رۆسیا بەرهەڤیان بۆ کۆمبوونەکا دیرۆکی دکەت و ئیران ژی یا دلگرانە
ئەڤرۆ
جێگرێ وەزیرێ دەرڤە یێ رۆسیا یێ راگەهاند د دەمەکێ نێزیک دا وەزیرێن دەرڤە یێن تورکیا، سووریێ و رۆسیێ دێ کۆمبن و نها وەکو وەزارەتا دەرڤە یا رۆسیا وان هەموو بەرهەڤیێن خوە کرینە، ل ئالیێ دی هاتە زانین، کو ئیرانێ دلگرانیا خوە دیار کریە و دڤێت وێ ژی رۆل د کۆمبوونەکا وەسا دا هەبیت.
میخائیل بۆگدانۆڤ جێگرێ وەزیرێ دەرڤە یێ رۆسیا بۆ دەزگەهێن راگەهاندنا وەلاتێ خوە دیار کر ئەو نها بەرهەڤیان بۆ کۆمبوونەکا سێ قۆلی د ناڤبەرا وەزیرێن دەرڤە یێن هەر سێ وەلاتێن رۆسیا، تورکیا و سووریێ دا دکەن، هەتا نها بەرهەڤیێن باش هاتینە کرن و دێ کۆمبوونەکا وەسا گەلەک یا گرنگ و دیرۆکی بیت، چونکی دێ گەلەک پرسێن گرنگ تێدا هێنە بەحسکرن و وەکو رۆسیا ئەو باوەر دکەن دێ بیتە ئەگەرێ دەستپێکرنا قۆناغەکا نوو بۆ چارەسەرکرنا ئاریشێن سووریێ و گۆت: (هەتا نها ژی سووریێ بۆ کۆمبوونا ل گەل تورکیا هندەک مەرج هەنە، تورکیا ژی ل دژی هندێ یە بەری کۆمبوونێ چو مەرج بهێنە دیار کرن، ئەم ژی وەکو رۆسیا بزاڤان دکەین، کو کۆمبوونەکا وەسا بهێتە گێران، چونکی دڤێت قەیرانا نها ل سووریێ دوور ژ شەری و ب رێیا دانوستاندنان بهێتە چارەسەر کرن، شامێ بەری نها هندەک مەرج هەبوون و ئەم هێڤیدارین هەر دو ئالی ئاستەنگان ل هەمبەر کۆمبوونەکا وەسا گرنگ و دیرۆکی دروست نەکەن، هەرچەندە هەتا نها بەرهەڤیێن مە ب رەنگەکێ باش برێڤە دچن و ئەم هێڤیدارین کۆمبوونەکا گرنگ و دیرۆکی بیت).
ناڤهاتی ئەو یەک ژی دیار کر بێگومان ژ بۆ سەرکەفتنا کۆمبوونەکا وەسا دڤێت تورکیا پتر هەست ب بەرپرسیاریا خوە یا دیرۆکی بکەت، چونکی نها پشکەک ژ ئاخا سووریێ د دەستێ تورکیا دایە، بەری نها مە گەلەک جاران داخواز ژ تورکیا کربوو هێزێن خوە ژ باکورێ سووریێ ڤەکێشیت، تورکیا ژی بەحسێ مەترسیێن ل سەر ئاسایشا خوە دکەت، هەکە تورکیا هندەک ژ داخوازیێن سووریێ بجه بینیت بێگومان ئەو یەک دێ بیتە ئەگەر هەر دو وەلات پتر نێزیکی هەڤدو ببن، چونکی هەتا قەیرانا نها ل سووریێ نەهێتە چارەسەرکرن دێ ئەو یەک کاریگەریا خوە ل سەر تورکیا ژی هەبیت، نها چەند ملیۆن پەنابەرێن سووری ل تورکیا دژین و ئەنقەرە ژی دڤێت ئێدی خوە ژ وێ بارگرانیێ قورتال بکەت و گۆت: (ژ بەر هندێ ژی بەری نها مە چەندین جاران دیار کریە دڤێت چارەسەریەکا هەڤپشک بۆ قەیرانا نها ل سووریێ بهێتە دیتن، چونکی قەیرانا سووریێ کاریگەریا خوە ل هەموو رۆژهەلاتا ناڤین کریە، وەکو رۆسیا بەری نها مە چەندین جاران پرۆژێن خوە پێشکێش کر، لێ مخابن ئەمریکا و هندەک وەلاتێن دی ئاستەنگی ل هەمبەر پرۆژێ مە دروست کرن و نها ژی پتر ژ هەر دەمەکێ هەست ب گرنگیا رۆلێ مە وەکو رۆسیا د چارەسەرکرنا قەیرانا نها ل سووریێ دا دهێتە کرن).
ل ئالیێ دی ناسر کەنعانی پەیڤدارێ وەزارەتا دەرڤە یا ئیرانێ راگەهاند، کو ئەو وەکو ئیران پێشوازیێ ل هەر بزاڤەکا رۆسیا بۆ چارەسەرکرنا قەیرانا سووریێ دکەن، بەری نها ژی وەکو ئیران وان گەلەک بزاڤ کرن، کو تورکیا و سووریێ دەست ب دانوستاندنان بکەن، کۆمبوونەکا وەسا سێ قۆلی گرنگە لێ بێی پشکداریا ئیرانێ رەنگە کۆمبوون یا لاواز بیت، چونکی هەر کەس دزانیت هەتا نها ئیرانێ چەند کار بۆ ئارامیا سووریێ کریە، دڤێت رۆلێ ئیرانێ نەهێتە ژبیر کرن، ژ بەر هندێ ژی ئەم هێڤیدارین بەری کۆمبوونێ رۆسیا پێداچوونێ د هەلوەستێ خوە دا بکەت.
ئەو یەک د دەمەکێ دایە، کو بەری دەمەکێ ئاژانسا سپۆتینگ یا رۆسیا د راپۆرتەکێ دا ئاماژە ب هندێ کربوو ئیران ژ بزاڤێن رۆسیا یێن بۆ چارەسەرکرنا قەیرانا سووریێ دلگرانە، چونکی رۆسیا دڤێت ئیرانێ چو رۆل د چارەسەرکرنا قەیرانا نها ل سووریێ دا نەبیت، بەرپرسێن ئیرانێ وەسا دبینن هەتا نها وان گەلەک قوربانی داینە دا رژێما بەشاری ژناڤ نەچیت، ژ بەر هندێ ژی دڤێت د هەر پرۆژەکا رۆسیا دا ئەو ژی خوەدان رۆل بن.
چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن بەری نها ئیرانێ فشارێن خوە ل سەر بەشاری زێدەتر لێ کربوون دا بێی مەرج چو دانوستاندنان ل گەل ئەنقەرە نەکەت، د راستی دا ئیرانێ ئاستەنگی ل هەمبەر دانوستاندنێن د ناڤبەرا شامێ و ئەنقەرە دا دروست کرینە و نها ژی ئیرانێ نەڤێت چو بزاڤێن چارەسەریێ بێی پشکداریا وێ سەرکەڤن، چونکی تەهران هەتا نها ژی بەردەوام قوربانیان ددەت و هەری دووماهیێ بەری حەفتیەکێ ژی ژ بەر ئێرشێن ئسرائیلێ سێ فەرماندارێن ئیرانێ ل شامێ هاتنە کوشتن، ژ بەر هندێ ژی ئیران ب چو رەنگەکێ رازی نابیت رۆسیا رۆلێ وێ پشتگوه بهاڤێژیت.
ل گۆر باوەریا چاڤدێرێن سیاسی ئیرانێ کاریگەریەکا مەزن ل سەر بریارێن شامێ هەنە، ژ بەر هندێ ژی هەکە ئیرانێ رۆل د کۆمبوونەکا وەسا دیرۆکی دا نەبیت رەنگە ئەو کۆمبوونە یا سەرکەفتی نەبیت، ژ بەر هندێ ژی هەتا دەمێ کۆمبوونەکا وەسا رەنگە رۆسیا ژی هندەک گوهۆرینان د هەلوەستێ خوە دا بکەت، ب تایبەتی ژی د دەمەکێ دا، کو نها ئیران ژ بەر شەرێ ل ئۆکرانیایێ بەردەوام هاریکاریا رۆسیا دکەت، ئەو یەک دشێت ببیتە ئەگەرێ هندێ رۆسیا ژی هەلوەستێ خوە ل هەمبەر ئیرانێ بگوهۆڕیت.
