زه‌لام هزر دكه‌ن ئه‌ڤ 9 نه‌خۆشيه يێن ژنانه، به‌لێ ئه‌و ژى تووش دبنى
ئه‌ڤرۆ نيوز:
نوشداره‌كا تايبه‌تمه‌ند ئاشكه‌را كر كو گه‌له‌ك نه‌خۆشى يێن هه‌ين، هه‌موو وه‌سان هزر دكه‌ن كو ئه‌و نه‌خۆشى ب تنێ يێن ژنانه و زه‌لام تووش نابنێ، لێ دراستى دا وه‌سان نينه و زه‌لام ژى تووشى وێ نه‌خۆشيێ دبن.
د. سیلاڤ بەکر یەحیا بۆ نوش نیوز گۆت: چەندین نەخۆشی ھەنە زەلام تووش دبنێ ھزر دکەت ئەو نەخۆشیە تنێ ژن تووش دبنێ و ساخلەمیا خوه پشت گوهـ دھاڤێژن. ژ وان ژی مە شەش نەخۆشی ھەنە:
خولا ھەیڤانە: د ڤی ماوەی دا ھورموناتێن ژنێ تێک دچن، لێ زەلام ژی ھەنە ھورمونێ (تستستیرون) ل دەف تێک دچیت و دبیتە ئەگەر تورەبوون ل دەف پەیدا دبیت و ھەست ب واستیانێ بکەت و خوریان ل دەف پەیدا بیت وەک ژنێ دەمێ نێزیکی خولا ھەیڤانە دبن.
تێکچوونا دەروونی پشتی ژ دایکبوونا زارۆيی: نێزیکی ١٠% ژ زەلاما پشتی ھەڤژینا وان زارۆيى دئینيتە سەر دونیایێ دەروونێ وان تێک دچیت ب تایبەت دەمێ دەروونێ ھەڤژینا وان زۆر یێ تێک چوويی بیت.
ئێشا گورگی: ٩٠% تووش بوویێن ڤێ نەخوشیێ ژنن، به‌لێ جاران ھەیە بەرگریا زەلامان ژی کێم دبیت و تووشی ڤێ نەخۆشیێ دبن، نیشانێن ڤێ نەخۆشیێ ژی ئەوە وەرمین دکەڤیتە مەفاسلا و ماسولکە بێ ھێز دبن و تا دھێنێ و پرچ د وەریت و هه‌ودان دەڤی دگریت و چاڤ د وەرمن و پیستێ وان ژ لایێ دفنێ و ریيان ڤه سۆر دبیت.
پەنجە شێرا سنگی: ھندەک سەرسورمان دمینن دەمێ دزانن رێژا ١% ژ زەلامان تووشی پەنجەشێرا سنگی دبن و ئەڤ ژمارە بەرەف زێدەبوونێ یە، رێژەکا زۆرا تووشبوویێن ڤێ نەخۆشیێ ل قووناغێن دووماھیێ دھێتە ده‌ست نیشان کرن و ئەڤە ژى ڤەدگەریت بۆ ھندێ خوه پاراستن نە کریە و ھزرکریە ب تنێ ژن تووش دبنێ.
پێتیبوونا ھەستیان: پێتیبوونا ھەستیان نەخۆشیەکا بەربەلاڤە د ناڤ ژنان دا کو ھەر سێ ژنان ئێک تووشبوویا ڤێ نەخۆشیێ یە ژ ھەر پێنج زەلامان ئێک تووش دبیتێ، ھەروەسا ژن پشتی ژ خولا ھەیڤانە ب ئێک جاری ڤالا دبیت ئەڤ نەخۆشیە ل دەف پەیدا دبیت لێ زەلام پشتی ژیێ ٦٥ ساليێ تووشی پێتیبوونا ھەستیان دبن.
ئەو زەلامێن تووشی پێتیبوونا ھەستیان دبن نوشدار بۆ ھندێ ڤەدگەرینن (ئاریشێن کلیا و “غودە درقیە” و کێمبوونا ڤیتامین د و دیسان دەرمانێن پەنجەشێرێ).
تێکچوونا خوارنێ: نێزیکی ١٥% ژ زەلامان تووشی تێکچوونا خوارنێ دبن و ڤێ چەندێ پشت گوهـ دھاڤێژن و ل پاشەرۆژێ ئەڤ زه‌لامە تووشی جەلتا مێشکی و پێتیبوونا ھەستیان دبن.