رێككه‌فتنا هه‌ولێر و به‌غدا داویێ ب قه‌یرانا دارایا هه‌رێمێ نائینیت لێ.. .

رێككه‌فتنا هه‌ولێر و به‌غدا داویێ ب قه‌یرانا دارایا هه‌رێمێ نائینیت لێ.. .

83

ده‌مه‌كێ درێژه‌ ناكۆكی و هه‌ڤركی ژ ئه‌گه‌رێ سیاسه‌تێن جودا یێن ئابووری و پترۆلێ كه‌فتینه‌ د ناڤبه‌را هه‌ردو حوكمه‌تێن به‌غدا و هه‌ولێرێ دا، هه‌تاكو د به‌رئێك هه‌لچوون گه‌هشتنه‌ وی ئاستی كو حوكمه‌تا فیدرال ب ئێكجاری به‌هرا هه‌رێما كوردستانێ ژ بودجه‌ و مووچێن فه‌رمانبه‌ران ب بڕیت و دورپێچه‌كا دارایی دانیته‌ سه‌ر گه‌ل و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، ئێدی حوكمه‌تا هه‌رێمێ ژی نه‌چاربووی تاك لایه‌ن و بێی رازه‌مه‌ندیا حوكمه‌تا فیدرال پترۆلا خوه‌ ل بازارێن نێڤده‌وله‌تی ب فرۆشیت، پشتی هه‌ردوو لا ژ ڤێ ره‌وشێ زه‌ره‌رمه‌ند بووین جاره‌كا دی بزاڤێن ئاسایكرنا ره‌وشێ دهێنه‌كرن.
ژ ئه‌نجامێ پێگڤه‌ نه‌كاركرنا هه‌ردوو لایان د سێكته‌رێ پترۆلێ دا زه‌ره‌ره‌كا مه‌زن ب داهاتێ عیراقێ كه‌فت و ژ ئه‌نجامێ وێ ئابوورێ گشتی یێ عیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ب ملیارێن دۆلاران توشی زیانێ بوو، داهاتێ گشتی ب ره‌نگه‌كێ به‌رچاڤ داكه‌فت و دورپێچا ئابووری و داراییا به‌غدا ژی ل سه‌ر هه‌رێمێ بۆ ده‌مێ نێزیكی 10 مه‌هان گه‌شه‌یا ئابووری و بزاڤا بازرگانی ب ره‌نگه‌كێ دیار و به‌رچاڤ ل هه‌ر سێ پارێزگه‌هێن هه‌رێمێ تووشی هه‌ژاندنه‌كێ كر و هه‌تا راده‌یه‌كێ باش ئاستێن بێكاریێ ل هه‌رێمێ بلندكرن و به‌رهه‌مێ نافخۆ كێمكر، ئانكو ژ ئه‌گه‌رێ ناكۆكیان هه‌ردو لایه‌نێن به‌غدا و هه‌ولێرێ د زه‌ره‌رمه‌ند بوون.
پشتی گه‌له‌ك دانووستاندنان و فشارێن حوكمه‌تا ئه‌مریكی و نه‌ته‌وێن ئێكگرتی ل سه‌ر هه‌ردو لایان و پشتی دانا ده‌لیڤه‌كێ بۆ حوكمه‌تا نوو یا عیراقێ ب سه‌رۆكاتیا حه‌یده‌ر عه‌بادی بۆ ده‌مێ سێ مه‌هان كو ل سیاسه‌تێن به‌رێ یێن مالكی ب زڤریت و پێداچوونه‌كێ د وان برگان دا ب كه‌ت یێن گرێدایی سزادانا هه‌رێمێ، جاره‌كا دی شاندێن هه‌رێمێ و به‌غدا بزاڤێن لێك نێزیكرنێ دان و پشتی سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ پترۆلا عیراقێ عادل عه‌بدولمه‌هدی بۆ هه‌رێما كوردستانێ و كومبوونێن وی ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ شیان ب گه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ، لێ ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ هه‌تا راده‌یه‌كی نه‌ رێككه‌فتنه‌كا ئێكلایه‌نكه‌ره‌ هه‌كه‌ر نیاز د باش نه‌بن و ب تایبه‌ت پشتی توپه‌ چوویه‌ د گوَره‌پانا به‌غدادا.
ناڤه‌رۆكا رێككه‌فتنا هه‌ولێر و به‌غدا هاتیه‌ دیاركر ل سه‌ر سێ ته‌وه‌رێن سه‌ره‌كی و پاشان ل سه‌ر بنیاتێ ڤێ رێككه‌فتنێ چاره‌نڤیسێ ئێكلاكرنا هه‌موو ناكوكیێن به‌غدا و هه‌ولێرێ دێ دیاربیت، خالا ئێكێ یا ڤێ رێككه‌فتنێ دڤێت حوكمه‌تا به‌غدا پێشینه‌كێ ب كوژمێ 500 ملیۆن دۆلاران بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب هنێریت و ژلایێ خوه‌ ڤه‌ حوكمه‌تا هه‌رێمێ رۆژانه‌ قه‌بارێ 150 هزار به‌رمیلێن پترۆلا خاڤ بێخیته‌ ل بن كۆنترۆلا حوكمه‌تا به‌غدا و ئه‌و ب رێیا سۆمۆ ب فرۆشیت، خالا سیێ شانده‌كێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ سه‌ره‌دانا به‌غدا بكه‌ت ب مه‌ره‌ما ئێكلاكرنا هه‌موو باده‌كێن هه‌لاویستی دناڤبه‌را هه‌ردوو لایان دا.
پرسیار ئه‌وه‌ جارێ ئه‌ڤ رێكه‌فتنه‌ هه‌تا چ راده‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا خه‌لكێ كوردستانێ دایه‌؟
ب دیتا من ل دووڤ بهایێن ئه‌ڤرۆ یێن پترۆلێ ل بازارێن جیهانی كو گه‌هشتیه‌ نزمترین ئاستێ خوه‌ دچار سالێن بوری دا و ل بازارێن جیهانی گه‌هشتیه‌ ده‌ردورێن 75 دۆلاران، حوكمه‌تا هه‌رێمێ هه‌ر به‌رمیله‌كا پترۆلێ ب 111 دۆلاران ل سه‌ر حوكمه‌تا به‌غدا هژمارتیه‌، ئانكو 150 هزار به‌رمیل لێكدانی 30 رۆژ د هه‌یڤێ دا و لێكدانی 111 دۆلار دێ سه‌ر جه‌م بیته‌ 449. 500 ملیۆن دۆلار، لێ هه‌كه‌ر هه‌رێم 150 هزار به‌رمیلان ب بهایێ بازارێ جیهانی ب فرۆشیت دێ داهاتێ وان ب تنێ گه‌هیته‌ 337. 500 دۆلاران و هوسا ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ دایه‌ هه‌كه‌ر پێشینه‌یا 500 ملیۆن دۆلاری هه‌یڤانه‌ بۆ هه‌رێما كوردستانێ بهێته‌ مه‌زاختن.
دگه‌ل فرێكرنا ڤی كوژمێ پاره‌ی ژ به‌غدا بۆ هه‌ولێرێ هه‌تا راده‌یه‌كی دێ شیانێن دابینكرنا مووچان به‌رده‌ست بن و دگه‌ل داهاتێ نافخۆ و ئه‌و پترۆلا دمینته‌ دبن كۆنترۆلا هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌ كو 150 هزار به‌رمیلن دێ شێن قه‌یرانا دارایی ل سه‌ر هه‌رێمێ سست كه‌ن و جاره‌كا دی باوه‌ریا ئابووری ل ناڤ كۆمپانی و خه‌لك و وه‌به‌رهێنه‌ر و به‌لێنده‌ران زڤرینن، لێ هه‌تا ره‌وشا ئابووری یا جاران ب زڤیت حوكمه‌تا هه‌رێمێ پێدڤی ب هه‌موو وی پاره‌ی هه‌یه‌ ئه‌وێ ژلایێ به‌غداڤه‌ هاتیه‌ برین و به‌هرا كوردستانێ یا 10 مه‌هێن چووی بوو.

کۆمێنتا تە