زاڕۆك و كـاركـرن ل سـەر جـاددەیـان
ئاواز ڕەمەزان ئەمین
ژ ڕوویێ مرۆڤایەتی و جڤاكی ڤە؛ زارۆك نیشانا ژیان و پاشەڕۆژا وەلاتینە، بەلێ ل هندەك دەڤەران و ب تایبەتی ل هەرێما كوردستانێ گەلەك جاران دبینین كو زارۆك ل شوینا كو بچنە قوتابخانێ و بخوینن و فێری زانست و زانینێ و پەروەردەیێ ببن، ل سەر جادەیان كار دكەن و هەولددەن ژیانا خۆ ب چەند دیناران بڕێڤە ببەن. ئەڤ پەیوەندییا نەدادپەروەرانە یا د ناڤبەرا “مرۆڤ و كار”یدا ب شێوەیەكێ مەزن د ژیان و بارێ دەروونی دا كاریگەرییەكا خراب هەیە. مرۆڤێن ل سەر جادەیان ژ خێزانێن هەژارن، ژ ئەگەرێ نەبوونا خزمەتگوزارییێن بنەرەتی یان نە د شیانا خێزانێدایە ژبۆ پارەدانا تێچوویێن قوتابخانێ د ژیانا ڕۆژانەدا، هۆكارێ سەرەكیینە كو ئەڤ زارۆكە دەربكەڤن و ل سەر جادەیان كاربكەن. ئەڤ زارۆكە گەلەك جاران ماندی دبن ب فرۆتنا باڵۆنان، ئاڤێ، كلینسان.. و چەندین كارێن دی یێن ب زەحمەت، هەتاكو پتریا جاران ل گەل كاركرنێ نەچار دبن خوازخوازۆكییێ ژی بكەن و خەلكەكێ نەچار دكەن تشتان ژ وانا بكڕن تاكو خەرجیا ڕۆژانەیا خۆ پەیدا دكەن. ئەنجامێ ئەڤێ ڕەوشێ دبیتە ئەگەرێ شێوازێ نە دادپەروەرانە كو تێدا مرۆڤ ب كاركەر دهێنەدیتن و نیاسین، نە ب شێوەیێ “قوتابی یان پاشەڕۆژا وەلاتی”. كێشەیا سەرەكی ئەوە كو سیستەمێ پەروەردەیا ئابووری ل كوردستانێ نەشیاییە پارێزگەهەكێ دروست بكەت كو مرۆڤ تێدا د ژیانەكا سەخت و بێ پارەیدا پاراستی بن، بێكاری و نەبوونا خزمەتگۆزارییین حكۆمی وەك هۆكارەكێ بنەڕەتی كریار دكەن، ل گەل هندێ بەشەك ژ خێزانان ب ئەگەرێ نەبوونا زانین و زانست و ئاگەهدارییی ب خۆ زارۆكێن خۆ پاڵ ددەن داكو ل سەر جادەیان كار بكەن و هزر دكەن ب ڤی كارێ دێ زارۆكێن خۆ بەرەڤ پێش بەن.
چارەسەری ژبۆ دەربازكرنا ڤێ كێشەییێ پێدڤی ب كارێ گرۆپەكێ هەڤبەشە ب هاریكارییا حكۆمەتێ دێ كۆمەلگەهەكا مێژووی چارەسەر كەن، ئەڤە ژی پێدڤی ب دروستكرنا یاسایەكیێنە ژبۆ پاراستنا مرۆڤان بۆ تاوانان و كارێن نە یاسایی، پاراستنا خێزانێن هەژار و دەستكۆڕت و هاریكاریكرن د وارێ دارایی و خواندن بێ پارەییێدا ل گەل ئەڤان خێزانان، ئامادەكرنا پەروەردە و فێركرنا تایبەت ژبۆ زارۆكێن نەشیان قوتابخانێ بەردەوام بكەن ژ بەر كاركرنێ داكو بشێن ب ساناهی بۆ سیستەمێ خواندنێ بزڤڕن.
كێشەیا زارۆكێن ل سەر جادەیان نە بتنێ كێشەیا ئەوان زارۆكانە، بەلكو نیشانەیا نەمانا ژینگەهەكا دادپەروەرە كو تێدا پاشەڕۆژا نیشتیمانی بەرەڤ داهاتیەك مەترسیدار دچیت. چارەسەرییا وێ بەرەڤ پێشبرنا سیستەمێ پەروەردەیێ و هاریكاریكرنا دارایی بۆ خێزانێن هەژار و پێدڤییە.
مرۆڤ ب تنێ كەسێن بچووك نینن بەلكو ئەو ڕێڤەبەر و داهاتووێ نیشتیمانینە، هەروەسا ل باغێ ژیانێ هەر مرۆڤەك وەك دانەیەكێنە، ئەگەر كار ل سەر بكەی و فێربكەی، دێ بنە دارەك ببەرهەم و خۆش و پڕی ژ سەركەڤتن و پێشكەفتنێ ژبۆ پاشەڕۆژێ.
ئارمانجا من ژ ڤێ گۆتارێ ئەوە كو ب شێوەیەكێ زانستی و كۆمەلایەتی كێشەیا مرۆڤێن ل سەر جادەیێن هەرێما كوردستانێ بهێتەچارەسەركرن، هۆكارەكێ ل سەر ڕوون بكەن و پێشنیار و چارەسەریێ پێشكێش بكەن ژبۆ دامەزراندن و ئاڤاكرنا كۆمەلگەهەكا پاراستیتر و پەروەردەتر. زارۆك پاشەڕۆژا وەلاتینە، زارۆكینییا وان نە كارگەهەكا بەرهەمینانا پارەیانە.

