دەنگوباسێ سەرهلدانا دهۆكێ گەهشتە مامێ من و ژ كەیفا دا وەغەركر
دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:
2-4
ل سەر سنورێ ئەفغانستان و پاكستانێ و قەدەغە بوو ئەم دناڤا باژێری دابین بەلكو ئەم برینە بیابانەكێ و كارگەهەك تێدا هەبوو و دەمێ ئەم بۆ وێ دەڤەرێ هاتینە رەوانەكرن بتنێ مالا مە نەبوو بەلكو چەند مالێن دی ژی وێرێ هەبوون ئەو ئەومال ژی هەر نیاسێن مە بوون و ئەڤە سواتێن ئیرانێ ئەم بۆ دەڤەرێ ڤەگوهاستین و پشتی گەهشتینە دەڤەرێ دەلیڤە بۆ گەنجان هاتە روخساندن كو ل سەر ئەوێ كارگەهێ وەك كرێكار كار بكەن و ئەم ل هندەك خانیان دا هاتینە ئاكەنجی كرن و هەیڤانە بۆ هەر كرێكارەكی (700) تیمەن دهاتنەدان وی دەمی بتنێ ب ئەڤی دەراڤێ دامە بتنێ نە مرن بوو و ئیدارا دروست پێ نەدهاتەكرن، ئەم پێنچ خێزان بووین و ئەم چەند هەیڤان ماینە ل دەڤەرێ و نێزیكی حەفت هەیڤان ماین و دووڤ دا مە داخاز ژ حوكمەتا ئیرانێ كر كو ئەم نە فێربووینە ڤێ ژیانێ دناڤا ڤێ بیابانێ دا و داخاز دكەین رێك ب مە بهێـتەدان و بهێنە ڤەگوهاستن بۆ ناڤ باژێرین حوكمەتا شاهی یا ئیرانێ ل سەر خواستنا مە رازیبوو كو بهێنە ناف باژێری ب مەرجەكی گۆتن دێ خانیا ل سەر كیسێ خوە گرن و ئەم خانیا بۆ هەوە ناگرین و مە گۆتێ بلا و ئەم هاتینە بازاری و ئەم چووینە جهەكی یێ هەژاران بوو و كارگەهەك بوومە هاتە دەست نیشانكرن كو تێدا كاربكەین و ب ترۆمبێلان هاتن و چوونێ بكەین وی دەمی یێ بچووك ژی بووم و ژیێ من (16) سال بوون بەلێ بەردەاوم من هاریكاریا خێزانا خوە دكر و من كاردكر و ل گەل بابێ خوە بووم و كارگەهـ یا (بێبسی) یا بوو وی دەمی كارگەهێ گۆتن ئەڤە یێ بچوویكە بەلێ بریارا كاركرنا من دا بوو وێ كارگەهێ و ئەڤە ژی ب فەرمانا (ئەمنا) شاهی بوو چونكە ئەمنا شاهی گەلەك یا بهێز بوو و ئەگەر ئەوا گۆتبا جهەكی ئەڤە دێ هوسا بیت هەما شتی وان بوو و كەسەكێ نەشیا دژی بریارا وان ب راوستیت لەوما بریارا كاركرنا من حوكمەتا وی دەمی دا بوو و ئەژی ل گەل بابێ خوە بووم وی دەمی (تەتەر بەگ) برایێن خوە ژی وێرێ بوون و ئەم بووینە كومەك وی تاخی و هەمی خێزانا كاردكر و كەسەكێ بێ كاركرن چێ نەدبوو و ئەم هەمی هەژار بووین وەلاتێ ئیرانێ پەنابەران چ ماف نەبوون و بتنێ تەڤێت و نەڤێت ڤێت تە بخوە كاركر با دا بشێی ژیانا خوە برێڤەبەی و حوكمەتێ چ نەدا كەسێ و دڤێت هەر خێزانێ چەند مرۆڤ تێدا هەبانە و كاركربا هەتا ئەوێ خێزانێ شیابا ژیانا خوە یا رۆژانە دەربازكربا و ئەم ماینە ل وێ كارگەهێ و ژیانا خوە مە دەربازكر و مامێ من ئەو ل ناڤەراستا ئیرانێ بوون و هەر مە چ پەیوەندی ل گەل ئێك نەبوو و كەسەكێ نەدزانی كی ل كیرێ یە و هەما هەر ئێكێ هاش خوە بوو و شەڤەكێ نوزا چەوا جهێ مە مامێ من ژ كەسەكی وەرگرت بوو شەڤەكێ هات سەرا مەدا و ب چەند رێكان و پرسیاران هاتە (یەد) دناڤبەرا مە و مالا مامێ من نێزیكی (24) دەمژمێ را بوویە و ئەو چەند بوو مە ئێك و دو نەدیت بوو و هەر مرۆڤی سەرەدانا جهەكی كربا بۆ باژێرەكێ دی دڤێت تە سەرەدانا فەرمانگەها پەنابەران كربا و دا گەلەك پرسیار ژ مرۆڤی هێنەكرن دێ چیە چێ و تە چ ئارمانج هەیە و چیە دەف كێ؟ ئەو كەس كیە؟ دێ چكەن ؟ و دڤیت باوەری بۆ ئەوان هاتبا چێكرن و ئەگەر باوەری بۆ درست ب با و ئەوان دەستیردان دابا تە دا كاغەكێ ل سەر نڤێسن و هەمی پێزانین و تشتێ گرێدایی تە دا ل سەر بیت و دا مورەكێ لێدەن و دەستیردانێ بۆ چەند رۆژان دەنە مرۆڤی و دا بێژین هەرە و دڤێت بەری دەستیردانا تە ب دووماهی بهێت تو زڤریابایە جهێ خوە و دەستیردان نەیا ب ساناهی بوو و چوون و سەرەدانا مرۆڤێن ئێك و دو نە یا ئازاد بوو و زێدەتر سیاسەتا وی وەلاتی ئەو بوو مرۆڤ یێ مژوویل بیت ب خوارنێ ڤە و ب دەست ڤە ئینانا پاریێ نانی ڤە و كەسەكێ هاش كەسەكێ نەبیت، دەمێ مامێ من زڤریە ناڤ خێزانا خوە و پشتی ماوەكێ كورت حوكمەتا وی سەردەمی بریارەك دا و گۆتن هەر كەسەكێ دڤێت بچیتە دەف مرۆڤێن خوە دشێـت بچیت، پشتێ ڤێ بریارێ بابێ من و پتریا (نێروەی) یا سەرەدانا فەرمانگەها پەنابەران كر و خواستن بچنە باژێرێ(یەد) چونكە هەمی مرۆڤێن مە وێرێ بوون و مە گۆتن دا سەبرا مە بهێت و زێدەتر مە ئاگەهـ ژ ژیانا ئێك و دو هەبیت و حوكمەت رازی بوو ب مەرجەكی كو دڤێت ترۆمبێلێن مە ڤەدگوهێزن ل سەر كیستێ مە بخوە بوون، بابێ من و مرۆڤێن مە گۆتێ بلا بتنێ رازیبن ئەم دەربازبین ئەو نابیتە كێشە بوومە و مەترۆمبێل بخوە گرتن و خێزانا مە هەمی ب ترۆمبێلەكا نەفەران هاتە ڤەگوهاستن چونكە وی دەمی مە چ نەبوو و بتنێ چەند ئامانەك بوون.
فەیسەل گەردی هەروەسا گۆت: پشتی سالا 1979 خومەینی هاتیە سەر دەست هەلاتێ و ئێدی دەست هەلاتا شاهی نەمای بریار هاتەدان كو هەر كەسەكێ دڤێت بچیتە دەڤەرێن كوردستانا رۆژهەلات ئانكو باژێرێن كوردی رێك بۆ هاتەدان و یێ حەزا چوونێ هەبیت وەك حوكمەتا ئیرانێ مە چ كێشە ل سەر نابیت و ئەم هاتینە (زێوە) مە پێشتر ئەوان دەڤەرێن ئیرانی گەلەك كێشە هەبوون و تایبەت یا بەردەوام كاركرنێ و ژ مرۆڤێن خوە دیر و دەمێ ئەڤ بریارا هاتیەدان گەلەك كەیفا مە هات و مە خواست بچین و ئەم ئەڤێن گەنج و بچیك فێری زمانێ فارسی ژی بووین بەلێ ئەڤێن پیر و دانعەمر زمان هەتا رادەكی بۆ یێ نەخوش بوو لەوما مە هەمی یا خواست بچینە دەڤەرێن كوردی.
