راستیا لهشكرێ عیراقێ ل سنۆرێ ههرێمێ و دهوكێ بزانن
نزارمهجید
ههلبهت ههرێما كورستانێ ل دووڤ دستوورێ عیراقێ كوردستان پشكهكه ژعیراقێ، پاراستنا ئاخا عیراقێ ل گهل ههرێمێ وهك سهروهری بۆ دهولهتا عیراقێ دكهڤت بۆ ههر گهفهك و مهترسیێ وهك سنۆر. ٭كهنگی و چاوا لهشكرێ عیراقێ هاتیه كوردستانێ؟ دهمێ ڕژێما بهعس هاتیه ڕوخاندن و داگیركرن ژلایێ ئهمریكا ڤه ل ساڵا ٢٠٠٣ دستوورهكێ ههڤگرتی بۆ عیراقا نوێ هاته دانا كو ههمی پێكهاتێن عیراقی ب عهرهب و كوردڤه ل گهل كهمینا نهتهوهیێن دی بخوه ڤه دگرت ببن ههڤپشكێن ئێك، دههمان سالدا ب ڕهزامهندیا وهزارهتا بهڕهڤانیا عیراقێ ب ڕێكهفتن ل گهل وهزارهتا پێشمهرگهیی هێزهكا لهشكری بناڤێ (IBP) نوكه ناڤێ وان پاسهوانێن سنۆره و هاتنه د ناڤا سنۆرێن ههرێمێ دا وبارهگایێن خوه ل دهڤهرێن سنۆری دانان وان جهان بۆ بهرسینگ گرتنا هێزێن دهرڤهیی یاسایێ یێن د سنۆرێ عیراقێ و ههرێمێ دا بهرچاڤترین هێز پارتێن كوردی یێن ڕۆژههلاتێ كوردستانێ و باكۆرێ كوردستانێ وهك (pkk@pjak). ٭ئهرێ لهشكرێ عیراقێ ل ههرێمێ عهرهبن؟ ههلبهت ڕاستیهك ههیه لهشكر سهر ب وهزارهتا بهرهڤانیا عیراقێ ڤهیه وهك داهات و پڕچهككرنا لهشكری و خوارن ڤهخوارن ههمی وهك خهرجی و ژ لایێ دهولهتا عیراقێ ڤه دئێته دابین، لێ ههمی فهرماندار و پلهدار و لهشكر كوردن و چ كهسێ عهرهب د ناڤ دا نینه، ئانكو ههمی كوردن ژمالباتێن شههیدو پێشمهرگانه. ٭ئهگهر هێزا پاسهوانێن سنۆر ل ههرێمێ و دهڤهرێ نهبا؟ ٭پهكهكێ ب چ ڕهنگان قهبوول نهدكر چهپهر و زالگههێن پێشمهرگهیی ل جهێ پاسهوانێن سنۆری هاتبان دانان و دبت گهههشتبا وی ڕاددهیی شهر و پێكدادان د ناڤبهرا پهكهكێ و پێشمهرگهیی دا ڕوودابا. ٭قاچاخی یا سهرسنۆر یا جۆرێن دهربازكرنا كهرهستهیێن قهدهغه چ بۆ دهركهتن یان ئینان بۆ ههرێمێ وهك بازرگانیا ماددێن بێ هۆشكهر و بازرگانیا چهكی و دهربازكرنا ڕێڤینگێن نه ژدهرڤهیی قانوونێ ههمی دا بنه ڕێ خوهكشهر كو باندۆرهكا نیگهتیڤ ل سهر ههرێمێ و دهڤهرێن سنۆری ڤالاتیهك مهزن دا پهیدابت. ٭ل دهمێ شهڕێ داعش پێشمهرگهیی ههمی هێزێن خوهیێن سهر ب وهزارهتا پێشمهرگهیی ڤه ژچهپهرێن سنۆری یێن سنۆرێ ههولێرێ و دهۆكێ ڤهگوهاستن بۆ دهڤهرێن كهركووك و مووسل، ئانكو پاسهوانێن سنۆر ئێكهم هێزبوو ل جهێ خوه مایی و بهردهوام سنۆر دپاراست دبت ل وی دهمی چهكدارێن داعش ب پشتهڤانیا دهولهتێن جیرانێن ههرێمێ ڕێیا خوه دیتبا د سنۆران دا دهربازی ههرێمێ ببان و ڕهوش ب مهترسی كهتبا، لێ پاسهوانێن سنۆر چهپهرهك مهزن بوو، بۆ ههرێما كوردستانێ ب تایبهت هێزا ئێك یا سنۆری ل باتیفا ئهوا هێزێن وان بهلاڤهكری ل سنۆرێن (باتیفا ـ بامهرنێ ـ كانی ماسێ ـ دهركارێ). ٭ل شهرێ شازدهیی ئوكتۆبهرێ چ هاته كرن؟ ٭هێزێن عیراقێ بهر ب كهركووكێ ڤه هاتن و كهركووك هاته ژدهست دان ڕهوش ب تمامی تێكچوو مهترسیهكا مهزن كهفته سهر ههرێمێ ههتا شهڕێ داستانێن (ئالتۆن كۆپری) یێن ناڤدار ب داستانێن (پردێ و سحێلا)، هێزێن پاسهوانێن سنۆر ژبهركو ههمی كوردن سێ بژارده ل پێشیا وان بوون وهك ئاخفتنهك كوردی ههیی دبێژن كهفتنه د ناڤبهرا نال و بزماران دا یان دڤێت وهك لهشكرێ عیراقێ شهرێ پێشمهرگهیی بكن یان دڤێت وهك كورد شهرێ حهشدا شهعبی بكن، لێ پاسهوانێن سنۆری شیان بێ دهنگیێ ب ژیرانه بێ دهنگیێ بههلبژێرن، ژبهر ئێمناهیا نیشتیمانی ههر تشت نائێته نڤیسین و یێ ب وژدان بت دزانت بابهتی شرۆڤه بكت، ههتابێ دهنگیا پاسهوانێن سنۆرل ههرێمێ گومانهك مهزن بۆ وهزارهتا بهرهڤانیا عیراقێ حهشداشهعبی درست كر. ٭ئۆپهراسیۆنێن بهردهوام یێن توركیا بۆ سهر پهكهكێ د ناڤا ئاخا ههرێمێ دا، بو توركیا بابهتێ سهرهكی ب بهانهیه پهكهكێ دڤێت ههرێمێ بچووك و لاواز بكت و ل دهف توركیا چ جوداهی د ناڤبهرا پهكهكێ و پێشمهرگهیی و شڤانهكێ پهزی دا نینه وهك كورد، لێ ههبوونا چهپهرێن پاسهوانێن سنۆر وهك سهروهریا عیراقێ ئهڤ چهنده بوویه خالهكا ب هێز و ڕێگر بۆ پێشڤهچوونێن توركیا وهك بهزاندنا سنۆری، دیسا ژی بۆ ڕێگری كرن ل پهكهكێ وهك مه ل پێشیێ دیاركری كو ههكه ل جهێ چهپهرێن پاسهوانێن سنۆر پێشمهرگه لێ هاتبا دانان و نوكهژی پێشمهرگه ل وان خالێن نوی یێ جهێ پاسهوانێن سنۆری بن، دێ سهدێ سهد دێ شهڕو پێكدادان د ناڤبهرا پێشمهرگهیی و پهكهكێ دا ڕوودهت، لێ پهكهكه نهشێت ڕوی ب ڕوی پاسهوانێن سنۆری بت ژبهركو دێ ڕهوشا پهكهكێ ب ئێكجاری خرابتربت. ٭پاسهوانێن سنۆری ههتا ڕاددهیهكێ مهزن د بهرژهوهندیا ههرێما كوردستانێ دا یه و ههمی كوردن و ژمالباتێن شههید و پێشمهرگانه و قانوونی و دستووری یه ئالایێ عیراقێ ل كیڤه بلند بكن ههرێم وهك دستوور پشكهكه ژعیراقێ و نوكهژی ههرێم ب ههمی پارتێن كوردی ڤه چ ل پۆستێن سیادی و چ ژی جڤاتا نوونهران د حوكمهتا عیراقێ دا پشكدارن.