دوبلاژكرنا درامایان و فلمێن بیانی و راوەستیانەك
تارق عەبدال
نەبوونا درامایێن ب زمانێ كوردی، بەرێ چەندین كۆمپانیا دایە كارێ دوبلاژێ و تا راددەیەكی ئەڤە پێنگاڤەكا باشە ژبۆ تێركرنا چاڤێن بینەری و دھەمان دەمدا بۆ تژیكرنا وێ ڤالاھیا ھەی د پەخشێ تیڤیێن مەدا، كو درامایێ و فلمی نە بتنێ ل ناڤ كومەلگەھێ مەیێ كوردی، بەلكو ل سەرانسەری جیھانێ رۆلێ خوە و كاریگەریا خوە ھەیە و لێ لڤێرە پرسیارەك دھێت ئایا ئەو دوبلاژا دھێتەكرن یا دروستە یان نە؟ پرسارەكا دی ژی، ئایا ئەو دراما و فلمێن دھێنە دوبلاجكرن دكەڤنە بن چاڤدێریێ؟ جارێ دوبلاژ كارەكێ رەوایە و نە بتنێ ل ھەرێما مە بەلكو ل سەرانسەری جیھانێ كارەكێ رێ پێدایە و لێ یا جھێ پسیاری ئەوە كانێ ئەو دوبلاژا دھێتەكرنێ چەند یا دروستە و ب زانستیانە دھێتەكرنێ، ئەز بخوە دگەلدا نینم و ئەز یێ ژێ رازی ژی نینم، لێ مە ژڤێ زێدەتر ژی پێ چێنابیت، ژبەركو ل جیھانێ ھەمیێ ھوسانە، ئەڤە كارێن تایبەتن و كومپانیێن ئەھلی بڤێ چەندێ رادبن و دەما كار دبیتە بازرگانی ھینگێ سەرمایەداری قازانجێ خوە دڤێت و ئایا ئەگەر بینەرێن درامایێ بخوە دكێم بن و ریكلام دكێم بن، دێ كەنگی پارەكێ باش بۆ ڤان جورە درامایان ھێتە تەرخانكرنێ، پێنەڤێت ھینگێ كۆمپانی دێ ل دووڤ دو تشتان گەریت، ئێك ئەرزانیا كرینا درامایان و پەیداكرنا دوبلاژكەران ب بھایەكێ ئەرزان و ئەڤە ھەردوو ژی ئەگەرن كو كارەكێ باش نەھێتەكرنێ یان ل دووڤ خواستەكا بینەری بخوە ژی نەبیت، ئەگەر مە بڤێت دوبلاژەکا باشتر بھێتەكرنێ ، لێ یا دروست ئەوە سازیێن رەوشەنبیری و ھونەری دەست دڤێ دوبلاژکرنێ دا ھەبیت، لێ نە رامان ژێ ئەو بیت ئەو ژی ببنە بەشەك ل سەر وەرگرتنا پارەی، كو ئەڤ درامایە یان ئەڤ كارێ ھونەری گرانتر راوەستیت ل سەر سەرمایەداری، بۆ نموونە ئەو دشێین برێكا رێنمایێن خوە و شیرەتێن خوە د ھاریكار بن، لایەنێ رەوشەنبیری دشێت ل سەر تێكستی و وەرگێرانێ رابیت و یێ ھونەری ل سەر ئەدائێ و ژێگرتنا بەرھەمی و د كەتوارێ مە یێ كوردی دا، ھەبوونا زاراڤێن جودا و نەبوونا عەقلیەتا ریكلامكرنێ، بەرێخوەدانا ڤان كارێن ھونەری دێ یا كێم بیت، لێ ئەگەر ئەڤ سازیێن ھەنێ ژی ببنە بەشەك ژڤێ چەندێ، ئەز باوەر دكەم دێ تشتەكێ باش و سەرنج راكێش ھێتەكرنێ كو خزمەتا كەلتور و داب و نەریتێن كوردی بكەت و دھەمان دەمدا خزمەتا زمانی و بینەری ژی بكەت».
ژلایەری دیڤە دسەردمێ جیھانگێری و گلوبالیزمێ دا کو تەکنولوژیا و ئەنترنێتێ و ئەی ئای، رولەکێ گرنگ دبینت دوبلاژكرنا فلمان دان ، دنوكەدا چەندین مالپەرێن تایبەت یێن نیشاندانا فلم و درامایان یێن ھەین و بینەر دشێت ب كەیفا خوە لێ بنێریت و چ زمانێ بڤێت، بتنێ دێ كلیكا زمان گوھۆرینێ لێدەت و ئەڤە ژی پێنگاڤەكە ل سەرانسەری جیھانێ یا بەردەستە، راستە ئەو مالپەرێن ھەنێ ب پارەنە، لێ ئەز باوەردكەم دێ ھێشتا گوھورین پەیدا بن و لێ مخابن بتنێ زمانێ كوردی نینە و ئەگەر ھەبیت ژی زێدەتر شێوەزارێ سورانییە و رەنگە بۆ ھندەك بینەران یا خوەش بیت، لێ ئەم ژی دڤێت بۆ زمانێ خوە كاری بكەین و ڤێ ڤالاتیێ پر بكەین ، یا گرنگ ئەوە ئەم بشێین خوە دگەل کەتوارێ ھەی ب گونجینین ، بەلێ دڤێت ب شێوەیەکێ درست و عەقلانە ئەم سەرەدەریێ دگەل جیھانا ئەڤرو دا بکەین و مفاو قازانجێ ژێ وەرگرین نەکو بەروڤاژی ئەم زیان و خسارەتیێ ژێ بینین.