رۆژھەلاتا ناڤینا نوو د کڤانێ پێکئینانێ دایە
ئەم نەتەوێن رۆژھەلاتا ناڤین ھەمبەری پێکئینانا رۆژھلاتەکا ناڤینا نووینە، ئەڤجا چ ب دلێ سەرۆک وەزیرێن تورکیا داوود ئەحمەد ئوغلۆ کو ئوغلۆ خودانێ بیردۆزیا (زیڕۆ پرۆبلێم) بیت یان نە!، چونکی ئەو نەخشێن بەری چەرخەکی د پەیمانا (فرسای ١٩١٩) ژ ئالیێ سەرکردێن دەولەتێن سەرکەفتی د شەڕێ جیھانیێ ئێکێ دا (لوید جۆرج، کلیمانسۆ و ویدرۆ ویلسۆن) ھاتینە نەخشەکرن، ب ئاوایەکێ سەرپێ و ب لەز ھاتینە دانان.
ئەڤجا ئەو دەولەتێن ل گۆر پەیمانا (فرسای) ھاتینە دامەزراندن رابوون گرۆپێن نەژادی و ئایینی و رەوشەنبیری یێن ژ ئێک جودا و ھەڤدژ ژ پاشمایێن قەوارێن دیرۆکی یێن کەڤنێن مێرنشین و دەولەتێن مەلەکی یێن نیمچە سەربخۆ دروست کرن، کو سنوورێن وان مێرنشین و دەولەتێن مەلەکی ب تنێ ھندەک ھێلێن جوگرافی بوون، کو زوو ب زوو و ب سەناھی دھاتنە بەزاندن، بێی کو ھزرەک یان رێزگرتن بۆ جوداھیێن نەژادی و ئایینی و مەزھەبی و رەوشەنبیری بھێنە کرن، بەلکو جوداھی خستە د ناڤ نەتەوێن رەسەن دا و ھەروەسا نەتەوە ل گەل ھەڤ کۆمکرن بێی ھیچ لۆژیک و بنەمایەکێ قانوونا مرۆڤاتی و دوور ژ ھەر رێزگرتنەکا نیشتمانی و نەتەوەیی و دیرۆکی و جوگرافی، لێ ب درێژیا چەرخەکی ب تنێ گرنگی ل سەر بەرژەوەندیێن داگیرکرنێ دکر و ستراتیژیەکا دومدرێژ بۆ دانا. ئەڤجا دەولەتێن رۆژئاڤا بۆ بجھئینانا ستراتیژیەتا خوە ل رۆژھەلاتا ناڤین ژ بەر ڤان فاکتەرێن ل خوارێ دیار گرنگی ل سەر تورکیا کر:
١- ب درێژیا شەڕێ سار رۆژئاڤا دخواست ژ بنکەیەکێ سەربازی و ئیستخباراتی پتر ل سەر ئاخا تورکیا بدانیت.
٢- چونکی تورکیا ل گەل ئێکەتیا سوڤیێتی یا بەرێ ھەڤسنوورە، لەورا رۆژئاڤا ئەڤ فاکتەرە ب دەلیڤە زانی کو رادارێن خوە یێن سەربازی و ئیستخباراتی ژ بۆ لڤینێن سەربازیێن سوڤیێتی بکار بینن، ھەروەسا سازیێن خوە یێن راگەھاندنێ (رادیو، تەلەڤزیۆن و..ھتد) ب زمانێن نەتەوێن ئێکەتیا سوڤیێتی یا بەرێ ل دژی ھزرا ئیشتراکیێ (سوسیالیست) پەخش دکرن.
٣- چونکی تورکیا ئەنداما کارا یا پەیمانا ناتۆ بوو.
٤- ئێکەم دەولەتا ئیسلامی بوویە کو بێ ھەمبەر خزمەت پێشکێشی رۆژئاڤا کری.
٥- پێگەھێ وێ یێ جیۆلیتیکی یێ ھەری باش و (جیو- ستراتیژی) کو کونترۆل ل سەر تەنگیا (مچیق) (بسفۆر و دەرد نیل) دکر، کو دەریا رەش ب دەریا سپی ڤە گرێ ددەت، ھەروەسا ئورۆپا و ئاسیا ژی پێکڤە گرێ ددەت.
٦- دەرکەفتنا ئیرانێ پشتی نەمانا شاھێ ئیرانێ ژ ھەڤپەیمانیا رۆژئاڤا و نەمانا وێ وەکو پۆلیسێ کەنداڤی، ئەڤجا تورکیا ب وان ھەمی ئەرک و رۆلان ھاتە راسپاردن.
بەلێ پشتی دووماھی ھاتنا شەڕێ سار و نەمانا جەمسەرێ رۆژھەلات ب سەرکێشی یا ئێکەتیا سوڤیێتی یا بەرێ و تێکچوونا ھەڤپەیمانیا وارشو و گەفکرنا ئاڤا گەرم (ئاڤا تێھنشیر) ل رۆژھەلاتا ناڤین و دەریا سپی یا ناڤین و کەنداڤێ عەرەبی و بەرژەوەندیێن رۆژئاڤا، رۆل و ئەرکێن تورکیا د سیستەمێ نوو دا ب دووماھی ھاتن، چونکی د زانستێ سیاسەتێ دا نە دۆستێن بەردەوام و نە دوژمنێن بەردەوام ھەنە، بەلکو ھەردەم بەرژەوەندیێن بەردەوام ھەنە!.
ھەروەسا تورکیا ژی دو شاشیێن کوژەک د سیستەمێ نوو یێ نێڤدەولەتی دا کرن:
١. دەمێ نەھێلایی ھێزێن سەربازیێن ئەمریکا سالا ٢٠٠٣ د ئاخا تورکیا را بچن ژ بۆ ژناڤبرنا رژێما سەدام حسێنی.
٢. دەمێ قەبوول نەکری بچیتە د ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی یا نوو دا ل رۆژھەلاتا ناڤین د شەرێ جیھانیێ سیێ دا ل دژی تیرۆرێ کو ل گۆر بریارا (٢١٧٠) ھاتیە پێکئینان.
ئەڤجا ل گۆر ڤان ھەمی بوویەران ئەم وەکو نەتەوێن رۆژھەلاتا ناڤین ل ھەمبەری رێیەکا رۆھن و ئاشکراینە کو ژ دو فارگونان پێک دھێت و ھەر فارگونەک پرۆژەک ب خوەڤە گرتیە.
فارگونا ئێکێ: پرۆژەکێ مرۆڤیێ تمام و سەردەمە و ئاشتی و لێبۆرینێ ب خوەڤە دگریت، ھەروەسا ژ ئالیێ ئایین و بیروباوەر و بھا و ھێمایێن جوداڤە ئیعترافێ ب ئالیێ ھەمبەر دکەت و کورد سەرکێشیا ڤێ فارگونێ دکەن کو ژ سالا ١٩٩١ وەرە ل کوردستانا عیراقێ ب ئاوایەکێ زانستی دھێتە بەرجستەکرن، ھەروەسا ژ سالا ٢٠١١ وەرە ل کوردستانا سووریێ ژ ئالیێ کوردان ڤە دھێتە بەرحستەکرن. ھەتا کو ڤی پرۆژەی دیتن و بۆچوونا رۆژئاڤا ل سەر کوردان گوھارت، چونکی کورد ل جەم دەولەتێن رۆژئاڤا وەکو ھاڤیبووی و تێکدەر و رێگر ھاتبوونە نیشادان، لێ پشتی ڤی پرۆژەی ئێکسەر ژ وان سالۆخەتێن کرێت بۆ خودان پرۆژەکێ سەردەم یێ مرۆڤاتی ھاتنە گوھارتن، کو دخوازن دەولەتێن مەدەنی ل رۆژھەلاتا ناڤین ل سەر بنەمایێ نیشتمانپەروەریێ بھێنە دامەزراندن، ھەتا کو کورد بووینە سەرێ تیرێ شەرێ جیھانیێ سیێ ل سەر تیرۆرێ، باشترین بەلگە بۆ ڤێ گۆتنێ ھەمی دونیا دبینیت بەرەڤانیکەرێن کۆبانێ و کوردستانا عیراقێ ب درێژیا پتر ژ ١٢٠٠ کیلومەتران د بەروکێن شەڕی دانە.
فارگونا دویێ: پرۆژەکە کو کەلتۆرێ وێرانکرنێ، خرابکرنێ، زۆلم، ھوڤاتیێ ب خوەڤە دگریت، ب ئاوایەکی ئەڤ پرۆژە ھیچ بنەمایێن زانستی و ئایینی و پرتووکێن پیرۆز مینا قورئانێ و ئینجیلێ و تەوراتێ و زەبۆرێ ب خوەڤە ناگریت. دیسا ھیچ ئایدولۆژی بۆ پێشکێشکرنا خزمەتکرنا وەلاتی و وەلاتیان نینە، بەلکو ل دووڤ ئایدولۆژیا چەرخێن ناڤین دچیت، مینا ئایدولۆژیا فاشست و نازیان ل ناڤینا چەرخێ بیستێ پەیرەو دکر. دەولەتا خیلافەتا ئیسلامی ل عیراقێ و سووریێ سەرکێشیا ڤی پرۆژەی دکەت کو ژ وەلاتیێن چەندین وەلاتان پێک دھێت و دەولەتێن ھەرێمی پشتەڤانیا ڤی پرۆژەی دکەن، ھەتا کو جێگرێ سەرۆکێ ئەمریکا (جو بایدن) ناڤێن سەرکردێن دەولەتا ئیسلامی بۆ جیھانێ ئاشکرت کرینە.
لەورا ل دووماھیێ دبێژم کورد خودان پرۆژەک و بەرنامەکینە و بەرەڤانیێ ژ تەناھی و ئاشتی یا نێڤدەولەتی دکەن. ئەڤجا پێدڤیە نەخشێن سیاسیێن رۆژھەلاتا ناڤین بھێنە گوھارتن.
و، حکمەت زێوکی:
