د بێدهنگیا تهدا، هزرێن دهستكهفت و سهروهریێن مهزن دكهین
غیاس خالد زێباری
بێدهنگیا مرۆڤان هزركرنه ل دارشتنا بهرنامه و پلانێن مۆكۆم بۆ داهاتی، دهمێ ل دیوانخانهكێ پسیارێن زهحمهت ل كهسێن دانعهمر و بیرمهد دهێتهكرن، بێ هزركرن و بێدهنگیێ بهرسڤ ناهێتهدان، داكۆ بهسڤا ههژی و جهێ خوه بیت، بهرسڤدانا ب لهز ژی زۆر جاران مرۆڤی تووشی پهشێمانیێ دكهت. نهخاسمه بۆ كهسێن سیاسهتمهدار و سهركرده.
پشتی روودانێن شازدێ ئكتۆبهرا سالا ٢٠١٧ و وان ههمی پیلانێن دژی گهلێ كورد و دهسكهفتێن مه یێ، نهتهوی و نشتیمانی هاتینه دارشتن و كارهساتێن بسهرێ مه ئینای ل كهركووكێ و دهڤهرێن كوردستانی یێن دهرڤهی ئیدارا ههرێما كوردستانێ، مهزناهی و رێخستیا پیلانێ و هێزا داگیركهرا پشكهكا خهلكێ كوردستانێ بێ ئۆمێد كربوو، چونكی پیلانهكا دارشتیا مهزنتر بوو ل شیانێن ههرێما كوردستانێ نهخاسمه ژلایێ لهشكری و ئابووری، لهوما دوژمن و دووڤهلانكێن وان د پشتراستبوون ب سهركهفتنا پیلان و بهرنامێ خوه یێ ژناڤبرنا قهوارێ ههرێما كوردستانێ.
لێ بێدهنگیا كورتا چهند رۆژی یا نێچیرڤان بارزانی سهرۆكێ نهو یێ ههرێما كوردستانێ و سهرۆك وهزیرێن وی دهمی، پشتی خۆراگری و بهرخۆدانا پێشمهرگههێن كوردستانێ ب پشتهڤانیا خهلكێ كوردستانێ، ب پهیوهندیێن خوه یێن سیاسی و دبلۆماسی چ ب ئاشكرا یان نهێی نه ههمی پیلان و بهرنامێن دوژمن و داگیركهران ههلوهشاند و ههرێما كوردستانێ وهكی هێزهكا خۆرت و كاریگهر ئیناڤ سهر گۆرهپانا سیاسی ل دهڤهرێ و جیهانێ و ل وی دهمی ههتا نهو رۆژ بۆ رۆژ پێگههێ ههرێما كوردستانێ ژلایێ سیاسی و ئابووری و كارگێری بهێزتر دكهڤیت.
بێدهنگی و دیارنهبوونا نێچیرڤان بارزانی سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ ل گهناڵێن راگههاندنێ ل ڤان رۆژان بیرا مرۆڤی ل وان سهركهفتن و سهروهریێن گهلێ كورد یێن پشتی روودانێن شازدێ ئكتۆبهرا سالا ٢٠١٧ دئینتهڤه.
ئهز باوهرم د ڤێ بێدهگیێ دا نێچیرڤان بارزانی یێ كارهكێ مهزن بۆ گهلێ كورد و بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانێ دكهت، ب تایبهت د وارێ دبلۆماسیهت و پهیوهندیان دا دگهل وهلات و سهركردێن جیهانی.
سهرۆك نێچیرڤان بارزانی ئهو سهركرده و كهسایهتی یه ههموو دهم و ژیانا خوه تهرخان كری بۆ بدهستڤهئینانا ماف و ئارمانجێن گهلێ كورد و پاراستن و پێشڤهبرنا دهسكهفتێن خهلكێ كوردستانێ و ب هێزكرنا پێگههێ ههرێمێ ل سهر ئاستێ نیڤدهولهتی.
سهربۆرێن دهربازبووی ژی ئهڤ راستیه خۆیاكریه، ڕهنگه بۆ ڕهشا ههرێما كوردستانێ پێدڤیهكا فهر بیت ههمی كار و گاڤێن سهرۆكێ ههرێمێ ئێكسهر ل كهناڵێن راگههاندنێ نههێنه بهرچاڤكرن، چونكی هێشتا پیلان و بهرنامێن داگیركار و دووڤهلانكێن وان دژی پێشڤهبرنا ئهزمۆنا ههرێما كوردستانێ دبهردهوامن، ژلایهكێ دیتر رهوشا دهڤهرا رۆژههلاتا ناڤین بهر ب گۆهۆرین و ئاڵۆزیێن دژوار ڤه دچیت، دبیته ئهڤ ڕهوشه ببیته ئهگهرێ دابهشبوونا ههردوو وهڵاتێن عیراق و سووریێ، چونكی شهرێ ئهمریكا و ئیرانێ هاتیه د ناڤ ڤان ههردو وهلاتان دا و رۆژانه بهرژهوهندێن ئیرانێ دبینه ئارمانجێن فرۆكێن وهلاتێن نهدیار. بۆ پاراستنا ههرێما كوردستانێ ژی ژ ڤی شهرێ پێشبینیكری پێدڤی ب دارشتنا پلان و بهرنامهكێ ههمهلانی و درێژخایه ههیه. ئهڤ چهنده ژی ب خورتكرنا پهیوهندیێن دبلۆماسی ل گهل وهلاتێن زلهێزێن جیهانێ دروست دبن، سهرۆك نێچیرڤان بارزانی ژی ئهو سهرۆك سیاسهتمهداره ئهوێ شیایی بهرژهوهندێن ههرێما كوردستانێ ل گهل بهرژهوهندێن وهلاتێن مهزن تێكهلی ئێك بكهت و تۆرهكا بهرفره و ههمهلایهنی یا پهیوهندیان ل گهل پرانیا وهلاتێن گاریگهر ل دهڤهرێ دروست بكهت، ئهڤهژی نیشانا خۆبهرههڤكرنێ یه، بۆ ههر ئهگهرهكێ و بهرژهوهندیێن خهلكێ كوردستانێ دێ پێ هێنه پاراستن. ژ لایهكێ پهیوهندیێن مۆكۆم ل گهل ئهمریكا و ههڤپهیمانێن وێ رۆژ بۆ رۆژا پێشڤهدچن، ژ لایهكێ دیتر پهیوهندیێن ل گهل رۆسیا، نهخاسمه ژلایێ كهرتێ ووزێ ئهڤهژی پاڵپشته بۆ پشتهڤانیا سیاسی ژی.
ههروهسا پهیوهندیێن ههرێما كوردستانێ ل گهل ئیرانێ ههڤسویهگی دروست كریه.
ب رهنگهكێ گشتی ئهز د ڤێ بێدهنگیا نێچیرڤان بارزانی دا یا ڤان رۆژان دهستكهفت و سهروهریێن مهزن بۆ گهلێ كورد دبینم، نهخاسمه ل وارێ چهسپاندنا بهند و ماددێن دستوورێ عیراقێ یێن گرێدایی ب ههرێما كوردستانێ و پرسێن ئابووری و بۆدجێ ههرێمێ و كهركووكێ و پشتهڤانیا زێدهتر ههرێما كوردستانێ ژلایێ نیڤدهولهتی. ئهڤه ژی دێ بنه دهسكهفتهكێ دیتر ل سهر وان ههمی دهسكهفت و سهروهریێن گهلێ كورد ل سهر دهستێ نێچیرڤان بارزانی سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ.