دیاری بۆ «ژینا ئەمینی»
ادیب عبداللە
ژ ماكا خوە سوارێن هەسپێن كەعێلێن شانشینێ وەلاتێ رۆژێ نە، كەسێ ل سەر خوە دا نا بینن، هندی هەیێن هەی خزمەتكار و مریدێن مریدڤانێن وانن چەند رۆژێ دڤێت سەمتا خۆ بگوهۆڕیت ل جهەك دی ب هەلێت خویكا خوە ددەت ئەو هەر ل سەر ئیك و دوویا خوە نە، بەهرا خۆ ژ تیشك و نهێنی و مفایێ رۆژێ دستینن ، وەی پا ئەڤە دفێلباز و دفلیڤانن رۆژانە كێلیێن سنووران د هەرێفن پاوانێ مە دكەنە چەروانێ حەزێن خوە ئەم ژی وەكی پەزەكێ ڤەقەتیای خوارنا نەهنگێن وانین. نە كەس هەیە چەپەرا بزوخینیت، وانا بكەزێخیت، هەر هەمی ژی بەرژەوەندخواز و درەوینن، نە پشتەڤانن كورسیكا وان بلەقینن سیستەمێ ئەو ل سەر برێڤە دچن بروخینیت.
شەهمارێ بویكا ئەجنەی تویركێ درەوێن خوە ب ناڤ ملێن خوە ڤەكر، كورییا خۆ كرە كوفی عەگال، دانا سەر سەرێ خوە.
– ئەزم یێ دەڤێ گورگی دبینم ، عەورێن ئەسمانا دجەمینم ، چاڤێن ئەردی پێ دخوینم.
تو ژی هند تێهنیێ دەربرینەكا بستەوری، نە دوهییا تە ل بیرا تە مایە، نە ژی ئەڤرو چ دكەی، خوە ئیرەییا ( قەمەر گولەكێ )* ژی نەبوو دا ئەلندەكا سپەهییا سوباهی ب هەلێت.
– وەرە فنجانەكا قەهوا تیرا تەحل بژەهرە و بەروڤاژی بكە دا بەختێ تە بكەمە نڤشتۆكەك ل ستۆیێ تە ب ئالینم.
تەژی ب هەمی باوەرا خوە ئەو قەهوە (زقومی )* دا بەختێ تە دپارزینكێ درەوان دا ب دەتەڤ تە.
– هێی … ئەز نە فالڤەكەرم لێ بەختێ تە د فنجانی دا دبێژیت: تو جهەك و نڤشەكێ ژبیركری، ژ ئەرد و ئەسمانا هندی تو هەی هەتا تو هەبی دێ ئەڤەبی، مینا هێسترا ژ دەستێ غەوسی ڤەرەسیای.
كەربێ خانما ( زەریڤا كوجگێری )* گرت كەزیێن ( ژینایێ ) كرنە خلف و سێدار ژ بوو هەر گونەهكارەكێ ژ چەپەرەكی ترسیای.
تو ژی دتنگژی بێی دەستوری دگۆت: ژینا بوكەكە ل ئەسمانا ڤەرەسیای، بوویە هێمایێ ئەشقەكا ڤەقەتیای و نە وەستیای.
– ئەو ژ مرنێ مەزنترن، ژ هێزێ بهێزترن.
ب وێ كەربێ ڤە تە دگۆت : من بهێلنە دناڤ گولان دا، دا گولان ڤێكبدەم . هەمی نێرێن وێرەك وێرەك كرنە گولەك ل وێرەكییا ( لەیلانان )* دا د جەرگێ ئاڤێستایا كچا من دا. برازا من ڤەژەنا ژیانێ ئەوا هەرۆژ جارەكێ خوە بوو د چەمینم ، بلندتر ژ بەژنا خوە گرانتر ژ كەلەخێ خوە، خوە تێنتی كر كەزیێن خوە ژی كرنە شەهمارێن تێنتییا، تەژی د گۆتێ: هەرە بهەشتا وان لێ بكە دۆزەخ ، (پێ پەسكێ )* ل سەر گۆڕێ وان بكە بلا ل سەر دەستێ (زنبێدیا )* ببەنە دوزەخێ.
ژ هنگی وەرە ئەزێ دبێژم ئاخا مێرایە ئەمێن مێ كرین، مێیەك نەبیت ئازاد ناژین.
*قەمەر گول : كچەكا ئەڤغانی یە، توندرەوێن ئیسلامیێن تالیبان ل بەر چاڤێن وێ دەیك و باب و برایێن وێ كوشتن وێ ژی تڤەنگەك ب دەست خۆ ئێخست و چار كەس ژ وێ كۆمێ كوشتن ئێك ژوان كوشتیا دەركەت هەڤژینێ وێ.
*زوقمی : ل هندەك دەڤەرا ب كەربە دەمێ بێژیە ئێكێ ڤێ خوارنێ بخوو دبێژنێ بزوقمە.
*زەریڤا كوچگێری : هەڤژینا عەلی شێرە، ل دەمێ هەڤژینێ وێ هاتیە سەرژێكرن، وێ ژی دو پاسەوان كوشتن و خوە بوو دوژمنی نە شكاند و گۆت: زەلام بوو سەرژێكرنێ نە پاشان ئەوژی سەرژێكر سەرێن هەردوكان بۆ (مستەفا كەمال ئەتا توركی) برن .
*لەیلان : مەرەم پێ ئەو شێرەژنێن كوردانە یێن مینا لەیلا قاسم ، لەیلا زانا، ….هتد
*پێ پەسكێ : هندەك دەڤەر بێژن پێپەسكرن, دەمێ بن گۆڕ دكەن ئەو ئاخا دكەنە ل سەر گۆڕێ وی ب پیا سەردگەرن داكو ئاخ بشدیتە سەرئێك .
*زنپێدی : هندەك دەڤەر دبێژنە زێرەڤانی جەهنەمێ , زەبانی /زەبێنی/زمبێنی .
