رۆتینا رۆژانە چاوا کارتێکرنێ ل ساخلەمیا مرۆڤی دکەت؟
ئەڤرۆ نیوز:
ھەکە تو بەرێخودانێ ل دەوروبەرێن خۆ بکەی، دێ وەسان دیاربیت کو ھەر ئێک ژ دەە کەسێن ل دەوروبەرێن تە، چ ل کاری یان ل سەر جادێ بیت فشارەکا دەروونی یا زێدە ھەیە، زانا ل سەر وێ چەندێ رێککەفتینە کو ئەو فشارێن رۆژانە مرۆڤ تووش دبیتێ کو ب ناڤێن وەستیان و بێئارامی یان فشارا دەروونی بناڤ دکەن، ھندەک گورانکاریان ل سەر ئاستێ مێشکێ مرۆڤی پەیدادکەت و ئەو گوھۆرین دشێن کارتێکرنێ ل ساخلەمیا گشتی یا مرۆڤی بکەن.
فشارا دەروونی ھەر گوھۆرینەکە کو ل سەر رۆتین و ساخلەمیا تە بھێت، فشارا دەروونی روو ددەت ل دەمێ دناڤ ھندەک کاودانێن نەخوش یان ب کەیف د بۆری، چ تو خوشیێ ببینی یانژی ژ کاری بھێیە لادان، ل وان ھەردو حالەتان تو بەرھەڤی تووشی فشارا دەروونی ببی، فشارا دەروونی تووشی ژن و زەلامان دبیت، چ جوداھیێ نائێخیتە دناڤبەرا رەگەزی دا، دەربارەی ژنان، گوھۆرینێن ھورمونی ئەوێن ب سەر لەشێ وان دا دھێن د ھندەک قوناغێن دەستنیشانکری یێن ژیانێ دا، رۆلەکێ سەرەکی بۆ پەیدابوونا فشارا دەروونی ھەیە، ب تایبەت ل ژیێ بالقبوونێ و ل رۆژانێن عادەیا ھەیڤانە، و د ماوێ دوگیانیێ دا و ل ژیێ بێ ھیڤیبوونێ، ل ڤان ھەموو قوناغان ھورمونێن ژنێ زێدەدبن و کێمتر ژ رادەیێ سروشتی لێ دھێن، دبنە ئەگەر ژن تووشی بێئارامی و دودلی و فشارا دەروونی ببیت.
ئەو گوھۆرینێن فزیولوجی و دەروونی یێن ب سەر ژنێ دا دھێن، و دیسان نەخوشی و فاکتەرێن ژینگەھێ، وەکو زێدەبوونا پلا گەرماتیێ یان بەرسەرمابوون، ھەموو دبنە فشارێن دەروونی، دیسان زێدە کارکرن یان ھەتا رزێدە یاریکرن دبنە ئەگەر لەش زێدەتر ژ ھێزا خۆ ب مەزێخیت ھەتا ئارام ببیت و دووبارە ڤەژیتەڤە و ئەڤ چەندە ژی زێدەتر فشارا دەروونی پەیدادکەت.
زانستی گەلەک تشت دیارکرینە و ھێشتا ڤەکولین ل سەر فشارا دەروونی د بەردەوامن، یا زانا ئەوە کو فشارا دەروونی پشکدارە د ھەموو نەخشیان دا ھەر ژ ئێشانێن پشتێ و نەنڤستنێ ھەتا دگەھیتە نەخۆشیێن ھەودانا زەڤلەکان، ھەروەسان دپتریا جاران دا فشارا دەروونی ئەگەرەکێ سەرەکی یە بۆ پێش ھاتن یان گێروکرنا عادەیا ھەیڤانە ل دەڤ ژنێ یان پەیدابوونا خوین بەربوونێ.
یا فەرە دیسان ئاماژێ ب وێ چەندێ بدەین کو ئەو تەنگەزاریێن ھورمونی یێن کو ژ ئەنجامێ فشارا دەروونی روو ددەن، دشیاندایە ببنە ئەگەرێ پێشڤەبرنا وەرەمان و پەنجەشێرێ ژی، ھەروەسان دەلیڤەیێن زارووبونێ ژی ل دەڤ ھەڤژینان ب مەترسی دئێخیت، ھەروەسان ھندەک ژن ھەنە ژبەر فشارێن دەروونی گەلەک نەخۆشیا خۆ ژ کریارێن سێکسی دبینن، وەکو نەحەزکرنا ئەنجامدانا زێ کریارێ، ھەروەسان پێدڤیە ژبیرنەکەین کو فشارا دەروونی ئەگەرەکێ سەرەکی یە بۆ نەخوشیێن دلی یێن کوژەک و ژانەیێن دلی و بلندبوونا فشارا خوینێ و زێدەکرنا لێدانێن دلی و دیسان ئەگەرەکێ بھێزن بۆ نەخۆشیێن کۆئەندامێ ھەرسکرنێ و ب تایبەت نەھەرسکرن و کولبوونا گەدەی و نەخۆشیێن قولونێ.
خۆ دوورکرن ب ئێکجاری ژ فشارێن دەروونی، تشتەکێ موستەحلە، بەلێ دووڤچوونا ھندەک رێکێن کاریگەر د کونترولکرنا فشارا دەروونی دا دشیاندایە ھندەک ژ شوونوارێن وێ کێم بکەت، ئەو پێنگاڤ ژی ھەموو گرێدای سیستەمەکێ خوارنێ یێ ساخلەم و ئەنجامدانا وەرزشێ ل شێوەیەکێ بەردەوام، ل دەستپێکێ پێدڤیە ئەگەرێن فشارێ د ژیانا خۆ دا نەھێلی و یا فەرە ئێکەم جار ژ تشتێن بەرچاڤێن ھارکاریێ دفشارێ دا دکەن دەستپێ بکەی وەکو خو دوورکرن ژ کحولان، ھەروەسان پێدڤیە ل دووڤ سیستەمەکێ خوارنێ کو تژی فێقی و زەرزەوات بیت کاربکەی و دیسان خوارنێن مشتی کاربوھیدرات و رێژەیێ، دەستنیشانکری یێن پروتینان و کێم روینی.
ئەنجامدانا وەرزشەکا ھەڤسەنگ وەکو ب رێڤەچوون و خۆ ھلاڤێتن، ئەڤە باشترین رێکن بۆ نەھێلانا فشارێ و باشکرنا ساخلەمیا مرۆڤی ب شێوەیەکێ گشتی و گوھۆرینا شێوازێ ژیانێ، ھەروەسان تو دشێی قەستا یانەیەکا وەرزشی بکەی بۆ ئەنجامدانا وەرزشێن تو حەز ژێ دکەی و تو دشێی وەرزشێن کۆمی ھەلبژێری وەکو تەپا دەستی یان سەبەتێ، گەلەک وەختێ خۆ ب کارێن نڤیسینگەھێ و خێزانێ ڤە نەبوورینە و سەرێ خۆ ژ ھەموو ئاریشەیان ڤالا بکە.