ده‌مۆكراسییا هه‌رێمێ ل ژێر میكرسكۆپا گومانێ
راسته ل سالێن نۆتان ژ سه‌دێ بووری ئاگرێ شه‌ڕێ براكوژیێ د ناڤبه‌را هه‌ردو پارتێن مه‌زنێن ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێمێ دا هه‌لبوو، ب سالان ڤه‌كێشا. دووماهیێ ئه‌مریكا هه‌ردوو حزبێن سه‌ره‌كی (پارتی و ئێكه‌تی) گازیكرنه ئه‌مریكا و رێكه‌ڤتنا راوه‌ستیانا شه‌ڕی ل ناڤبه‌را هه‌ردوو حزبان ب ئاماده‌بوونا وه‌زیرا ده‌رڤه‌یا وی وه‌لاتی، ل وی ده‌می مارلین ئۆلبرایت ل سالا 1998 هاته ئیمزا كرن. پشتی هینگێ رێكه‌ڤتنا ستراتیژی ل ناڤبه‌را هه‌ردو حزبان هاته ئیمزا كرن كو گرنگترین خالێن وێ حه‌رامكرنا شه‌ڕێ براكوژیێ بوویه.
هه‌كه هه‌تا ئه‌ڤرۆ (مفعول)ێ ڤێ رێكه‌ڤتنا ستراتیژی ل ناڤبه‌را (پارتی و ئێكه‌تی) ب رێژه‌یه‌ك كێم ژی مابیت، هه‌ردوو ئالی دانپێدانێ بكه‌ن كو ئه‌ڤ رێكه‌ڤتنه پێدڤی نووژه‌نكرنێیه، دگه‌ل ئه‌ڤرۆیێ كوردستانێ ناگونجیت، لێ هنده‌ك ئالی یێن مینا (بزاڤا گۆڕان) وه‌سا دبینن كو هه‌ر ل ده‌ستپێكێ ئه‌و رێكه‌ڤتنه د جهێ خوه دا نه‌بوویه و دبیت پتر هه‌ر سه‌را ڤێ رێكه‌ڤتنێ بت ئه‌ڤ بزاڤه ژ ئێكه‌تیێ ڤه‌بووی (انشقاق) كری.
هه‌لبه‌ته ئه‌ڤ بزاڤا هه‌ر ژ ناڤێ وان دیار كو درووشمێ گوهۆڕێنێن سه‌رانسه‌ری بلندكری، بێی چاڤدێرییا ریالستێ هه‌رێمێ بكت، هه‌ر ل سه‌ر به‌رنامه‌یێ خوه یێ گوهه‌ڕتنێ و چاكسازییا رژدبوو. كێشه گه‌هشته وی رادده‌ی، پشتی ل سه‌ر چاره‌نڤیسێ سه‌رۆكێ هه‌رێمێ یێ كو ده‌مێ وی ب دوماهی هاتی ل 19-ته‌باخێ رێكنه‌كه‌ڤتین، ئێدی گه‌له‌ك باره‌گه‌هێن پارتی ل وان ده‌ڤه‌رێن كه‌سك و نیللی كۆنترۆلێ ل سه‌ر دكه‌ن هاتنه سۆتن و توندوتیژی به‌رفره‌هبوو! به‌رامبه‌ر پارتی، سه‌رۆك په‌رله‌مانێ ل سه‌ر لیستا گۆڕانێ و وه‌زیرێن وانێن دحوكمه‌تێدا ژ هه‌ولێرێ ده‌رخستن و ئێدی په‌رله‌مان ژ كار كه‌ڤت و حوكمه‌ت فالنجی بوو.
راسته د ڤان ئالۆزیان دا ده‌وله‌تێن هه‌ڤپه‌یمان ب سه‌رۆكاتییا ئه‌مریكایێ گه‌له‌ك بزاڤكرن كو ره‌وش وه‌ك جاران بزڤڕت و هه‌موو ئالیێن سیاسی د ناڤبه‌را خوه دا پێكبهێن، لێ هه‌تا نۆكه بێ مفا بوویه، چو ئالی قوَربانییان ب به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن به‌رته‌نگێن حزبی ناده‌ن، سه‌خمه‌رات به‌رژه‌وه‌ندییا گشتی یا ملله‌تی چو داگێڕانان بۆ هه‌ڤدوو ناكن. راسته ل ڤێره ده‌وله‌تێن هه‌ڤپه‌یمان ژ به‌ر به‌رژوه‌ندیێن خوه كو دبینن پێشمه‌رگه و گرۆپێن دن یێن چه‌كدار ل سه‌رانسه‌ری كوردستانێ ئه‌نیێن پێشیێ نه د شه‌ڕێ دژی تیرۆرێ دا كو به‌رگریێ ژ جیهانا شارستانی هه‌موویێ دكه‌ن. لێ ده‌مۆكراسییا مه یا كو ژ 25 سالان پتره مه درووشمێ وێ بلندكری و ئه‌م په‌یڕه‌و دكه‌ین ل ژێر میكرسكۆپا وان یا كو هه‌موو هوور و گێران دبینت، بوویه جهێ گومانێ، ئه‌و نها دبینن كو هێشتا بۆ هه‌رێمێ گه‌له‌ك مایه كو ببیته نموونه‌یا پراكتیزه‌كرنا ده‌مۆكراسیێ بۆ جڤاكێن دن یێن ده‌ڤه‌رێ. پشتی روودانێن ل ناڤبه‌را (پارتی و گۆڕانێ) به‌رفره‌هبووین، ژ كیس ده‌ڤێ (رادیۆیا ده‌نگێ ئه‌مریكایێ- پشكا كوردی)، به‌رپرسێ به‌رێ یێ هه‌ولیگرییا بریتانی ل ئه‌مریكا ئه‌ڤ دانپێدانه كر و وه‌ها ئیماژه دایێ كو دێ ئه‌و به‌رده‌وام هاریكارییا له‌شكه‌ری و مرۆڤییا پێشمه‌رگه‌ی و خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ دكه‌ن، ژ به‌ر كو به‌رگریێ ژ ئازادیا جیهانێ دكن، لێ ژ ئالیێ سیاسیڤه هێشتا گه‌له‌ك مایه ده‌مۆكراسییا هه‌رێما كوردستانێ ببیت ئه‌و ده‌مۆكراسییه‌كا نموونه كو باوه‌ریا مه لێ بهێت سه‌ركه‌ڤتنێ بینیت.
هه‌لبه‌ت (پارتێ و گۆڕان) ژ مه هه‌موویان باشتر دزانن كانێ ئاستێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ پشتی ڤان قه‌یرانێن ناڤخوه‌یی یێن دوماهیێ گه‌هشتییه كیژان پلا نزماتیێ د چاڤێن ناڤخوه‌یی و ده‌رڤه دا. پێدڤیه هه‌ردوو ئالی بۆ ئێكو دوو هنده‌ك داگێڕانان (تنازلاتان) د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندییا گشتی دا بكن، داكو جاره‌كا دن باوه‌رییا جیهانا ده‌رڤه ب پرۆسیسا خوه یا ده‌مۆكراسی بینن. ژ به‌ر ب ڤی ده‌ستودارێ بێ ده‌ستوور و په‌رله‌مان و سه‌رۆك و حوكمه‌ت، رۆژ بۆ رۆژێ ره‌وش دێ كامباختر بیت و دوور نینه دووماهیێ ژ ده‌ست هه‌موویان ده‌ربكه‌ڤت.
