رۆژا جیهانی یا بهرهنگاربوونا توندوتیژیا دژی ژنان و خێزانێ
چیان مههدی
توندوتیژی بتنێ كێشا تاكهكی نینه، كو تاكهك كهسهك چارهسهر بكهت، بهلكو ئهو كێشهكا مهزنا جڤاكی یه و پهیوهندیا ب بهرنامێ حكۆمهتێ و میدیایێ و پهروهردێ و رۆلێ زهلامێن ئاینی و رێكخراوێن نهحكۆمی یێن بوارێ مافێ ئافرهتێ ڤه ههیی.
راسته ئهم وهكو ئافرهت داخوازێ دكهین مافێن مه پێشێل نهكهن، یان بهرهنگاری توندوتیژیا دژی ئافرهتان ببن و رێك پێ نههێته دان، لێ كێشه یا جڤاكی یه ب گشتی و ئافرهت قوربانی یه، لهوما دبێژم ئاڤاكرنا سیستهمهكێ هزری یێ ئاشتیخواز بۆ بدهستڤهئینانا مرۆڤهكێ ساخلهم دژی توندوتیژیێ ههتا رادهیهكێ زهحمهته.
چونكی مرۆڤ رۆژانه د ناڤ جڤاكێ دا تووشی چهندین جۆرێن توندوتیژیێ یێن نهدیار دبیت، بۆ نموونه دیاردهیا كۆچكرنا گهنجان ئهگهرێ نهبوونا كاری، ئهرێ ما ئهو ژی نه جۆرهكێ توندوتیژیێ ل بهرامبهر ئافرهتێ دهێته كرن؟
د ههر كێشهیهكا جڤاكی دا ئافرهت قوربانی یه، ئهگهر كێشا كوچكرنا گهنجان وهربگرین راسته پتریا كهسێن دچن ژ رهگهزێ نێرن، لێ یا راست ئافرهت قوربانی یه، ژبهركو كارتێكرنا ئێكسهر لسهر ئافرهتێ دكهت، ژ لایهكی ڤه، ئهوێن دچن پتریا وان گهنجن و هندهك ژ وان خودان خێزانن، ئهو بارگرانی رێڤهبرینا مالێ دكهڤیت ل سهر ملێن ههڤژین و دایك و خووشكان، ژ لایهكێ دی ڤه، چوونا رێژا زێده یا گهنجان كارتێكرنێ دكهت ل سهر زێدهبوونا رێژهیا كچان ل بهرانبهر كوڕان، ئهڤێ چهندێ ژی كارتێكرنێن جڤاكی ههنه.
ئانكو ههر كێشهیهكا جڤاكێ ههبیت، كارتێكرنا وێ ل سهر ئافرهتان ههیه.