د رۆژا زمانێ كوردی دا..

د رۆژا زمانێ كوردی دا..

122

وه‌ك ره‌وشا هه‌ر ملله‌تێن جیهانێ، ملله‌تێ كورد ژی هه‌ولێن خوه‌ دانه‌ كو زمانێ خوه‌ بكه‌ زمانێ شارستانی، رێڤه‌به‌ری و حوكمداریێ له‌وما ژ مێژ دا زانایێن ملله‌تێ كورد كاركرنه‌ ل سه‌ر دارشتنا ئه‌لفه‌بێته‌كا گونجای ژ ده‌نگێن زمانێ كوردی را، له‌وما هه‌ولدانێن كوردان نه‌ وه‌ستیانه‌ ل ده‌ڤه‌ره‌كێ و شێوه‌یێ نێڤساندنا كوردی ژ قووناغه‌كێ ده‌ربازی قووناغه‌كا دن بوویه‌، لێ مخابن هه‌تا نها ژی ملله‌تێ كورد د پرسا نڤیساندنێ دا مینا هن پرسێن دن نه‌ ل سه‌ر ئێك رێباز و رێكه‌فتنێ یه‌.
راسته‌ كه‌س نكاره‌ چاڤێن خوه‌ ژ كه‌د و خه‌باتا وان جوامێران بگره‌ كو به‌رده‌وامبوون ل سه‌ر هه‌ولێن په‌یداكرنا ئه‌لفه‌بێته‌كا گونجای ژبۆ نیڤساندنا كوردی ژ عه‌ره‌بێ شه‌ممۆ بگره‌ هه‌تا ب ته‌وفیق وه‌هبێ و اپێ ئوسمان و خه‌ینی وان گه‌له‌ك، لێ هه‌ر نموونه‌یه‌ك یان ژی بیرۆكه‌ك نوو مه‌رج و هۆكارێن سه‌ركه‌فتنا وێ، ئه‌وه‌ كو د وارێ بكارئانینێ دا بسه‌ركه‌ڤه‌، ده‌ما كو خه‌لك ئه‌نجامێ وێ بیرۆكێ بكاربینن و ل سه‌ر به‌رده‌وام بكن و تشتێ كو بخوازن پێ بگه‌هینن هنان دن ب شێوه‌یه‌كی سه‌ركه‌فتی دگه‌هینن، وێ ده‌مێ مرۆڤ دكاره‌ بێژه‌ ئه‌و بیرۆك یا راسته‌ و سه‌ركه‌فتیه‌.
ئه‌لفه‌بێن ژی وا یه‌، ژ رۆژا كو مرۆڤ ده‌ست ب نێڤساندنێ كریه‌ و هه‌تا رۆژا ئیرۆ ئه‌لفه‌بێن گوهه‌رتنه‌ هه‌تا كو ئه‌م ملله‌تێن جیهانێ ل سه‌ر ڤێ دۆخا كو ئیرۆ ئه‌م وێ ناسدكن دبینن و ئه‌م نزانن بێ وێ نه‌ڤیێن مه‌ ب چ شێوه‌یێ تیپان ژ هه‌ڤره‌ بنڤیسن.
ده‌ما به‌حسا ڤێ راستیێ تێ كرن د واێ ئه‌لفه‌بێن و زمان دا نموونه‌ و ئه‌زموونا میر جه‌لاده‌ت تێ به‌رچاڤ و بیرا مرۆڤ، میر جه‌لاده‌ت دزانی بوو كو هه‌كه‌ كورد ب چاند و زمان نه‌یێن پاراستن ئێدی ب قه‌وتا چه‌كان ئه‌و نه‌ما دكارن زۆرا دوژمنێ خوه‌ ببن، له‌وما رۆژ و شه‌ڤ ب هه‌ڤرا گرێدان و ل سه‌ر پرسا زمانێ دخه‌بتی هه‌تا كو د ئه‌نجام دا گه‌ها دارشتنا ئه‌لفه‌بێته‌كێ و د رۆژا 15 مه‌ها گولانێ سالا 1932 دا ل شامێ ئه‌و ئه‌لفه‌بێن ئێكه‌م جار د كۆڤارا هاوار دا بكارئانی و نها ژ سالا 2006 دا ئه‌ڤ رۆژ وه‌ك رۆژا زمانێ كوردی تێ پیرۆز كرن.
ژ وێ رۆژێ و هه‌تا رۆژا ئیرۆ ته‌ڤی كو گه‌له‌ك كه‌س ده‌ركه‌تن ره‌خنه‌ ل ئه‌لفه‌بێتا میر جه‌لاده‌ت گرتن ب هێجه‌تا كو تیپێن وێ كێمن و نزانم چ كێماسیێن وێ هه‌نه‌، لێ ئه‌ڤ 83 ساله‌ كو ئه‌ڤ ئه‌لفه‌بێت به‌رده‌وامه‌، كورد پێ دنڤیسن، فكر و رامانێن خوه‌ پێ ژ هه‌ڤرا ڤه‌دگوهێزن ب هه‌می شێوه‌زارێن زمانێ كوردی بێیی كو تو كێشه‌یێن مه‌زن ل پێشیا ڤێ ه‌لفه‌بێتێ ده‌ركه‌ڤن.
هه‌تا ئه‌و كه‌سێن كو دبێژن كێمانیێ ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ پرن ب عه‌ینی ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ دنڤیسن و ده‌ما تو ژ وان را دبێژه‌ باشه‌ ژبۆ چ هوون ب ئه‌لفه‌بێتا “ته‌مام” پرتووك یان گۆتارێن خوه‌ به‌لاڤ ناكن ڤێ به‌رسڤێ ل ته‌ ڤه‌دگه‌رینن”: ما خه‌لك هه‌می ل سه‌ر ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ فێربوونه‌ و هه‌كه‌ ئه‌م پێ نه‌نڤیسن ئێدی كه‌س ڤان پرتووكان ناخوینه‌*”
ئه‌ڤ ده‌لیلێ سه‌ركه‌فتنا ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ یه‌ كو خه‌لكی ئه‌و په‌ژراندیه‌ و دكارن د ریێا وێ را تشتێ بخوازن بگه‌هینن.
هه‌لبه‌ت هه‌ر كه‌سێ كو كه‌ده‌ك كریه‌ ژبۆ پاراستنا زمانێ مه‌، كه‌دا وی پیرۆزه‌، لێ مه‌رجێن سه‌ركه‌فتنا هه‌ر كاره‌كی ئه‌وه‌ كو خه‌ل وێ بپژرینن و ببه‌ سیسته‌مه‌ك ژ وان را.
ته‌ڤی ڤێ نموونه‌یا سه‌ركه‌فتی كو وه‌ختی ببه‌ 100 سال، لێ هینا ژی كورد نه‌ ب ئێك ئه‌لفه‌به‌یه‌كێ دنیڤیسن و ئه‌ڤ ئێك دبه‌ سه‌ده‌ما گه‌له‌ك ناكۆكیێن مه‌زن ل پێشیا ملله‌تێ كورد و چاندا وی ل هه‌رێمێ و جیهانێ ده‌، نه‌مازه‌ كو ئیرۆ ره‌وشا كوردستانێ نه‌ وه‌ك تو ده‌مێن ده‌ربازبوویی یه‌ و كوردستان ب تایبه‌ت باشۆرێ كوردستانێ بوویه‌ وه‌ك قوبله‌یه‌ك جیهانی وه‌لاتیێن ده‌ردۆرا 50 وه‌لاتی لێ دژین و كار دكن و پێویستیا وان ب زمانێ كوردی هه‌یه‌ ژبۆ كاربن ل كوردستانێ كارێ خوه‌ به‌رده‌وام بكن، هه‌روه‌سا كوردێن هه‌ر سێ پارچه‌یێن دن ب سه‌دان هه‌كه‌ نه‌ ب هه‌زاران بن ل باشۆرێ كوردستانێ به‌رده‌وام دژین، ژ بلی ره‌وشا دۆزا كورد ل سه‌ر ئاستا جیهانێ و پێشكه‌فتنێن كو د ڤی واری دا چێدبن.
ئه‌ڤ هه‌می پێویستیا كوردان ب ئه‌لفه‌بێته‌ك ئێكگرتی یان ئه‌لفه‌بێته‌ك ستانده‌ر هه‌یه‌ دا كو كاربن خوه‌دی زمانه‌كی شارستانی، هه‌سان و پێشكه‌تی بن.
ئه‌ز ب ئۆمێدم كو رۆژا زمانێ كوردی ببه‌ رۆژه‌كه‌ زانستی ژبۆ هه‌ولێن بكارئانینا ئێك ئه‌لفه‌بێتێ ژبۆ هه‌می شێوه‌زارێن زمانێ كوردی.
و دیاره‌ كو رۆلا باشۆرێ كوردستانێ و زمانزانێن كورد دێ د ڤێ پرسێ ده‌ سه‌ره‌كی به‌.

کۆمێنتا تە