دوئالیزما كارێكتهرێن دودل
جوان عزهت/ پشكا سێ
كارێكتهرێن دو دل چاوا پهیدا دبن؟ ئهڤ پرسه پرسیارهكا كوور یا فیكرى و فهلسهفى یه، مرۆڤ وهكو سروشت و بوون ب درێژاهیا دیرۆكێ دگهل ترس و نهسهقامگیریێ ژیایه و ههردهم پهنا بریه بهر جۆرهكێ ئالتهرناتیڤێن سیبهركرى داكو خوه پێ بپارێزیت. بۆ نموونه دهمێ د كۆمارا پلاتوونى دا ئێك ژ كهسێن دیل د ناڤ سیبهرا شكهفتێ دا ئازادبووى راستى یا ژیانێ ل دهرڤهى شكهفتێ دیتى و ههولدا بچیته لایێ ههڤالێن خوه بێژیت، ئهوا بهرى نها ئهز تێدا سیبهرا ژیانێ بوو ئهوا نها دبینم راستیا ژیانێ یه، هوون ژى وهرهنه دهرڤه ل ژێر بانێ وێ سیبهرێ راستى یا خوه ببینین! ئهوان قهبوول نهكر، گوتێ ئهوا تو دبینى سیبهره، ئهوا ئهم تێدا راستى و رۆناهى یه. كهسێ دوو دل ژى وهكو وى كهسى یه ئهوێ دناڤ سیبهرا شكهفتێ دا دژیت. ههتا نهشێت راستیا سیبهر و واقیعى ژێكجودا بكهت و ببینیت، لهورا بوویه كارێكتهرهكێ بێ بهرپرسیار و وههمى و دوورى نیاسینا دیاردهیێن ژیانێ.
كارێكتهرێ دودل، دیلێ دهستێ رابردوویه. ئهو وێنهیێ د مهژیێ وى دا وێنهیێ دهبووكرنا هزر و خواندنا رابردوویه. نهمازه دهما كو تاك د ئاستێ خوه یێ هزر و هوشیاریێ دا نهچوو پێش، بێگومان دێ فۆرمێ كهڤن د هزر و خواندنێن خوه دا بینیت و ل سهر ئهڤرۆ و داهاتوو نابیته بهرههم سازهكێ باش، بهلكو ئهگهر ههولدان و پێشڤهبرن ههبن ژى ههلبهت دێ بێ مفا بن، چونكو كارێكتهرێ دودل دگهل هێزا نههوشیارى و شێوازێ نهروونێ ژیانێ دچیته پێش و زۆر جاران د ناڤ خوه ژى دا دبیته ههلگرێ هندهك بیروباوهرێن نهراستهقینه و دكهڤیته بهردهم هێزا شهڕ و ناكۆكى و تۆندوتیژیێ. ئهڤ خاله ل سهر ئاستێ وى یێ كهسایهتى چ ب ئهرێنى بیت یان ژى نهرێنى بیت رهنگڤهدانا خوه د ناڤ جڤاكى دا ههیه. ب تایبهتى دهما كو ئهڤ خالا دودول ئالۆزیێ دگهل بوونا وى دبیته زمانێ پهیڤ و گههاندنا رهفتارێ، دیاردبیت كو پێدڤیه كارێكتهرێ دودل بهرى هزر و خواندنێ بۆ گوهۆرینا دهرڤهى خوه بكهت، ههولبدهت میتۆد و تێگههشتن و هزر و ئالاڤێن خوه یێن سهرهدهریێ بگوهۆریت.