژووریێ وه‌لاتی بده‌نه نیاسین و چ جوداهی ل ناڤبه‌را ناسناما وان و HDPێ نه‌بیت. ئه‌م یێ د هه‌یامێ دنڤه‌گریێدا دژین و هه‌ر ئێك كوڕێ بابێ خوه‌یه و هه‌كه كورد وان نه‌به‌نه ناڤ په‌رله‌مانی و بیانی وان د ره‌وشا خوییانیادا نه‌بینن نه‌شێن هه‌فسارێ خوه بده‌نه ده‌ست.
