رۆمانا (سمۆیێ باپیر) و بهادارییا ژ دەرڤەی كڤانێ وێژەیی
بەلكی هێشتا چ داتایێن ب هویركاتی نەبن، كانێ لڤێ دەڤەرێ كیژ جۆرێ پەرتووكان دهێتە خواندن پتر ژ یێن دیتر. بەلێ هەر كەسێ جارەكێ پرسیار ژ پەرتووكفرۆشەكێ بازاری كربیت یان وی بخۆ ب رێكەكێ ژ رێكان چاڤخشاندنەك كربیت، دێ زانیت یان دێ هەستەك بۆ پەیدا بیت، كو خواندەڤانێ رۆمانێ ژ وان خواندەڤانانە، یێن دهێتە گۆتن رێژەیا وان بەرەڤ بلندیێ چوویە، ئەگەر ژی گەلەكن، كو رەنگە ئەڤ نڤێسینە جهەكێ گونجایی یێ بەحسكرنا وان نەبیت.
ئەز بخۆ ژ وان كەسانم و نابێژم ژوان (خواندەڤانانم) یێن كو ژ مێژەیە من خۆ نێزیكی خواندنا رۆمانان كری، چونكی لدەڤ من خۆ دیاركرن وەك خواندەڤان ژی بخۆ پرسەكا دیتر یا سایكۆلۆجی یە و پێدڤی پتر لسەر راوستیانێ یە. ب هەر حالێ هەی، پتریا رۆمانێن دەڤەرێ (ئەوێن من دیتین)، بابەتەكێ ڤەگێرانا كارەساتەكێ یە دگەل روودانەكا ئەڤینی تێكەل كرینە و رۆمانەك ژێ پەیدا بوویە، بەلێ رۆمانا «سمویێ باپیر» یا نڤیسكار (عەبدولرەحمان بامەرنی) ژ دەرڤەی ڤی بازنەیی بوو، لدەڤ من ئەو خالێن سمۆیێ باپیر جوداكری ژ وان رۆمانێن من خواندین، هندەك ژ وان ئەڤەنە:
١- قەهرەمانێ رۆمانێ وەك مرۆڤەكێ ئەز ئەزی دەرناكەڤیت، كو خۆ بۆ حەزێن خۆ و گەریانێ لدۆر بجهـ ئینانا هیڤیێن خۆ یێن كەسی تەرخان نەكریە، بەلكو گۆریكەرەكە بۆ دۆزەكێ.
٢- هەلكۆلانا روودانەكا دیرۆكی یا دێرین، كو توشی ڤی مللەتی بوویی یان تو دشێیی بێژی بەلگەكرنا دیرۆكا مە یا ل بیر نەهاتی، ب رێكا رۆمانێ و دەهان كارەساتێن دلتەزین و فەرمان و كۆمكۆژی یێن ب سەرێ ڤی مللەتی هاتین و ئەڤا دڤێ رۆمانێ ژیدا، ئێك ژوانایە و نڤیسەری كرییە كارەكێ ئەدەبی.
٣- بەلكی بۆ هەمی كەسان، خواندنا پەرتووكێن دیرۆكێ یا خۆش نینە، بەلێ نڤیسەرێ ڤێ رۆمانێ ب رۆمانێ دیرۆكا مللەتێ مە ب خواندەڤانی ددەتە خواندن.
٤- نڤیسەرێ «سمویێ باپیر» دیرۆك یان هەمی رەش یان هەمی سپی ڤەنەگرتی یە، بەحسا نە تەباییێ و دوبەرەكیێ ژی وەكو راستیەكا تەعل یا ڤی مللەتی كریە و ئەم دشێین بێژین، نڤیسەرێ رۆمانێ ڤیاییە روودانەكا مێژووی بكەتە بەهانە بۆ گەلەك پرسێن دی یێن ئەڤ مللەتە ژبەر دنالیت.
٥- نڤیسەری وەك گەلەك (رۆمانێن من خواندین) نەكرییە، كو قەهرەمان هەتا دوماهییێ شێرێ ب زەنگل بیت، بەلكو ل دوماهیێ دەست و پیێن وی دهینە گرێدان و دۆژمن وی دەستەسەردكەت.
گەلەك جوداهی ب دیتنا من هەبوون، كو رۆمانا «سمۆیێ باپیر» جودادكر ژ رۆمانێن دیتر (ئەوێن من خواندین). بەلێ ب گشتی ئەڤ رۆمانە گرنگیدانە ب دیرۆكێ د دەرگەهێ وێژەیی دا، ئەڤە دوماهییا ڤێ نڤێسینێ یە، من نەڤێت ئەز هێشتا تشتان ببێژم، بلا یا مایی بۆ خواندەڤانی بمینیت، ئەڤ رۆمانە زەنگینیەكا دیرۆكی و جوگرافی تێدایە، زێدەباری خۆشیەكا ئەدەبی ژی.
ــــــــــــــــــــــــــــ
* رۆمانا سمۆیێ باپیر، عبدالرحمن بامەرنی، 2024.
