زێده‌تری 700 كانیێن ئاڤێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هشكبووینه
دووڤچوون، ئه‌میر ئه‌ترووشی:
رێڤه‌به‌رێ ئاڤدانێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ دا زانین، ژ ئه‌گه‌رێ هشكه‌سالیێ و كێم هاتنا بارانان، د ماوه‌یێ 20 سالێن ده‌ربازبووی دا زێده‌تری 700 كانیێن ئاڤێ ل سنوورێ هه‌موو پارێزگه‌ها دهۆكێ هشكبووینه. رێڤه‌به‌رێ ئاڤا ژێر زه‌ڤی ژی دیار كر كو نها هژمارا كۆلانا بیران گه‌هشتینه سێ هزار و 470 بیرێن ئیرتیوازی ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ و بێگومان ژی ئه‌ڤه دێ بیته ئه‌گه‌رێ مه‌ترسیا هشكبوونه سه‌دان كانیێن ئاڤێ. شاره‌زایه‌كێ جیولۆجی ژی دیار كر، هه‌تا نها حكوومه‌تا عیراقێ چو پلانێن ستراتیژی بۆ چاره‌سه‌ریا ئاڤێ نه‌دیتینه و ئه‌ڤ یه‌ك ژی مه‌ترسیه‌ك مه‌زنه ل سه‌ر هه‌رێمێ، چونكو سكرێ مووسل و یێ حمرین ل ژێر كۆنترۆلا عیراقێ دانه و ئه‌ڤه ژی دێ زیانێ ب پاشه‌رۆژا ئاڤێ ل هه‌رێما كوردستانێ گه‌هینیت.
كۆلانا بیرێن ئیرتیوازی ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ رۆژ بۆ رۆژێ به‌ره‌ڤه زێده‌بوونێ نه و ئه‌ڤه ژی بوویه ئه‌گه‌ر كو مه‌ترسیه‌كا مه‌زن ل سه‌ر ئاڤا ژێر زه‌ڤی په‌یدا ببیت، بۆ نموونه هه‌تا سالا 2000 ژی، كێمتری هزار بیرێن ئیرتیوازی ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ هه‌بوون، به‌لێ نها گه‌هشتینه سێ هزار و 470 بیرێن ئیرتیوازی ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ و بێگومان ژی ئه‌ڤه دێ بیته ئه‌گه‌رێ مه‌ترسیا هشكبوونه سه‌دان كانیێن ئاڤێ. “ناجی ئیبراهیم، رێڤه‌به‌رێ ئاڤا ژێر زه‌ڤی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ” هۆسا گۆت.
ناڤبری زێده‌تر گۆت: ئه‌ڤ بیرێن ئیرتیوازی یێن هه‌تا نها هاتینه كۆلان بۆ سێ مه‌ره‌مان بووینه، ڤه‌خوارن، چاندن و پیشه‌سازی، به‌ری نها ژی تێكرایێ كۆلانا بیران هه‌تا 200 مه‌تران زێده‌تر نه‌دهاتنه كۆلان، چونكو مه ده‌وله‌مه‌ندیه‌كا باش یا ئاڤا ژێر ئه‌رد هه‌بوو، به‌لێ نها هه‌تا 250 مه‌تران یان ژی 300 مه‌تران دهێته كووركرن هه‌تا ئاڤ ده‌ردكه‌ڤیت، ئه‌ڤه ژی هه‌موو ژ ئه‌گه‌رێ هشكه‌سالیێ و كێم هاتنا بارنانه د ڤان چه‌ند سالێن ده‌ربازبوویی دا.
ناجی ئیبراهیم، رێڤه‌به‌رێ ئاڤا ژێر زه‌ڤی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر، ئه‌ڤ سێ هزار و 470 بیره هه‌موو ئه‌ون یێن مۆله‌تا كۆلانێ هه‌ی، به‌لێ د ماوێ 20 سالێن بۆری دا نێزیكی 500 بیرێن ئیرتیوازی ژی بێی مۆله‌ت و ب زێده‌گاڤی هاتینه كۆلان و گۆت: ل دهۆكێ كێمتر ژ پارێزگه‌هێن دی زێده‌گاڤی ل سه‌ر كۆلانا بیرێن ئیرتیوازی هاتینه كرن.
ئه‌ندازیار هێژا عه‌بدولواحد، رێڤه‌به‌رێ ئاڤدانێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ سێ هزار و 50 كانیك هه‌نه ل گۆره‌ی وێ مه‌سحا ژلایێ رێڤه‌به‌ریا مه‌ڤه هاتیه كرن، گه‌له‌ك ژ وان كانیا ژی رووبارن، به‌لێ هه‌ر ب كانیك دهێته هژمارتن، چونكو ژێده‌رێ وان كانیكه و گۆت: ژ ئه‌گه‌رێ هشكه‌سالیێ و كێم هاتنا بارانان د چه‌ند سالێن ده‌ربازبوویی دا، 700 كانیك ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ هشكبووینه.
ل دۆر وان كانیكێن هشكبووین گۆت: بۆ نموونه كانیكا بێشینكی ل ناحیا چه‌مانكێ كانیكه‌كا مه‌زن بوویه و هشك بوویه، به‌لێ هشبووینه 150 لیتر د ئێك چركه دا دهاڤێتن، لێ نها كێمتری 25 لیترا دهاڤێژیت و گه‌له‌ك كانیكێن دی ب ڤی شێوه‌ی به‌ره‌ڤ هشكبوونێ نه.
شاره‌زایه‌كێ جیۆلۆجی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ راگه‌هاند، گرتنا به‌نداڤێن توركی و گوهۆرینا ئاڤا رووباران ژلایێ ئیرانێ ڤه ددێ كاره‌ساتێن مرۆڤی و ژینگه‌هی په‌یداكه‌ت كو به‌ری نها ئه‌ڤ كاره‌ساته نه د دیرۆكا كه‌ڤن و نه د دیرۆكا نوو دا په‌یدانه‌بووینه.
ره‌مه‌زان حه‌مزه، شاره‌زایێ جیۆلۆجی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ دیار كر، گرتنا ئاڤا و ئه‌و به‌نداڤێن ژ نوو وه‌لاتێ توركیا داناین دێ بنه ئه‌گه‌ر بۆ لاوازبوونا بۆنیاتێ جیۆلۆجی و خوه ل سالا 2003 من وه‌كو جیۆلۆجی ڤه‌كۆلینه‌ك ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ چێكربوو كو ئه‌ڤ تشته دێ په‌یدابیت و گۆتیشی: ئه‌ڤ پێنگاڤا وه‌لاتێ توركیا هاڤێتێ دێ مه‌ترسیا په‌یدابوونا بیڤه‌له‌رزان ب رێژه‌یه‌كا مه‌زن ل ئیران و تۆركیا و عیراقێ به‌ره‌ڤ زێده‌بوونێ به‌ت.
ئاشكرا ژی كر، پێدڤی جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی و رێكخراوێن نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی مایتێكرنێ تێدا بكه‌نن و ڤێ مه‌ترسیێ ل سه‌ر عیراقێ راكه‌ن، چونكو گرتنا به‌نداڤا و رووباران ژلایێ تۆركیا ڤه دێ بیته ئه‌گه‌ر ئاڤا سه‌ر ئه‌رد و ژێر ئه‌رد یا عیراقێ كێمتر لێ بهێت و مه‌ترسیا په‌یدابوونا بیڤه‌له‌رزان ژی ب شێوه‌یه‌كێ مه‌زن زێده‌تر لێ بهێت.
ره‌مه‌زان حه‌مزه، شاره‌زایێ جیۆلۆجی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئه‌ڤ كاره‌ساته دێ بیته ئه‌گه‌ر كو عیراق بكه‌ڤیته د قۆناغا هه‌ژاریا ئاڤێ دا و ره‌نگه پشتی سالا 2035 ره‌وشا عیراقێ د بوارێ ئاڤێ دا به‌ره‌ڤ قۆناغێن مه‌ترسیدار بچیت.
ره‌مه‌زان زێده‌تر دبێژیت: هه‌تا نها حكوومه‌تا عیراقێ چو پلانێن ستراتیژی بۆ چاره‌سه‌ریا ئاڤێ نه‌دیتینه و ئه‌ڤ یه‌ك ژی مه‌ترسیه‌ك مه‌زنه ل سه‌ر هه‌رێمێ، چونكو سكرێ مووسل و یێ حمرین ل ژێر كۆنترۆلا عیراقێ دانه و ئه‌ڤه ژی دێ زیانێ ب پاشه‌رۆژا ئاڤێ ل هه‌رێما كوردستانێ گه‌هینیت و عیراق ژی ئێدی دێ هه‌موو ئاڤێ بۆ خوه كێشیت و ره‌نگه هه‌رێما كوردستانێ ژی تووشی هشكاتیێ ببیت و زیانێن مه‌زن دێ ب هه‌رێمێ كه‌ڤن.
