ره‌نگه‌ به‌ری سالا 2050 شه‌ره‌كێ‌ جیهانی ل سه‌ر ئاڤێ‌ په‌یدا ببیت

ره‌نگه‌ به‌ری سالا 2050 شه‌ره‌كێ‌ جیهانی ل سه‌ر ئاڤێ‌ په‌یدا ببیت

38

ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر ئه‌ترووشی:

ئاڤ ژێده‌ره‌كێ‌ سه‌ره‌كیێ‌ ژیانا مرۆڤ و ئاژه‌ل و رووه‌كی یه‌ ل سه‌ر روویێ‌ ئه‌ردی و ئه‌ڤه‌ ژبلی وێ‌ یه‌كێ‌ ژێده‌رێ‌ سه‌ره‌كیێ‌ ژیان و گه‌شه‌پێدانا چاندنێ‌ و ده‌ستڤه‌هاتنا داهاتیێ‌ خوارنێ‌ یه‌، به‌لێ‌ ئاڤ هه‌ره‌شه‌یان ل چاندن و مرۆڤان دكه‌ت ل سه‌ر ئه‌ردی و د نها دا ب ده‌هان وه‌لاتێن پێشكه‌فتی ده‌ستكریه‌ ب درۆستكرنا وه‌به‌رهێنان و سه‌رمایێ‌ ئاڤێ‌.

ل گۆره‌ی چه‌ند ڤه‌كۆلین و ناتالیزێن جیهانی ب تایبه‌تی یێن سه‌ر ب نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ڤه‌ دێ‌ د ڤی چه‌رخی دا شه‌ره‌كێ‌ نوو ل جیهانێ‌ رووده‌ت، ئاڤ د ڤان چه‌ند سالێن داهاتی دا دێ‌ بیته‌ سه‌كته‌ره‌كێ‌ ب هێز بۆ لێكگوهۆرین و بازرگانیكرن ب سه‌رمایه‌، گه‌له‌ك ژ وه‌لاتێن جیهانێ‌ ژبه‌ر نه‌بوونا ئاڤێ‌ دێ‌ كێشه‌یێن مه‌زن بۆ درۆست بن و ئه‌و وه‌لاتێن دێ‌ ل سه‌ر هێزا خوه‌ مینن، دێ‌ ئه‌و وه‌لات بن كو ئاڤ هه‌ی.

ره‌مه‌زان حه‌مزه‌، شاره‌زایێ‌ جیۆلۆجی بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، ئه‌و ئاڤا نها ل سه‌ر روویێ‌ ئه‌ردی هه‌ی ملیاره‌ك و 38 ملیون و هزار و 18 ته‌نێن ئاڤێ‌ یه‌ و د ناڤبه‌را سالێن 2025 بۆ 2050 سه‌رمایه‌ و وه‌به‌رهێنانا ئاڤێ‌ ل سه‌ر زه‌ڤیێ‌ دێ‌ گه‌له‌ك زێده‌تر بیت ژ سه‌رمایه‌ و وه‌به‌رهێنانا ل سه‌ر كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌، ب گۆره‌ی ئاخفتنێن په‌تروس غالی سكرتێرێ‌ به‌رێ‌ یێ‌ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی، ئاگرێ‌ شه‌ره‌كێ‌ ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست ب رێڤه‌یه‌، ڤێجارێ‌ شه‌ر ل سه‌ر سیاسه‌تێ‌ نینه‌، به‌لكو ل سه‌ر ب ده‌ستكه‌فتنا ئاڤێ‌ یه‌.

خویاژی كر، هه‌رێما كوردستانێ‌ ئاڤه‌كا زۆر ل سه‌ر زه‌ڤیێ‌ و بن زه‌ڤیێ‌ هه‌یه‌ و دكاریت وه‌به‌رهێنانێ‌ د وارێ‌ ئاڤێ‌ دا بكه‌ت و سه‌نگا خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ‌ ب پارێزیت، هه‌ر چو نه‌بیت دكاریت خوه‌ ژ وان شه‌ر و هه‌ره‌شه‌یان دوور بكه‌ت، ئه‌و ژی ب رێیا وه‌به‌رهێنانێ‌ ل سه‌ر درۆستكرنا به‌نداڤ و مفا وه‌رگرتن ل ئاڤا به‌فر و باران و رووبارێن كو ل هه‌رێما كوردستانێ‌ هه‌ین، مینا رووبارێن زیێ‌ مه‌زن، زێی بچوك، رووبارێ‌ سیروان، رووبارێ‌ خابوور، رووبارێ‌ دیجله‌، رووبارێ‌ شین و رووبارێ‌ رێزان ل گه‌ل چه‌ند رووبار و تایێن رووبارێن دن یێن ده‌مكی و وه‌رزی، ژبلی وه‌كو مفا بۆ مرۆڤان.

د هه‌مان ده‌م دا بۆ ب خودانكرنا ئاژه‌ل و چاندنێ‌ ژی گرنگه‌ بهێته‌ بكارئینان، به‌لێ‌ ژ بلی هه‌ردوو به‌نداڤێن مه‌زنێن دوكان و ده‌ربه‌ندیخان ل چو به‌نداڤێن دن یێن مه‌زن بۆ كومكرن و كوگه‌هكرنا ئاڤێ‌ نینن كو د نها و ئاینده‌یدا ئاڤ ژێ‌ بهێته‌ وه‌رگرتن.

كێمبوونا ئاڤێ‌ ژبلی كو زیان بۆ چاندن و ب خودانكرنا ئاژه‌لان هه‌یه‌ و مه‌ترسی بۆ سه‌ر ژیانا مرۆڤان ژی هه‌یه‌، د هه‌مان ده‌م دا مه‌زنترین كارتێكرن ل سه‌ر ژینگه‌هێ‌ ژی دێ‌ درۆست كه‌ت و دێ‌ بیته‌ سه‌ده‌م بۆ خه‌ندقین و ژه‌هراوی بوونا مرۆڤان.

شاره‌زایێ‌ جیۆلۆجی خویاژی كر، درۆستكرنا به‌نداڤان ل هه‌رێما كوردستانێ‌، دێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ ژ چه‌ندین شه‌ر و كێشه‌یان رزگاركه‌ت، كومكرنا ئاڤێ‌ زێده‌باری كو دێ‌ مه‌ ژ كێشه‌یان رزگار كه‌ت، د هه‌مان ده‌م دا كومكرنا ئاڤێ‌ دێ‌ بیته‌ سه‌ده‌م ئاڤا پێدڤی بۆ خوارن و ڤه‌خوارنێ‌ بهێته‌ دابینكرن و ڤه‌ژاندن بكه‌ڤیته‌ چاندن و زه‌ڤیێن چاندنێ‌ و ب ده‌ستڤه‌ئینانا كاره‌بێ‌ و مفا وه‌رگرتن ژ كه‌رتێ‌ گه‌شتوگوزار، ب ده‌ستخوڤه‌ئینانا ده‌لیڤێن كاری ب تایبه‌تی بۆ گه‌نجان، ب خودانكرنا ئاژه‌ل و سامانێ‌ ماسی، رێگرتن ل هه‌موو له‌هی و كاره‌ساتێن سرۆشتی و وان بارا و به‌فرێن كارتێكرن ل سه‌ر ژیانا مرۆڤان دكه‌ن ل گه‌ل چه‌ندین مفایێن دی.

ره‌مه‌زان حه‌مزه‌ دیار كر، ژێده‌رێن ئاڤێ‌ ل هه‌رێما كوردستانێ‌ چه‌ند جۆره‌كن، ژ وان هه‌بوونا رێژه‌یه‌كا باش یا به‌فر و بارانان كو شیانێن كومكرنا ئاڤێ‌ هه‌یه‌، خوه‌ ئه‌گه‌ر رووبار ژی نه‌بن، مه‌ هژماره‌كا زۆر یا رووبار و تایێن رووباران هه‌نه‌ و د شیان دایه‌ ئاڤ بۆ هژمارا روونشتڤانێن سێ‌ جاران بۆ هندی هه‌رێما كوردستانێ‌ و خودانكرنا ئاژه‌ل و چاندنێ‌ هه‌یه‌، هه‌ر دیسان ل هه‌رێما كوردستانێ‌ ئاڤه‌كا زۆر یا ل ژێر زه‌ڤی هه‌یه‌ و د كارین ب گۆره‌ی هنده‌ك مه‌رج رێنمایێن تایبه‌ت مفای ژێ وه‌ربگرین و ئه‌ڤه‌ ژبلی وێ‌ یه‌كێ‌ دكارین ب رێیا بكارئێخستنه‌كا تایبه‌ت مفای ژ هه‌موو شاشیێن خوه‌ یێن دیرۆكی بۆ ب هه‌ده‌ردانا ئاڤێ‌ وه‌ربگرین.

کۆمێنتا تە