رۆژا جیهانی یا مۆزیكێ و چەند دیتنەك
نیهاد سەعدوللا
دەستنیشانكرنا رۆژەكێ بو هونەرێ مۆزیكێ دهەر سالەكێ دا كارەكێ زۆر پێدڤی بوو، ژبەر گرنگیا كارێ مۆزیكێ و رۆلێ وێ دناڤ هەر جڤاكەكی دا، بوونا ناســینا هونەرێن هەر مللەتەكی ل جیهانێ وهەڤ ناسـینا وان، ل سالا 1949 بریار هاتەدان ژلایێ رێكخراوا (یونسكۆ) ڤە ل پاریس كو جڤاتەك بهێتە دانان ب ناڤێ ( جڤاتا جیهانی یاموزیكێ ) ئەڤێ جڤاتێ كاردكر ژبو پشتەڤانیا هونەرێ مۆزیكێ، دووڤچــوون لسەر بزاڤێن دهاتنە ئەنجامدان دكر، ئەڤێ جڤاتێ تاكو سالا 1973 كارێ خو دكر، دەمێ ئەڤێ جڤاتێ كونگرێ خو یێ (15) پانزدێ گێرای ل باژێرێ (لوزان) ل سویسرا، دڤی كونگرەیدا بو جارا ئێكێ بریاردان كو روژا ( 1 /10 ) ل هەمی سالەكێ ببیتە رۆژەكا جیهانی بو مۆزیكێ ب ناڤێ (روژا مۆزیكێ یاجیهانی) بێگومان دانانا ڤێ رۆژێ ئانكو دەست نیشانكرنا ڤێ رۆژێ ژلایێ رێكخراوا یونسكۆ ڤە چەند ئارمانج ل دووف هەبوون ئەوژی ئەڤێن ل خوارێ بوون :
١- بەلاڤكرنا هونەرێ مۆزیكێ دناڤبەرا هەمی مللەتێن جیهانێ دا.
٢- بدەست ڤە ئینانا مەرەمێن بلند یێن یونسكۆ ئەوێن داوا ئاشتیێ وهەڤالینیێ دناڤبەرا مللەتێن جیهانێ پەیدا دكەن، گەشەپێدانێ برەوشەنبیریا وان بدەن و پووتـە پێدانێ بشــیانێن وان بكــەن .
٣- نیاسینا بزاڤێن (جڤاتا جیهانی یاموزیكێ ) ورێكخراوێن وێ یێن جیهانی ولیژنێن وێ یێن نەتەوایێ وەراكرنا بناغە و پروگرامێن وێ .
ولســەر ڤی بنیاتی هەر مللەتەك دێ بڤێ هەلكەفتێ رابیت ب گێڕانا ئاهەنگێن جۆرا وجۆر، وەك گێڕانا كور وسـمینارێن مۆزیكێ، سازدانا بەریكانێن ستران و موزیكێ، داكو دڤێ رۆژێ دا گەهشتنەك دناڤبەرا هونەرمەندا دا چێبیت، هەروەســا پێشـانگەهێن ئامیرێن مۆزیكێ دهێنە ڤەكرن، نڤێسین لسەر موزیكێ دهێنە بەلاڤكرن دناڤ روژنامە وگوڤاراندا، داكو پتر پووتە ب هونەرێ مۆزیكێ ژهەمی لایەكی ڤە بهێتە دان وچەند لیژنەك دهێنە دانان وەك:
١- لیژنا پەروەردێ ورەوشەنبیریا مۆزیكێ .
٢- لیژنا فولكلۆرێ مۆزیكێ .
٣- لیژنا هونەرێ مللی .
٤- لیژنا بەرهەمێن مۆزیكێ .
٥- لیژنا ڤەكولینێن مێژوویی .
ئەم ژی وەك كورد وەكی هەمی مللەتێن جیهانێ گرنگیا ڤێ رۆژێ ژبیرناكەین وپشت گوه ڤە نەهاڤێژین ولدویف شیانێن خو ڤێ بیرەوەریێ دگێرین ب ئاهەنك وستران وگێرانا كور وسمینارا وچ جارا مە نە ڤیایە خو كێمتر ببینین ژ چ مللەتەكی .
مەژی وەك سەندیكا هونەرمەندێن كوردستانێ لقی/دهۆك ناڤەندا مۆزیكێ مە لبەرە ل رۆژا (1/10/2025) مێڤانداریەكێ دانین بو هونەرمەندێن (سترانبێژ ومۆزیكژەن وئاوازدانەر) ویێن كارێن هونەرێ مۆزیكێ دكەن، وڤان رێ ورەسمان دا چەند هونەرمەندێن خزمەتا ستران ومۆزیكا كوردی كرین ل دەڤەرێ خەلاتكەین، ژبەر ماندیبون وخزمەتا وان بو ستران وموزیكا كوردی.
هەر وەسا ل رۆژێن دووڤدا وەرزەكێ رەوشەنبیری گرێدای ستران ومۆزیكێ ب گێڕین، كو دێ حەفت رۆژان ڤەكێشیت وهەر رۆژەكێ دێ سمینارەك گرێدای (ستران ومۆزیكێ) بیت، ژلایێ (7) هونەرمەندێن سترانبێژ وئاوازدانەر وموزیكژەنان هێنە پێش كێشكرن. وەكی ل خوارێ دیاركری :
١- ئافرەت وسترانا كوردی ، ئەڤین حسین حەسەن .
٢- ئاواز وستران ، شەمزین خەلیل.
٣- ئاین ومۆزیك ، نصرت محمد حەسەن.
٤- صولڤێج دموزیكێدا، نعمەت محمد.
٥- ژێدەرێن سەرەكی یێن پاراستنا سترانا كوردی ، حەسەن ئەحمەد بیبو .
٦- هوزان وسترانا زارۆكان ، نیهاد سەعدوالله .
٧- یاسا پاراستنا بەرهەمێن هونەرمەندان، پارێزەری سەندیكا هونەرمەندان.
ل دووماهیێ ئەم ژی رۆژا موزیكێ یاجیهانی ل هەمی هونەرمەندێن خو یێن سترانبێژ ومۆزیكژەن وئاوازدانەر وهوزانڤانێن هوزانا سترانێ دنڤێسن پیرۆز دكەین وهیڤیا من ئەوە كو پووتە بدەنە كارێ خو یێ هونەری وڤێ رۆژا پیروز وهیڤی خازم كو رۆژ بو رۆژێ بەرەف پیشڤە چوونێ ب رێ بكەڤن وكارێن باش وسەركەفتی ئەنجام بدەن ژبو پێشڤەبرنا ســتران ومۆزیكا كوردی.
