رووڤیێ ئیسۆپى و داعشێن ئه‌مریكى!

رووڤیێ ئیسۆپى و داعشێن ئه‌مریكى!

66

چیرۆكه‌كا فیله‌سۆف و ئاقلدارێ گریكى ((ئیسۆپى)) به‌ریا 2600 سالان ب زمانێ گیانه‌وارن هه‌یه‌، دبت گه‌هشتبته‌ ناڤ فۆلكلۆرێ كوردى ژى، ناڤه‌ڕۆكا وێ وه‌ها خۆیا دكت كو‌ (جاره‌كێ رووڤیه‌ك هه‌بوو، سپیهكا به‌ردابوو لاشێ وى و نه‌دزانى دێ چاوا خوه‌ ژ نه‌خوه‌شیا وان رزگار كه‌ت! پشتى هزرا خوه‌ باش كرى، گه‌هشته‌ وى‌ چاره‌یى كو ب رێكا ئاڤێ خوه‌ ژ نه‌خوه‌شیا وان مێشومۆران رزگار بكه‌ت. رووڤى به‌ره‌ڤ رۆباره‌كى چۆ و هێدى هێدى ب ناڤ ئاڤێڤه‌ چوو… هندى لاشێ وى ته‌ڕ دبوو، هه‌ر ئه‌و سپیهك به‌ر ب پوورتێ زوها دچوون.. ب وێ رێیێ رووڤى شیا هه‌مى سپیهكان ب سه‌رێ كوریا خوه‌ڤه‌ كۆم بكه‌ت؛ دووماهیێ كوریا خوه‌ د ئاڤێ دا نقۆم كر و ب هێز ژێ ده‌ركه‌ڤت‌ و لاشێ وى ژ سپیهكان پاقژ بوو)!

راسته‌ ((ئیسۆپى)) ئه‌ڤ چیرۆكا سیمبۆلى‌ گه‌له‌ك ژ مێژه‌ ڤه‌گێڕایه‌، لێ دبت وه‌ك حكمه‌ك نه‌مر، چاوا ب كێر وى ده‌مى هاتییه‌ وه‌سا ب كێر ژیوارێ ئه‌ڤرۆ یێ جیهانێ ژى بهێت. پشتى ئاقلدارێن رۆژئاڤا تایبه‌ت ئه‌مریكا دیتى كو ئیسلاما رادیكال جڤاكێن وان ڤه‌گرتنه‌ و دوور نینه‌ كۆنترۆلێ ل سه‌ر بكه‌ن، تایبه‌ت پشتى په‌قاندنا هه‌ردو بورجێن بازرگانیا جیهانى ل 11 ئیلۆنا 2001 رۆژئاڤا هزرا خوه‌ د هندێ دا كر كو شه‌ڕێ تیرۆرێ، ب هه‌ر ره‌نگێ هه‌یى ژ خوه‌ دوور بێخن و بێخنه‌ د جیهانا رۆژهه‌لاتا ناڤین دا و گه‌له‌ك چووچكان ب به‌ره‌كى بكوژن.
دبت وانا وه‌ك گه‌له‌ك تشتان قه‌زه‌نج ژ چیرۆكا ((ئیسۆپى)) دیتبت و هندى ئیسلامخوازێن رادیكال هه‌نه‌، ب رێكا پشته‌ڤانیكرنا گرۆپێن تیرۆرى یێن وه‌ك ((داعشێ)) ژ ناڤخوه‌ كرنه‌ ده‌ر و به‌ر ب سووریێ، ئیراقێ، یه‌مه‌نێ، لیبیا و جهێن دى یێن گرم و گرۆپێن دژوارخواز ڤه‌گرتین هنارتنێ، بێى كو له‌شكره‌كى خوه‌ ژى بهنێرن، ب رێكا چێكرنا هه‌ڤپه‌یمانه‌ك نێڤده‌وله‌تى و هێزا ئاسمانى، پرانیا چه‌كێ خوه‌ پێ فرۆشته‌ وان وه‌لاتان و هه‌ر ل سه‌ر وان تاقیكر و ده‌ڤه‌رێن وان تایبه‌ت ده‌ڤه‌رێن سنى ب ده‌ستێ وان خراب كرن و وێران كرن و ته‌ڤ توندره‌وێن خوه ‌ژى ژناڤ خوه‌ ڤه‌ده‌ركرن.. گه‌له‌ك ژ وان هاتینه‌ كوشتن یان په‌شێمان بووینه‌ و زڤڕینه‌. ئه‌م رۆژانه‌ دبهێزین مێدیایێن رۆژئاڤا داتایێن خوه‌ دیار دكه‌ن وه‌ها ئاماژێ ددنێ كو ژماران وان‌ ئه‌مریكى، فره‌نسى، بریتانى، ئه‌لمانى و رۆسی و…. هتد چووینه‌ ناڤ ((داعشێ)) و گرۆپێن دى یێن تیرۆرى هنده‌نه‌، هژمارا هاتینه‌‌ كوشتن ئه‌ڤه‌نه‌ و هنده‌ زڤرینه‌ و هنده‌ ماینه‌.
دبت هنده‌ك خوانده‌ڤان وه‌ها تێبگه‌هن كو ئه‌ز ب هه‌ناسه‌یه‌ك پیلانگێرى (نڤریه‌ المۆامره‌) وه‌ك كۆلتۆره‌ك رۆژهه‌لاتا ناڤین ل ڤێ باده‌كێ دنێرم، لێ ئه‌ڤه‌ ژى مگرتیه‌كه‌ (فرچی) یه‌ك دبت‌ هوون ل گه‌ل من بن و دبت‌ هه‌وه‌ تێبینى ل سه‌ر ڤێ ئاخاڤتنێ هه‌بن.
ب هه‌ر ره‌نگێ هه‌یى وه‌ك دبێژن ((نه‌یاره‌تى پاله‌تیه‌)) ماده‌م لێكدانا شارستانیان به‌رده‌وامه‌ ل دووڤ دیتنا هزرمه‌ندێن ئه‌مریكى، مینا ((سامۆئیل هنتگتۆن))، ((ئه‌لفێن تۆڤله‌ر)) و ((فۆكۆیاما))، ئه‌ڤ دیارده‌یه‌ك نۆرماله‌ رۆژئاڤا هه‌موو رێكێن هه‌والگیرى و دوسه‌رى ب كاربهینت دا كو ئه‌و خه‌ته‌را ژ ئالایێ بسورمانێن رادیكالڤه‌ ل سه‌ر وان هه‌یى دووربێخت و بۆ وان ئاریشه‌ نینه‌ بچته‌ هه‌ر جهه‌كى، گرنگ به‌رژه‌وه‌ندیا وان تێدا هه‌بت و وه‌لاتێن وان ژ خه‌ته‌رێ بهێن پاراستن.

کۆمێنتا تە