رێخستنا تیتالێن جڤاكى
رێخستنا تیتالێن جڤاكى
(بههی وهك میناك) ژ كارێن فهره
محهمهد محسن
مانشیت
(رێخستنا بههیان دێ بیته پێنگاڤهكا مهزن بۆ رێخستنا جڤاكێ ژ گهلهك لایان ڤه و دێ دووركهڤین ژ گهلهك ئاریشه و نهخۆشیێن ڤهگر)
ههر د كهڤن دا، مژارێن جڤاكى پویتهكێ گهلهك مهزن پێ هاتیهدان و ههمى جڤاكان بهردهوام بزاڤ كرینه تیتال و سیستهمێن خوه یێن ژیانێ ل دووڤ پێڤاژۆیا رۆژێ رێكبێخیت، مه كوردان ژى، وهكى ههمى جڤاكێن دونیایێ ل گهل رۆژێ ژیانا خوه رێخستییه و گوهۆڕین تێدا كرینه، بێگومان دهڤهرا مه یا بههدینان ژى یا ڤهدهر نهبوویه ژ ڤان گوهۆڕینان، كو دهڤهرهكا ناسیاره ب دۆستینیێ و ههڤالینیێ و مرۆڤایهتیێ و هتد…
ئێك ژ وان تیتالێن گهلهك بهربهلاڤ و ئهم ههمى دپێڤه گرێدایى، بههی و شینى نه، ههلبهت بهرى چهند سالهكان، بههی ژ سێ رۆژا كرنه دو رۆژ و ئهو رۆژ ژى كرنه دانێ ئیڤارى، كو ئهڤه كارهكێ گهلهك باشبوو هاتیهكرن و بوو بارسڤكیهك بۆ خودانێ بههیێ و كهس و نێزیكێن وی ژى.
بهلێ ههر وهكى ئهم ههمى دبینینن ئهڤه ژى هێدى هێدى یا دبیته تیتالهكێ ڤارى و غهریب د ناڤ جڤاكا مهدا، ههلبهت ههمى دهڤهر و هۆزان قهدر و رێزێن خوه ل دهف مه ههنه، بهلێ نوكه بههی هێدى هێدى یێ ژ قالبێ خوه یێ ئهم ههمى ل سهر فێر بووین دهردكهڤن و هندهك چاڤلێكرنێن كرێت و نه درێدا یێ لێ پهیدا دبن و یا بوویه ههڤڕكانێ، كانێ دێ كى شێت پتر ریكلامێ بۆ بههیا خوه كهت و ل جههك و مزگهفتهكا مهزن دانیت و پتریا مرۆڤێن خوه ل دۆرێن خوه كۆم كهت و ب رێزكهت بۆ بخێرهاتنا بههیڤانان و كانێ دێ كى خوارنهكا بهرفرههتر و خۆشتر بهرههڤكهت و پتر مرۆڤان ل خوه كۆم كهت.
ههكه مه بڤێت ئهم رێزێ ل وهغهركریێ خوه و مالباتا وى بگرین، یا فهر و پێدڤى و كهڤنشۆپا بابوكالێن مهیه ژى، كهسێن لێزم و نێزیكى وى كهسێ مرى و وهغهرا دووماهیێ كرى، ئهوژى ههر مالێ ئێك، ئانژى ژ پێش بنهمال و ئویجاخێ و گوندى ڤه، چهند كهسهكێن كێم بچنه بههیا وان و سهرخۆۆشیێن خوه بگههیننێ و یا باش و سهردهمیانه ژى ئهوه كو ئهم ههمى خوه فێر بكهین، ب رێیا ئامیرێن پهیوهندیكرنێ، وهكى تێلهفۆن و تۆڕێن جڤاكى بههیداریێ ژ ههڤال و دۆست و نێزیكێن خوه قهبوول بكهین و ههر ب رێیا تۆڕێن جڤاكى ل گهل بهلاڤكرنا نووچهیێ وهغهركرنێ، ههژمارێن تێلهفۆنێن خودانێن كهسێ وهغهركرى ژى بهلاڤبكهن كو مه پێ خۆشه ب رێیا پهیوهندیێ و تێلهفۆنێ سهرهخۆشیێ و ههڤخهمیێ ل مه بكهن و ئهڤه دێ بیته بارسڤكیهكا مهزن بۆ بههیڤانا و خهرجى ژى دێ هێنه كێمكرن و روودانێن هاتنوچوونێ ژى د ڤێ رێیێ دا نامینن و بۆ دهمێ ههفتیهكێ نێزیك و لێزمێن كهسێ وهغهركرى، ئهوژى كهسێن دانهعهمر و ریهسپیێن مالباتێ كو ژ دههـ كهسان دهرباس نهبن، بهردهوام ل دهف خودانێن مرى بن داكو ههدارا وان بهێت.
ژبۆ بارسڤكیێ و كێمكرنا خهرجیا، ههر دانهكێ خوارنێ و بۆ چهند كهسهكێن دهستنیشانكرى و كێم، ژلایێ كهسهكێ خودانێ مریڤه بهێته بهرههڤكرن و دان و مێهڤاندارى و خوارنێن ل خوارنگهها دهێنهدان راببن، چونكو خوارنا نوكه دهێته چێكرن و دان، خهرجیێن بێ رامان لێ دهێنه مهزاختن و پتر ژ نیڤا وێ خوارنا هاتیه چێكرن ژى، ناهێته خوارن و دهێته هاڤێتن كو ئهڤه نه ژلایێ شهرعى و نهژى لایێ كهلتوورى ڤه یێ دروست نینه و ب گوننههـ دهێته ههژمارتن.
ژبۆ ڤێ مژارێ داخوازێ ژ ئالیێن هاڤلدار دكهم كو كۆمبوونهك بهێتهكرن و كۆمهكا كهسێن شههرهزا د بیاڤێن دینى و جڤاكى و قانوونی دا بهێنه دهستنیشانكرن و پاشى كۆنفراسهك بهێته گرێدان و ڤهكۆلینهكا كوور و بهرفرههـ ل دوور رێك و پێككرنا بههیان بهێتهكرن و چهند بریارهكان دهربێخن و ئهڤ بریاره ب رێیا سازیێن مێدیایێ بهێنه بلاڤكرن و تهوعیهكا باش ژى بۆ بهێتهكرن. بێگومان رێخستنا بههیان و نههێلانا وان ب ڤى تهڕزى و ئاوایى، دێ بیته پێنگاڤهكا مهزن بۆ رێخستنا جڤاكێ مه ژ گهلهك لایێن دیترڤه و دێ دووركهڤین ژ گهلهك ئاریشه و نهخۆشیێن ڤهگر و سهردهم و خهرجى و دهمكوشتنهكا بێ بهرههم..