دژمناهیا ل هه‌مبه‌ری سه‌رۆك بارزانی تێ كرن چیه‌؟

دژمناهیا ل هه‌مبه‌ری سه‌رۆك بارزانی تێ كرن چیه‌؟

187

خاكا هه‌ڤگرتیا كوردستانێ ژ ئالیێ جیۆپۆلیتیك، ژ ئالیێ ئه‌من و ئاسایشا هه‌رێمێ و دنێ ڤه‌ ژی، هه‌ر دچه‌ گرنگیا خوه‌ دده‌ پێش. ل سه‌ر ڤێ خاكێ، د ناڤ سیاسه‌تا كوردان ده‌ كیژان ئالی چ دبێژه‌؛ ژ ئالیێ ئیدۆلۆژیك و سیاسی ڤه‌ چ دپارێزه‌ بلا بپارێزه‌؛ چاڤدێر و ئانالیزكارێن سیاسی و كۆمالناسییێن دۆست و ئانژی دژمنێن كوردان چ پێناسێ ل ره‌وشا كوردان تینن بلا بینن. هه‌قیقه‌ت ئه‌وه‌ كۆ هه‌ست و بیره‌كه‌ هه‌ڤتایا ملله‌تێ كورد، وه‌كی ملله‌ته‌كه‌ هه‌ڤگرتی هه‌یه‌. ئه‌ڤ هه‌ست و بیر هه‌ر كورده‌كێ ل هه‌ر ده‌رێ دنێ ب هه‌ڤ ڤه‌ گرێ دده‌.
هه‌ر دڤێ نه‌یێ ژ بیر كرن كۆ ئه‌ڤ هه‌ست و بیرا نه‌ته‌وه‌ییا ملله‌تێ كورد یا كۆ ئه‌م ژێ ره‌ دبێژن “كوردایه‌تی” دێ رۆله‌كه‌ مه‌زن د فۆرمگرتنا رۆژهلاتا-ناڤین یا نوو ده‌ بگره‌. بلا كه‌س باوه‌ر نه‌كه‌ كۆ ئه‌ڤ قاس به‌ده‌لێن گرانێن ب درێژاهیا سه‌دساله‌كێ هاتنه‌ دایین دێ به‌رهه‌وا ببن. ئه‌و به‌ده‌ل هه‌می دێ د فۆرمێ كوردایه‌تیێ ده‌ جاره‌كه‌ دی ده‌ركه‌ڤن سه‌ر گوره‌پانا دیرۆكێ.

د چارچۆڤه‌یا هه‌ست و بیرا نه‌ته‌وه‌یی ده‌؛ دگه‌ل خاك، ئالا و سروودا نه‌ته‌وه‌یی ئێدی ل هه‌ر چار پارچه‌یێن كوردستانێ مه‌سعود بارزانی ژی بوویه‌ وه‌كی ره‌مزه‌ك دی یا نه‌ته‌وه‌یا كورد كۆ ئه‌و هێژ نه‌ها وه‌كی ئاڤاكه‌رێ ده‌وله‌تا كوردی تێ ناسین. له‌وما گۆتووبێژێن ب ئاوایه‌كی نێگاتیف و به‌رده‌نگ، ته‌نێ د بازنێ باشوور ده‌ ل سه‌ر “سه‌رۆكاتیا وی” تێن كرن، ژ هه‌ست و بیرێن نه‌ته‌وی یێن كوردستانی گه‌له‌ك ب دوورن. د قۆناخا مه‌یا ئیرۆ ده‌ چێنابه‌ رۆلا مه‌سعود بارزانی ته‌نێ د چارچۆڤه‌یا باشورێ كوردستانێ ده‌ بێ دیتن. ئه‌و مه‌سعود بارزانییه‌ كۆ، جارا پێشیێ یه‌ ب كرێدی و باوه‌ریا ب كه‌ساتیا وی، زره‌هێزێن ناڤده‌وله‌تی پشتڤانیه‌كه‌ سه‌ره‌كه‌ و “ستراته‌ژیك” دگه‌ل كوردان دكن. ب سایا باوه‌ریا ب كه‌سایه‌تی و سه‌رۆكاتیا وی یه‌ كۆ، ئیرۆ فرۆكه‌یێن جه‌نگێ و ته‌كنۆلۆژیا ئه‌سمانی یا هه‌ری پێشكه‌تی، ئاسمانێن كوردستانێ دپارێزن، دهێله‌ شیان و جه‌نگاوه‌ریا پێشمه‌رگه‌یێ بێترس خوه‌ نیشانی هه‌می دنێ بده‌ و ئه‌و پێشمه‌رگه‌ وه‌كی شه‌ركه‌رێ شارستانیا هه‌می دنیایێ بێ وه‌سف كرن.

ئه‌م چه‌ند “ده‌ته‌ڕمینیست”بن بلا ببن، ئه‌م نكارن رۆلا پێشه‌نگێن مله‌تانیا دیرۆكییا پۆزیتیف یان ژی نه‌گاتیف ل به‌ر چاڤان نه‌گرن. ئه‌ڤ نه‌ مباله‌خه‌ و نه‌ ژی به‌ره‌ڤاژیكرنا راستیانه‌، رۆلا لیده‌ران د دیرۆكا مرۆڤاهیێ ده‌ گرنگه‌. ئه‌ڤ رۆل د رۆژه‌كێ ده‌ ژ به‌ر خوه‌ ژی چێنابه‌. مه‌سعود بارزانی ژی د ناڤ مله‌تێ كورد و د ئاسته‌یه‌كێ جیهانی ده‌ ب رۆله‌كه‌ دیرۆكییێ پۆزیتیف ده‌ركه‌تیه‌ پێش. دژمنێن كوردان هه‌ری زێده‌ ژ ڤێ رۆلا وییا دیرۆكی یا كاریگه‌ریێ ل سه‌ر هه‌می پارچه‌یێن كوردستانێ و د سیاسه‌تا نێڤنه‌ته‌وه‌یی ژی دكه‌ نه‌ رحه‌تن.

له‌وما هه‌ر كورده‌كه‌ ئاقلێ وی ل سه‌رێ وی، باش دزانه‌ كۆ “دژمناهیا” ل هه‌مبه‌ری سه‌رۆكێ كوردستانێ مه‌سعود بارزانی تێ كرن ژ شه‌خسێ وی زێده‌تر ل همبه‌ری بار و ئه‌ركێ وی گرتیه‌ سه‌ر ملێ خوه‌یه‌. وی د هه‌می ژیانا خوه‌ ده‌ وه‌كی پێشمه‌رگه‌یه‌كێ بارێ فه‌لات و سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ هلگرتیه‌ سه‌ر ملێ خوه‌. ڤێ تایبه‌تمه‌ندیا وی، ئیرۆ د ئاسته‌یێ جهانی ده‌ ژی ئه‌و ئانیێ پله‌یا لیده‌رێ هه‌ری خوه‌دان روومه‌ت و بباوه‌ر.

هه‌لبه‌ت گازندێن خه‌لكێ ساده‌یێن د هه‌قێ خه‌رابیێن سه‌روه‌ریا وه‌لاتێ وان ده‌، ب هه‌قن و دڤێ چو جاران نه‌یێن پشتگوه كرن.
لێ ئه‌م باش دزانن كۆ دژمناهیا ل هه‌مبه‌ری سه‌رۆكێ كوردستانێ مه‌سعود بارزانی دهێته‌ كرن دووره‌ ژ مه‌به‌ستێن نه‌ته‌وه‌یی و باشكرنا ده‌ستهلاتا نه‌ته‌وه‌یی. دژمناهیا ل همبه‌ری وی تێ كرن مسقاله‌كێ ژی نه‌ بێپاره‌ ژ ده‌ستێن ده‌ره‌كه‌ و دژمنێن نه‌ته‌وه‌یا كورد.

دیارده‌یێن ڤێ دژمانهیا “ده‌ستێن ده‌ره‌كه‌” ته‌نێ ل باشوور به‌لێ ل “باكور” ژی خوه‌ د ره‌نگه‌ك “ئیدۆلۆژیك” ده‌ دده‌ ده‌ر.

چ ب ناڤێ ئیسلامێ، چ به‌ ناڤێ چه‌پتی ئانژی ئه‌ره‌بیتی، تركتی و فارسیێ به‌، ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر هه‌رتم خوه‌ستنا تێگهشتنه‌كه‌ ل دژی هه‌ست و باوه‌ریا كوردایه‌تیێ د ناڤ مله‌تێ كورد ده‌ چێكن. نه‌مازه‌ مرۆڤێن ب “ته‌ربیه‌ و ته‌دریساتا” به‌عسی، كه‌مالیستان مه‌زن بووین، سه‌د تایتلێن وان یێن زانیاری و ئالمیێ ژی هه‌بن، پێشهكوومیا وان تو جاران رێ ناده‌ ئه‌و تایبه‌تیێن سه‌رۆكه‌كه‌ كوردیێ بارێ نه‌ته‌وه‌یی گرتی سه‌ر ملێ خوه‌ فێم بكن.

ل باكور ژی، د ناڤ ره‌فێن هدپ-یا پرۆ-كورد ده‌ ژی هنده‌ك كه‌س هه‌نه‌ كۆ ب ناڤێ “براتیان گه‌لان”، ب ناڤێ دژبه‌ریا ئه‌مریكا راسته‌ راست دژمناهیێ ل همبه‌ری سه‌رۆكێ كوردستانێ مه‌سعود بارزانی دكن و هه‌ول ددن كۆ بارێ وی یێ كوردایه‌تیێ ژ به‌ر چاڤان وه‌ندا بكن.

هه‌لبه‌ت به‌هرا هه‌ری مه‌زن یا هدپ-ێ و گه‌له‌ك پارلامه‌نته‌رێن وێ یێن نه‌ته‌وه‌په‌روه‌ر ژی، ژ ڤێ “تاخما” د ناڤ هدپ-یێ ده‌ نه‌ رازی نه‌. هه‌ر د راستیا خوه‌ ده‌ ئه‌ڤ “تاخما” كۆ دژمناهیا سه‌رۆكێ كوردستانێ و سه‌روه‌ریا باشوورێ كوردستانێ دكه‌، ژ ئیده‌ۆلۆژییه‌كه‌ “چه‌پ-ره‌و” و كه‌مالیستن، یه‌ك ژ وان ژی نه‌ كوردن؛ كی نه‌، چ نه‌، تام بنیاتا وان چیه‌ ئان ژی ب چ مه‌به‌ستێ كه‌تنه‌ ناڤ ره‌فێن هدپ-یێ ئه‌و ژی نه‌ دیاره‌.

له‌وما ئه‌ڤ ئالیێ تارییێ هدپ-یێیه‌ و له‌كه‌یه‌ك مه‌زن دخه‌ سه‌ر ناسنامه‌یا وێ یا پرۆ-كورد كۆ، چاڤدێرێن بیانی وێ وه‌كی پارتیه‌كا مافێ كوردان دپارێزه‌ دبینن.

به‌یانێن هه‌ڤسه‌رۆكێ هدپ-یێ سه‌لاهه‌تین ده‌میرتاش ب خوه‌ گه‌له‌ك جاران پۆزه‌تیڤن، هه‌یا نها وی تو گۆتنێن ل دژی سه‌روه‌ریا باشوورێ كوردستانێ ب كار نه‌ ئانینه‌. هه‌ر تێ گۆتن كۆ ئه‌و هه‌رتم هشیاریێ د ده‌ وان كه‌سێن بێ ئه‌ده‌بێن د ناڤ هدپ-یێ ده‌ دا كۆ هایا وان ژ ده‌ڤێ وان هه‌به‌ و بێ ئه‌ده‌بیێ ل همبه‌ری سه‌رۆكێ كوردستانێ و سه‌روه‌ریا كوردستانێ نه‌كن.

پارلامه‌نته‌ره‌كێ نوویێ هدپ-یێ، د ده‌ما سه‌ره‌دانا سه‌رۆك بارزانییا دیاربه‌كرێ ده‌، وی وه‌ختی د تویته‌رێ ده‌ ل همبه‌ری سه‌رۆك بارزانی بێ ئه‌ده‌بی كربوو، مهته‌مه‌له‌ كۆ ژ به‌ر زه‌ختێن ل سه‌ر وی هاتن كرن به‌ریا نها چه‌ند رۆژه‌كێ هه‌ر جار دی د تویته‌رێ ده‌ ئه‌و بێ ئده‌بیا خوه‌ ل بیر ئانی و لێبۆرینا خوه‌ خوه‌ست. هه‌ر دڤێ ئه‌م ژ بیر نه‌كن كۆ گرسه‌یا مه‌زنیا ده‌نگێ خوه‌ دانه‌ هدپ-یێ كۆ ئه‌و ب سه‌رفرازی ژ به‌رتاقا %١٠ ده‌رباس بوو كوردن، وان ب هه‌ست و بیرا نه‌ته‌وه‌یی ئه‌ڤ ده‌نگ دان.

لێ ژ بلی ڤێ “تاخما چه‌پ” هێژ ب ئاوایه‌كی گشتی نه‌زه‌لالیه‌ك د سیاسه‌تا برێڤه‌بریا هدپ-یێ ده‌ هه‌یه‌. هدپ ژ ئالیێ پشتگریا خه‌لكێ كوردیا ب هه‌ستێن نه‌ته‌وه‌یی و “ئیده‌ۆلۆژیا” برێڤه‌برنێ ڤه‌ روو ب روویی “دوالیتیه‌كێ” بوویه‌. ئه‌و دێ د نێڤبه‌ینا ڤێ دوالتیێ ده‌ چ بكه‌ هێژ نه‌ دیاره‌. گه‌لۆ دێ ده‌ست ژ خه‌تا نه‌ته‌وه‌یی به‌رده‌ و خوه‌ راده‌ستی “تاخما چه‌پ” ئانژی سیاسه‌تا ئه‌نته‌گراسیۆنا “تركیه‌تیێ” بكه‌ ئان دێ ل گۆری مسیۆنا خوه‌یا نه‌ته‌وه‌یی بزاڤێ بكه‌ و سیاسه‌ته‌كا هه‌ماهه‌نگیێ ل گه‌ل باشورێ كوردستانێ دكه‌ بمه‌شینه‌؟ ئان ژی دێ هه‌ڤسارێ وێ د ده‌ستێ ئمرالی و قه‌ندلێ ده‌ به‌؟

دێ برێڤه‌بریا هدپ كیژان رێكارێ ببژێره‌ ئه‌م نزانن. لێ هه‌قیقه‌ت ئه‌وه‌ كۆ هدپ نكاره‌ ڤێ “دوالیتیێ” دۆمدرێژ بمه‌شینه‌ ئان دێ ئه‌ركا نه‌ته‌وه‌یی بگره‌ سه‌ر ملێ خوه‌ و ب سه‌رفرازی دۆزا مله‌تێ كورد بمه‌شینه‌، ئانژی دێ ل همبه‌ری “مه‌ش و سه‌رهلدانا” مله‌تێ كورد ژ هه‌ڤ بكه‌ڤه‌.

ئه‌ڤ ژی دیارده‌یا وێ یه‌ كۆ دینامیكێن نه‌ته‌وه‌یی یێن خاك و مله‌تێ كورد ب ئاوایه‌كی پێشی لێ نایێ گرتن خورت دبن و ده‌ردكه‌ڤن پێش. ئه‌ڤ دینامیك و ده‌نگێن وێ، د هه‌لوه‌ستا سه‌رۆك بارزانی ده‌ ژی هێژ به‌رچاڤتر دبن. ژ به‌ر ڤێ یه‌ ژی، هه‌می دژمن و نه‌دۆستێن كوردان ئه‌و بۆ خوه‌ كرنه‌ ئارمانج و دخوازن د شه‌خسێ وی ده‌ جاره‌كا دی دۆزا نه‌ته‌وه‌ی یا ده‌وله‌تبوونا مله‌تێ كورد ژ ناڤ ببن.

له‌وما دڤێ ل هه‌ر چار پارچه‌یێن كوردستانێ و ل هه‌می دنێ مله‌تێ كورد ب ئیراده‌یه‌كا پۆلایی ل دۆزا خوه‌یا نه‌ته‌وه‌یی خوه‌دی ده‌ركه‌ڤه‌ و پشتگریێ بده‌ سه‌رۆك بارزانی. دڤێ ئه‌م ژ بیر نه‌كن كۆ شكاندنا رۆلێ مه‌سعود بارزانی شكاندنا ئیراده‌یا مله‌تێ كورده‌. نه‌مازه‌ له‌هیستكێن عه‌جه‌مان پر كرێتن. دڤێ ئه‌و دگه‌ل كرێتیێن خوه‌ گۆربه‌گۆر ببن و مله‌تێ كورد ژی چه‌رخ و ده‌ورانه‌ك نوو ل رۆژهلاتا-ناڤین ڤه‌كه‌.

کۆمێنتا تە