سالا نوى، رۆژا نوى
ئحسان ئامێدى
سالا نوى پیرۆزبیت، رۆژا نوى پیرۆزبیت، هه‌رده‌م پیرۆزبیت، ژیان پیرۆزه و پیرۆزبیت، نویاتى پیرۆزبیت. گه‌شه‌دان و پێشڤه‌چوون پیرۆزبیت، جوانه مرۆڤ هه‌لكه‌فتنان پیرۆزكه‌ت، جوانتر ژ پیرۆزكرنا هه‌لكه‌فتنان، گرنگیا هه‌لكه‌فتنێ یه، ژیان هه‌لكه‌فتنه د ده‌میدا دبیت، ده‌م رێڤه‌چوونه‌كا هه‌روهه‌ره، راوه‌ستان بۆ نینه، ژیان ژى وه‌كو ده‌مى د رێڤه‌چوونه‌كا به‌رده‌وامدایه و هه‌روهه‌ره، ژیان نویاتیه‌كا هه‌روهه‌ره.
ئه‌م یێن د ده‌مى دا و ده‌مێ دبۆریت و خوه نوى ده‌كه‌ته‌ڤه، ژیان ژى ده‌مه یا دبۆریت و خوه نوى كه‌ته‌ڤه، هزرو كار و به‌رهه‌مێ ئه‌ڤرۆ مێژوویه بۆ سوباهى.
هه‌ر زینده‌وه‌ره‌كى خاله‌كا به‌راهیێ هه‌یه لێ ده‌ستپێدكه‌ت و خاله‌كا دووماهیێ هه‌یه دووماهیێ ب هه‌بوونا خوه دئینیت، د ناڤبه‌را هه‌ردو خالان دا ده‌مه‌ك هه‌یه كا چ تێدا هاتیه كرن ئه‌وه پیڤه‌ره بۆ وێ هه‌بوونى.
مرۆڤ یێ ژیر و هشیار و زانا و روشه‌نبیره، بهایێ ژیانێ و ده‌مى و نویاتیێ دزانیت، و هه‌ر گاڤا مرۆڤ تێدا نوویاتیه‌كه پێش گاڤا به‌رى وێ، مێژوویه‌ك پێش هه‌بوونێ نینه، ئه‌ڤ هه‌بوونه مێژوویێ چێدكه‌ت، هه‌ر ئه‌وه مرۆڤ چه‌ند دشێت نویاتیێ په‌یداكه‌ت د ده‌مه‌كى دا كو ببیته داهێنانه‌ك ژبۆ ژیانه‌ك باشتر، و بیت هه‌لكه‌فتن.
كه‌س نزانیت ته‌مه‌نى وى چه‌نده، لێ یا گرنگه ئه‌و ده‌مێ مرۆڤ تێدا شیانێن خوه یێن هزرى و زانستى و ماسۆلكى بكاربینیت بۆ نویاتیه‌ك باشتر و داهینانه‌ك پێشكه‌فتیتر و ژیانه‌ك خۆشتر و ب هه‌لكه‌فتن بهێته ناسكرن.
ساله‌كا دى ژى بۆرى، 365 رۆژ بۆرین، چه‌ندین 365 رۆژ بۆرین، ته‌مه‌نى مرۆڤى هه‌مى ده‌مه دبۆریت، ژیان بۆراندنه د بزاڤا ده‌مى دا، هه‌بوون خوه نیشاده‌ت، بۆراندن بزاڤا ژیانێ یه مرۆڤ خوه تێدا دبینیت، یا گرنگ ئه‌وه ل ڤێ بۆراندنێ دا مرۆڤ چ به‌رهه‌م دئینیت ژ كه‌رستێن مادى و مۆرالى و ده‌روونى و گیانى ب خۆشى و نه‌خۆشى ڤه، كو مرۆڤ هه‌ست بكه‌ت مرۆڤ توخمه‌كێ به‌رهه‌مداره و دلشاده ب كار و به‌رهه‌م و ژیانا خوه.
د بزاڤ و ململانا ژیانێ دا مرۆڤ گه‌له‌ك هه‌لكه‌فتنان دئافرینیت، و هنده‌ك ژ وان گرنگیا وان پتره و باندۆرا خوه ل سه‌ر پتریا خه‌لكى هه‌یه، و دبنه هه‌لكه‌فتنێن زیندى، و ل سالڤه‌گه‌رێن وان هه‌لكه‌فتنان ئاهه‌نگ و شاهى دهێن گێران و چالاكیێن جۆراوجۆر كو گرێداى سروشتێ هه‌لكه‌فتنێ بن دهێن ئه‌نجامدان.
ساخكرنا هه‌لكه‌فتنان بیرئینانه، لێ ئافراندنا هه‌لكه‌فتنان داهێنانه و مرۆڤێ خواستیه هه‌لكه‌فتنا بئافرینیت.
هه‌مى هه‌لكه‌فتن د ده‌مه‌كى دا هاتینه ئافراندن و به‌رهه‌مێ بزاڤا مرۆڤینه، یا باشتره ئه‌و هه‌لكه‌فتن د خزمه‌تا مرۆڤایه‌تیى دا بن و ل سالڤه‌گه‌را وێ هه‌لكه‌فتنێ دا پتریا خه‌لكى ب دلخۆشى زیندى بكه‌ن و بكه‌ن هانده‌ر بۆ ئافراندنا هه‌لكه‌فتنێن دیتر یێن باشتر.
هه‌لكه‌فتنێن مرۆڤى گه‌له‌كن و هه‌مه‌جۆرن، هنده‌ك دگشتینه و هنده‌ك تایبه‌تى، هنده‌ك جیهانینه و هنده‌ك هه‌رێمى، هنده‌ك نشتیمانینه و هنده‌ك ناڤچه‌یى، هنده‌ك جڤاكینه و هنده‌ك تویژى، هنده‌ك زانستینه و هنده‌ك وێژه‌یى، هنده‌ك ئاینینه و هنده‌ك سیاسى، هنده‌ك رێكخراوه‌یینه و هنده‌ك مللى، و..هتد، هنده‌ك ل ئاستێ رێكخراوێن جیهانى و نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى دانپێداینه و هنده‌ك ل ئاستێ ده‌وله‌تێ و هنده‌ك ل ئاستێ ملله‌تان و هنده‌ك ل ئاستێ تویژان و هنده‌ك ل ئاستێ كه‌سان، هه‌نه پتریا خه‌لكێ جیهانێ زیندى دكه‌ن وه‌كو جه‌ژنا سه‌رێ سالێ و رۆژێن نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى بریار پێداى، و هه‌نه ئاینه‌ك زیندى دكه‌ن وه‌كو رۆژێن بوونا پێغه‌مبه‌ران و جه‌ژنێن وان، و هه‌نه ل ئاستێ ده‌وله‌تان دهێن ساخكرن وه‌كو جه‌ژنێن نشتیمانى، و هه‌نه ل ئاستێ ملله‌تان دهێن زیندیكرن وه‌كو جه‌ژنێن جڤاكى و یێن وه‌رزێن سالێ و بیره‌وه‌ریێن گرنگێن ملله‌تى، و هه‌نه ل ئاستێ رێكخراوان دهێن ساخكرن وه‌كو رۆژا كرێكاران و ئافره‌تان و رۆژا دامه‌زراندنا رێكخراوان، و هه‌نه ل ئاستێ دامه‌زراوان و زانینگه‌هان و كۆمپانیان دهێن ساخكرن، ب هه‌لكه‌فتا دامه‌زراندنێ یان ئافراندنه‌كێ یان سه‌ركه‌فتنه‌كێ. و هه‌نه ل ئاستێ كه‌سى دهێته زیندیكرن وه‌كو رۆژا ژدایكبوونێ یان وه‌رگرتنا باوه‌رنامه‌كێ یان وه‌رگرتنا پله و پایه و فه‌رمانبه‌ریه‌كا گشتى یان پێكئینانا هه‌ڤژینیێ یان سه‌ركه‌فتنه‌كا كه‌سوكى. و ل هه‌مى ڤان هه‌لكه‌فتناندا خرڤه‌بوونێن جه‌ماوه‌رى چێدبن و پیرۆزبایى لێك دهێن گوهۆرین و چالاكیێن جۆراوجۆر دهێنه‌كرن وكارلێكیه‌كا جڤاكى چێدبیت و دبیته هانده‌رێ لێكنێزیكبوونا خه‌لكى و پێشڤه‌چوونا په‌یوه‌ندیێن مرۆڤایه‌تى.
هه‌ر ملله‌ته‌كى و هه‌ر ده‌وله‌ته‌كێ گه‌له‌ك بیره‌وه‌رى و هه‌لكه‌فتن هه‌نه، و هه‌ر ئێكێ ژى تایبه‌تمه‌ندى و گرنگیا خوه هه‌یه و ب بریارێن فه‌رمى یێن حوكمه‌تێن ده‌وله‌تان بووینه رۆژێن هه‌لكه‌فتنان و دهێنه زیندیكرن.
نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى گه‌له‌گ رۆژێن دیاركری بۆ هه‌لكه‌فتنان ده‌ستنیشانكرینه و ب چالاكیێن جۆراوجۆر زیندى دكه‌ت، ب مه‌ره‌ما خزمه‌تا مرۆڤایه‌تیێ و تۆێژێن جڤاكى و داهێنانێن زانستى و ژبۆ هاندانا خه‌لكى كو دووڤچوونا به‌رنامه و چالاكیێن ریكخراوا جیهانى بكه‌ن و حه‌زژێ بكه‌ن و هشیاریا نێڤده‌وله‌تى خورت بكه‌ت و هاندانا كارێ جیهانى بكه‌ن، و پتریا هه‌لكه‌فتنێن جیهانى جڤاتا گشتى یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێگرتى یان جڤاتا ته‌ناهیا نێڤده‌وله‌تى بریار پێداینه. هه‌روه‌كو ب ده‌هان رۆژێن سالێ ب رۆژێن تایبه‌ت ب هه‌لكه‌فتنه‌كێ یان ب روودانه‌كێ یان ب تۆیژه‌كێ یان ب كاره‌كى یان ب چالاكیه‌كێ ناڤكرینه و چالاكیێن جۆراوجۆر و سه‌رتاسه‌رى بۆ دكه‌ن، وه‌كو رۆژا ئافره‌تان و رۆژا زمانى و رۆژا فێربوونێ و رۆژا دژى توندوتیژیێ و رۆژا به‌خته‌وه‌ریێ و رۆژا ساخله‌میێ و رۆژا ژینگه‌هێ و…هتد.
ئه‌ڤ هه‌مى هه‌لكه‌فتنه ئافراندنێن مرۆڤینه د ده‌مه‌كى دا هاتینه ئه‌نجامدان و ژبه‌ر گرنگیا وێ ئافراندنێ بوویه هه‌لكه‌فتن و دهێته زیندیكرن.
هه‌لكه‌فتن د پیرۆزن، لێ هه‌مى ده‌م یێ پیرۆزه و هه‌ژى ساخكرنێ و ئه‌نجامدانا چالاكیێن گرنگن و هه‌ر چالاكیه‌كا باندۆرا خوه یا ته‌ڤایى هه‌بیت دبیته هه‌لكه‌فتن و دهێته زیندیكرن.
ژیان بخوه هه‌لكه‌فتنه، هه‌مى ده‌م هه‌لكه‌فتنن، ده‌م و ژیان هه‌لكه‌فتنن و هه‌لكه‌فتنان دئافرینن، یا پێدڤیه خودان ژیر داهێنانێن باشتر بئافرینن پێناڤى ژیانه‌ك باشتر.
ب هه‌لكه‌فتنا سه‌رسالێ یا گرنگه مرۆڤ بزاڤ و چالاكى و ژیانا خوه بكه‌ته ترازیا پیڤانێ دا و ب هه‌له‌سه‌نگینیت، كا چه‌ندا به‌رهه‌مداره، ل ڤان 365 رۆژێن بۆرى مه چكر و مه ل به‌ره چ بكه‌ین ل ڤان 365 رۆژێن بهێن.
ده‌مى خول و وه‌رزێن خوه هه‌نه، گاڤ و ئه‌لند و سپێده و نیڤرۆ ئیڤار و ئاڤابوون، شه‌ڤ و رۆژ و هه‌یڤ و سال، ئه‌ڤجا ژى مرۆڤى دابه‌شكرنا وێ كریه دا باشتر لێ بزانیت، چڕكه و خۆله‌ك و ده‌مژمێر و رۆژ و حه‌فته و هه‌یڤ و سال، و رێڤه‌چوونا ده‌مى ناهێته كونترۆلكرن لێ دهێته رێخستن گۆره‌ى كار و به‌رنامان.
سه‌رێ سالێ، سالا نوى، رۆژه‌ك نوى، خولا سالێ زڤریڤه، لێ هه‌رۆژ رۆژا نوویه، ئه‌گه‌ر سه‌رێ سالێ پیرۆزه، هه‌مى رۆژ د پیرۆزن، ئه‌گه‌ر سه‌رێ سالێ هه‌ژى ئاهه‌نگ و شاهیانه هه‌مى رۆژ هه‌ژى ئاهه‌نگ و شاهیانه، هه‌مى ده‌م و هه‌مى ژیان هه‌ژى ئاهه‌نگ و شاهیانه، مه ژیانه‌ك هه‌یه، ده‌مه‌ك هه‌یه دڤێت ئه‌ڤ ده‌مه بهێته رێخستن و بكارئینان كو ژیان پتر به‌رهه‌مدار و خۆش بیت.
سه‌رێ سالا زاینى، رۆژه‌ك پیرۆزه و ئاهه‌نگا ته‌ڤایه، دامه‌زراوێن نیڤده‌وله‌تى و حكومى و رێكخراوه‌ى هه‌لسه‌نگاندنا خوه یا سالانه دكه‌ن، و ئه‌ڤه كاره‌ك گرنگ و پێدڤیه، و هه‌ر تاكه‌كى ژى رۆژا زاینا خوه هه‌یه، وه‌كو خولا سالێ زڤرى وێ رۆژى ئه‌و سه‌رسالا وى یه، و دڤێت مرۆڤ هه‌له‌سه‌نگاندنا سالا خوه بكه‌ت هه‌روه‌كو یا پێدڤیه مرۆڤ هه‌لسه‌نگاندنا خوه یا هه‌یڤانه و رۆژانه و هه‌مى ده‌مانه بكه‌ت، و ئه‌و كۆما هه‌لكه‌فتن و بیره‌وه‌ریێن جیهانى و مرۆڤایه‌تى و هه‌رێمایه‌تى و ده‌وله‌تى و مللى و تویژى و رێكخراوه‌ى و كه‌سۆكى ببنه ماده‌یێ خۆهشیاركرن و ره‌وشه‌نبیركرنێ پێناڤى گه‌شه‌كرن و پێشڤه‌برنا هه‌مى بیاڤێن ژیانێ.
ده‌م پێدڤى رێخستنێ یه، و ژ بۆ رێخستنا ده‌مى پێدڤیه مرۆڤ چه‌ند خاله‌كێن گرنگ ل به‌رچاڤ بگریت، ژ وان ده‌ستنیشانكرنا دید و په‌یاما كه‌سۆكى د ژیانێ دا، كو پێدڤیه هه‌ر كه‌سه‌ك هه‌ست ب به‌رپسیاریا خوه بكه‌ت د ژیانێ دا و بزانیت كو په‌یامه‌ك هه‌یه و خوه د په‌یاما خوه بگه‌هیت و پیته‌ى پێ بده‌ت و ژ هزركرنێ بكه‌ته پلان و كار بۆ بجهئینانا وێ بكه‌ت، و به‌رنامێ خوه یێ ده‌مى دانیت بۆ گه‌هاندنا په‌یاما خوه. هه‌روه‌سا پێدڤیه ئارمانجێن خوه ب زه‌لالى دیاركه‌ت و ده‌مه‌كێ ده‌ستنیشانكرى بۆ بجهئینانا وان دانیت. زێده‌بارى رێخستنا به‌راهیێن كارى، كو پێدڤیه هه‌ر تاكه‌ك بهایێن وان ئه‌ركان بزانیت یێن كو پێدڤیه ل گاڤان یان ل ده‌مژمێران یان ل رۆژان یان ل حه‌فتیان یان ل هه‌یڤان یان ل وه‌رزان یان ل سالێ دا بكه‌ت و بجهبینیت، و پاشى ژى هه‌لسه‌نگاندنا كارێ بجهئینانێ بكه‌ت ئه‌و ژى ڤه‌گه‌ریان ل وان پلانێن داناى بۆ بجهئینان ئارمانجان ل هه‌مى قووناغان و هه‌ڤبه‌ركرن ل گه‌ل ده‌مێ بۆ داناى بۆ هندێ چ ده‌م ب هه‌روه نه‌چیت.
گه‌ر رێخستنا ده‌مى بۆ تاكى هنده گرنگ بیت، چ پێنه‌ڤێت بۆ ده‌وله‌ت و حوكمه‌تان و دامه‌زراوان و كۆمپانیان كو خودان ئارمانج و په‌یام و به‌رژه‌وه‌ندن، گرنگتره، دڤێت ب هه‌مان شیوه و هوورتر رێخستنێ د ده‌مێ خوه دا بكه‌ت.
ده‌م گرنگه و ژ ده‌ستدانا ده‌مى ژده‌ستدانا بیاڤێن ژیانێ و ده‌لیڤێن پێشكه‌فتن و وه‌رار و گه‌شه‌بوونێ یه، راسته گه‌له‌ك ده‌م ژمه چوویه و دێ گه‌له‌ك ده‌مێ دى ژى ب هه‌روه چیت، لێ دره‌نگى د ده‌مى دا نینه، ئه‌وا چووى لێبگه‌ره ناڤه‌گه‌ریته‌ڤه، ئه‌وێ ماى كو تو تێداى گرنگه، بگره بلا یا به‌رهه‌مداربیت، یا گرنگ د ڤێ هه‌بوونێ دا مرۆڤ چه‌ند دشێت د ده‌مى تێدا كاربكه‌ت و داهێنانێ بكه‌ت و ژیانێ خۆشتر و باشتر لێكه‌ت.
