دڤێت ژن ژ بو ماف و خه‌ون و ئارمانجێن خوه شه‌ڕی بكه‌ت
ئه‌ڤرو، شه‌هلا رێكانی:
بێگومان په‌روه‌ردا خێزانێ روله‌كێ گرنگ د پێگه‌هاندنا كچان دا هه‌یه، ئه‌ڤجا هه‌كه هات و ئه‌و په‌روه‌رده یا دروست و دروستكه‌ر بو دێ كچه‌كا سه‌ركرده هێته پێگه‌هاندن، به‌لێ هه‌كه ئه‌و په‌روه‌رده‌یه د چوارچوڤێ كلتوری و دابونه‌ریتێن دژی ژنێ و خراب بكارئینانا دینی بیت، هینگێ دێ كچه‌كا له‌رزوك و باوه‌ری ب خوه نه‌یی پێگه‌هینین، كچه‌كا وه‌ها كو نه‌شێت به‌رگیریێ ل خوه بكه‌ت و ژ بو مافێن خوه ب جه‌نگیت.
نیاز نه‌جم سالح رێكخه‌را سه‌نته‌رێ گه‌شه‌پێدان بو كاری ل زانكویا گه‌رمیان و سه‌رپه‌رشتا پروگرامێ پێگه‌هاندنا كچێن سه‌ركرده، دیار كر كو زانكویا گه‌رمیان ب هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل رێكخراوا هاورێیه‌تی یا نیڤ ده‌وله‌تی پروگرامه‌كێ تایبه‌ت ژ بو پێگه‌هاندن و بهێزكرنا پێگه‌هێ كچێن سه‌ركرده د جڤاكی دا رێكخستیه و بو روژناما ئه‌ڤرو دیار كر كو ل كوردستانێ ژن د ناڤه‌ندێن بریاردانێ دا د ئاسته‌كێ باش دایه و گۆت: (به‌لێ رامانا وێ ئه‌و نینه كو ئه‌ڤه بو مه به‌سه، به‌لكو هیڤیێن مه پترن و مه دڤێت پتر پوستێن بلند بو خوه دابین بكه‌ین و مه ژن هه‌بیت د زورترین پێگه‌ها ده‌ستهه‌لاتێ دا و پوست د هه‌موو بوارێن ژیانێ دا هه‌بن، داكو د هه‌ر ناڤه‌نده‌كا بریاردانێ دا ژنه‌كا بهێز هه‌بیت هه‌روه‌سا یا وه‌كهه‌ڤ بیت ل گه‌ل زه‌لامی).
سه‌باره‌ت بوچی ته هزر د پروگرامه‌كێ بڤی ره‌نگی دا كر، نیازێ دیار كر، ژبه‌ركو ژن نیڤه‌كا جڤاكی نه و دایكا نیڤا دیترن و په‌روه‌ردا نفشێ داهاتی یێ كچ و كوران لده‌ف ژنێ یه و گۆت: (ئه‌ڤجا هه‌كه مه ژنه‌كا سه‌ركرده و بهێز هه‌بیت دێ ئه‌و زارویێن خوه ژی ب سه‌ركرده‌یی په‌روه‌رده كه‌ت، ئانكو ژنا بهێز زارویه‌كێ بهێز ژی دێ هه‌بیت، بڤی ره‌نگی دێ نفشێ دووڤ واندا ژ كورو كچان سه‌ركرده بن).
ساڤو رێژه‌ن، قوتابیا زانكویا هه‌له‌بچه، دیار كر، هه‌كه ئافره‌ت بریارێ بده‌ت كو ببیته سه‌ركرده د هه‌ر بواره‌كی دا ئێكه‌م تشتێ ژ خێزانا خوه چاڤه‌رێ دكه‌ت ئه‌وه كو پشته‌ڤانیا وێ بكه‌ن و گۆت: (ژبه‌ركو خێزانێ روله‌كێ مه‌زن هه‌یه د پێگه‌هاندنا ئافره‌تێ دا و شیانێن باش هه‌نه د قوناغێن ده‌سپێكا ژیانا وێ دا كو سیفه‌تا سه‌ركردایه‌تیێ لده‌ف دروست بكه‌ن و باوه‌ریێ بده‌نێ و پشته‌ڤانیا وێ بكه‌ن و هان بده‌ن بو پێشكه‌فتنێ).
ساڤویێ گۆتژی: (نها خێزان زێده‌تر پشته‌ڤانیا كچێن خوه دكه‌ن و بزاڤا پێگه‌هاندنا وان ب ره‌نگه‌كێ دروست دكه‌ن و هان دده‌ن كو فێر ببن و رێكێ دده‌نێ تێكه‌لی دونیایا ده‌رڤه و كاركرنێ ببن ئه‌ڤه ژی ژ ئه‌نجامێ باوه‌ریا ته‌مام یا خێزانێ یه ب ئافره‌تێ).
خه‌نده سه‌دیق، قوتابیا زانكویا پولیته‌كنیكی یا هه‌ولێر گۆت: (هیڤیدارم خێزان نه‌بنه رێگر ل هه‌مبه‌ر كچێن خوه و پشته‌ڤانیا وان بكه‌ن داكو ببنه سه‌ركرده، چونكی سه‌ركه‌فتنا ئافره‌تێ سه‌ركه‌فتنا وه‌لاتی و خێزانێ یه، خێزان هه‌تا راده‌یه‌كێ هاریكاره كو ئافره‌ت ببیته سه‌ركرده، به‌لێ هێشتا جڤاك یێ هاریكار نینه كو ئافره‌ت ببیته خودان پوست و پله ، چونكی وه‌ها هزر دكه‌ن كو ژن یا لاوازه).
سه‌باره‌ت چاوا ئافره‌ت دێ بیته خودان كه‌ساتیه‌كا بهێز؟ خه‌نده دبێژیت: (ئافره‌ت بون بخوه د جڤاكێ كورده‌واری دا هێزه، د ده‌مه‌كی دا كێم كه‌س دهێلن ئافره‌تێن وان هه‌بونا خوه ب سه‌لمینن، ئه‌ڤجا ژبه‌ركو ئه‌م بهێزین بێگومان دشێین ببینه سه‌ركرده، به‌لێ بو ڤێ مه‌به‌ستێ ژی دڤێت ئافره‌ت ئارمانجا خوه دیار بكه‌ت و باوه‌ری بخوه هه‌بیت یا وێره‌ك و چاڤ نه‌ترس بیت و بریار د ده‌ستێ وێ بخوه دابیت ل هه‌مبه‌ر ئاسته‌نگ و شكه‌ستنا نه‌كه‌ڤیت).
زینه ئه‌حمه‌د، قوتابیا زانكویا زاخو، بو ئه‌ڤرو گۆت: (خێزانا هشیار مه‌رجه بو پێگه‌هاندنا ئافره‌تا سه‌ركرده، نها خێزان هه‌تا راده‌یه‌كێ گه‌له‌ك باش پشته‌ڤانیا ئافره‌تێ دكه‌ت، لێ ژلایێ جڤاكی ڤه هێشتا ئه‌و ئازادیه نه‌هاتیه دیتن و رێگری هه‌نه، هه‌تا وی راده‌ی مه گه‌له‌ك ئافره‌ت هه‌نه گه‌له‌ك خه‌بات كریه لێ جڤاك رولێ وان وه‌ك بكاربه‌ر دبینیت نه‌ك به‌رهه‌مهێنه‌ر).
زینه‌یێ گۆتژی: (هه‌كه خێزان نه‌بیته رێگر ئافره‌ت دێ د گه‌له‌ك بواران دا خوه پێش ئێخیت، ئانكو ده‌مێ كچ یا ئازاد بیت د خێزانێ دا و ئه‌و بخوه بریارێ ل سه‌ر خوه بده‌ت و خوه ئاڤا بكه‌ت دێ كچ پتر شێت كه‌ساتیا خوه بهێز ئێخیت، هه‌روه‌سا ئاستێ خواندنێ و ره‌وشه‌نبیریێ چه‌ند یێ بهێز بیت لده‌ف كچێ دێ پتر كه‌ساتیا وێ یا بهێز بیت).
رێكخه‌را سه‌نته‌رێ گه‌شه‌پێدان بو كاری ل زانكویا گه‌رمیان دا زانین كو جڤاكێ كوردی نها تووشی هه‌رفینه‌كا په‌روه‌رده‌یی بویه كچ و كورێن مه لدووڤ تیكتوكی و مودێلا و خوه نمایشكرنێ ڤه‌نه لدووڤ هندێ ڤه نینن كار ل سه‌ر خوه بكه‌ن و ب ره‌نج و ماندیبونا خوه بگه‌هنه پاره و شقا خوه و پێگه‌هێ ده‌ستهه‌لات و پوستا به‌لكو خوه نمایش دكه‌ن بو نمونه وه‌كو كچه مودێلا ئێكسه‌ر دبیته خودان شوقه و جیگلاس و ترومبێلا ئاخر مودێل دیاری بو دهێت و گۆت: (ئه‌ڤجا ئارمانجا مه ژ ڤان جوره پروگراما ئه‌وه كو كچێن خوه یێن گه‌نج ب پارێزین و بێژینێ هوین ڤان جوره كچان نه‌كه‌نه نمونه بو خوه به‌لكو ژنێن سه‌ركرده و ژێهاتی و خودان پوست و پله بو خوه بكه‌نه نمونه و بێژینێ ئه‌ڤه رێكا راسته كو ببیه سه‌ركرده و هه‌كو تو بویه سه‌ركرده دێ ته هێزه‌ك هه‌بیت و د ناڤه‌ندا بریاردانێ دا بی و خزمه‌تا خوه و جڤاكی و ئافره‌تێن جڤاكی كه‌ی ل گه‌ل هندێ دێ ته پاره و ترومبێلا خوه هه‌بیت و پێدڤی ب ده‌ستێ كه‌سێ نابی و پێدڤی ناكه‌ت خوه بفروشی هه‌تا كو كه‌سه‌ك ترومبێله‌كێ یان شوقه‌یه‌كێ… بده‌ته ته).
نیازێ دا زانین ژی، ژنا سه‌ركرده باوه‌ری ب خوه و شیانێن خوه هه‌یه كه‌سه‌كه دشێت ژ بو خوه و ماف و خه‌ون و ئارمانجێن خوه بجه‌نگیت بێی كو ده‌ستا داهێلیت و ل هه‌مبه‌ر ئاسته‌نگا چوكا دانیت، بێگومان هه‌كه كه‌سه‌ك شیا شه‌ری ژ بو خوه و ماف و خه‌ون و ئارمانجێن خوه بكه‌ت ئه‌و دشێت شه‌ری بو ماف و خه‌ون و ئارمانجێن كه‌سانێن دیتر د جڤاكی دا بكه‌ت و به‌رگیریێ لێ بكه‌ت .
نیاز د ئاخفتنا خوه‌یا دوماهیێ دا پشنیار دكه‌ت كو پێدڤیه حوكمه‌ت و وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ و خواندنا بلند مه‌نهه‌جه‌كێ ئاماده بكه‌ن ل سه‌ر یه‌كسانیا جێنده‌ری و ئه‌ڤ مه‌نهه‌جه ل قوتابخانه و زانكویان بهێته خواندن، داكو هه‌ر ژ بچووكاتی كچێن مه ب مافێن خوه ئاشنا ببن، هه‌روه‌سا جڤاك بهێته هشیار كرن ل سه‌ر په‌روه‌ردا جێنده‌ری، ژبه‌ركو ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كی یێ ڤان ئاریشێن د جڤاكی دا دهێنه دیتن ژ په‌روه‌ردا مه یا په‌ككه‌فتیه و گۆت: (داكو ژن بشێن رولێ خوه د جڤاكی دا بگێرن و ببنه سه‌ركرده پێدڤیه هه‌موو خه‌سله‌تێن سه‌ركردایه‌تیێ لده‌ف هه‌بن و خوه پر چه‌ك بكه‌ن ب زانستی و ره‌وشه‌نبیریه‌تێ).
