دەنگبێژا ئێکێ یا ئێریڤانێ
بهار عەلی
دەنگبێژا ناڤدێرا ئێریڤانێ (سووسكا سمۆ) ستێرەكا برسقۆكە د ئەسمانێ سترانا كوردیدە ل چاركناری كوردستانێ.
سووسكا سمۆ، سالا (1925)ێ ل هەرێما ئەلەگەزێ، ل گوندێ میرەكێ د مالباتەكا ئێزدیدە ب سەر دنیایێ كەفت.. مالباتا وێ سالا (1914)ێ ژ بەر جینۆسایدا ئەرمەنییان كۆچبەری گومرییێ دبت ل ئەرمنستانێ. ڤێ كۆچبەرییێ كارلێكرنەك مەزن ل ژیانا وێ كر.
ل گومرییێ دەست ب دبستانا خوە دكت، هەتا ل ئێریڤانێ دەست ب پشكا پزیشكییێ دكت. زانینگەه بۆ دبتە دەستپێكا ژیانەكا نوو.. ل ئێریڤانێ، چەند سالان د نەخوەشخانەیا ئێریڤانێدە كارێ پزیشكییێ دكت.
پشتی سەرهلدانا شۆڕەشا ئوكتۆبەرێ، سووسك تەڤلی شۆڕەشێ دبت و ب گەرمەگوڕەكا مەزن خوە دهاڤێژتە د همبێزا شۆڕەشێدە و بۆ دسترێت و ئێك ژ سترانێن وێ یێن كو ب شۆڕەشێ گۆتینە كو وی دەمی دەنگ دا (لەنین ڕابوو)یە.
سووسكا سمۆ، د پشتڕە و ب دەنگێ خوە یێ نازك و زەلال هێدی هێدی كەفتە د قادا هونەریدە و ستران ب كوردی و ئەرمنی گۆتن.
سووسك د دەستپێكا خوە یا هونەریدە، ڕاستی (كولیا نەفتەلیا) كو وەرزشڤانەكی ئەرمنی بوو دئێت و پەیوەندییا ئەڤیندارییێ د ناڤبەرا واندە پەیدا دبت و پاشتر پێڕە دزەوجت.. زەواجا وێ ئەڤە دبتە ئەگەرا نەڕازیبوونا جڤاكا وێ یا ئێزدی و ب باشی نائێتە دیتن و پێشوازی كرن و دلسارییەك د ناڤبەرا وێ و جڤاكێدە پەیدا دبت.
سالا (1940)ێ ب كۆمەكا هەڤالانڕە كۆمەكا ئۆپەرایێ چێ دكت و ل سەر دەپێ شانۆیێ و ب مۆزیكێڕە، سترانان دبێژت. سووسك ب دەنگێ خوە و ب گیانەكی شۆرەشگێڕانە، خوە ژ قالبێ بندەستییا ژنێ دەرئێخست و دا سەر هەمی ئاستەنگێن كو ڕێگری لێ دكرن. ئەوبوو سالا (1950)یێ، بوو ژنا ئێكێ ژ كوردان، كو د ئێكەتییا سۆڤیەتێدە و ل سەر دەپێ شانۆیێ، سترانان ب كوردی بێژت و وەك سترانبێژ و هونەرمەند بێتە قەبوول كرن و ب هونەرا خوە ل هەمی ئەرمنستانێ دەنگ ڤەدت و ببتە خودان ناڤ.
سالا (1955)ێ وەك گەلەك هونەرمەند و سترانبێژێن كورد، ڕێكا وێ دكەفتە ڕادیۆیا ئێریڤانێ و ب دەهان سترانان ل وێ دەرێ تۆمار دكت و دەنگێ وێ یێ بالكێش ب ڕێكا ڕادیۆیێ دبتە مێڤانێ هەمی مالان و ئەو دەنگ ل هەر چار كنارێن كوردستانێ بەلاڤ دبت و د هەمان سالێدە گەلەك دەنگبێژێن ناڤدار ناس دكت، ژ وان: عەگیدێ جمۆ و گراپەتێ خاچۆ و وەزیرێ ئەیشۆ..
Rewar Mzere, [12/19/2023 6:19 PM]
ناڤودەنگێ سووسكێ، نە تنێ ل ئێریڤانێ، بەلكو ل هەمی كۆمارێن ئێكەتییا سۆڤیەت بەلاڤ بوو و سالا (1965)ێ، بوو گەرما بەلاڤبوونا ناڤودەنگێ وێ و ب تایبەتی پشتی ل مەیدانا سۆر ل ئەرمنستانێ وەك هەمی سترانبێژێن مەزن ئاهەنگەك ل دار خستی. ژ سترانێن سووسكا سمۆ یێن كو ناڤودەنگێ خوە گەلەك پێ دەرخستییە ئەڤەنە: لۆ لۆ محۆ، دەڤەرا بەرێ، لەنین ڕابوو، بەلەنگاز بوو.
سووسكا سمۆ هەتا سالا (1977)ێ كو سالا مرنا وێیە، ب دەهان سترانان تۆمار دكت، لێ ژ بەر دەستتەنگی و پێچێنەبوونا خوە، ڕێكا خوە نەدیت كو كاسێتەكێ ب دەنگێ خوە و وەك كلیپ تۆمار بكت، د گەل هندێ ژی، وێ ب دەنگخوەشییا خوە، جهێ خوە ب سەربلندی د ڕووپەلێن دیرۆكێدە كر.
ئه‌نستیتیویا كه‌له‌پوورێ كوردی دهوك، ل سالا 2019 كار لسه‌ر ژیان وسترانیین سووسیكا سمۆ هاته‌كرن, بشێوازێ دیجتال ل سالا 2020كره به‌رهه‌م ل چاپخانا ئه‌نستیوتا كه‌له‌پوری كوردی سلیمانی هاته به‌لاڤ كرن بۆ پتر ئاشنا بوونا هونه‌ر و كه‌لتورێ كوردستانا سور بو باشورێ كوردستانێ.
