سه‌رۆك بارزانی د سه‌نگه‌رێ چاكسازیێ دا
ڤینستۆن چێرچیل (Winston Churchill,1874-1965) سیاسه‌تڤانێ بناڤ و ده‌نگێ به‌ریتانی، كو به‌هرا پتر یا سه‌رنج ڕاكێشانا بۆ لایێ وی، ژبۆ شه‌هره‌زایی و كارزانییا وی ل جه‌نگێ جیهانیێ دووهه‌م دزڤڕیت،ن ده‌مێ شیای ب سیاسه‌تا خوه یا زیره‌كانه ژ لایه‌كیڤه وه‌لاتێ ئه‌مریكا و ژ لایه‌ك دیتر ڤه دوژمنێ هه‌ره مه‌زنێ خوه ستالینی ڕابكێشیته ناڤ به‌رۆكێن جه‌نگێ خوه ل دژی نازیسما هیتله‌ری. و بڤێ چه‌ندێ ترازییا وی جه‌نگێ دژوار دگه‌ل ئه‌لمانیا ب قازانجێ خوه بگۆهۆڕیتن و ڤێ سیاسه‌تێ جیهانا وی ده‌می و یا نۆكه سه‌رسام كر و دهێته گوتن كه‌سه‌كی ئه‌ڤ چه‌نده پێچێنه‌دبوو تنێ چێرچیل نه‌بیتن.
هه‌كه‌ر بهێین و ببینین كو د جه‌نگێ مالوێرانكه‌رێ تیرۆریستێن ده‌وله‌تا ئیسلامییا داعشێ دا سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی جاره‌ك دیتر ژی ئه‌زموونا وی سیاسه‌تڤانێ مه‌زن ل جیهانێ و بۆ به‌رژه‌وه‌ندییا كوردستانێ و جیهانێ بكارئیناند و شیا ب ڕێكا كه‌نالێن به‌رده‌ست سه‌رنجا پترتر ژ پێنجی وه‌لاتان و ژ وان ژی وه‌لاتێن ئه‌مریكا و ئه‌ورۆپی بۆ لایێ ڤێ پارچا كوردستانێ ڕابكێشیتن و هه‌ر ئێكی ل دووڤ سیاسه‌ت و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه ده‌ستێ هاریكاریێ گه‌هانده وه‌لاتێ مه، و هه‌رچه‌نده ئه‌م گه‌له‌ك جاران گازنده‌ی ژ ئاست و ڕێژه‌یا وان هاریكارییان دگرین به‌لێ بلا ل بیرا مه بیتن هه‌موو ئه‌و كێم و كاسی هندی هندێ نه‌بین كو هاریكاریی و پشكدارییا ڤان وه‌لاتان بناسه‌ك مه‌زن بوو بۆ قۆرتالكرنا گه‌لێ كوردستانێ ژ ژناڤچوونه‌كا مسۆگه‌ر. هه‌رچه‌نده ژی نابیتن ل ڤێرێ ڕۆلێ پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان و خۆبه‌خشان و ئه‌و لایه‌نێن پشكدارییه‌كا ڕاسته‌قینه د ڤی جه‌نگێ دژوار دا هه‌ی، و نه ئه‌و كه‌سێن ب سه‌رێ زمانی و ژ ڕویمه‌تیڤه تشته‌ك گوتی یان ژی هه‌كه‌ر نه‌گوتی، ژبیر بكه‌ین و بزانین وه‌كو هه‌میشه ئه‌ڤ ئازادی و سه‌ربه‌رزییا ئه‌م تێدا دژین به‌رهه‌مێ خوونا وان پێشمه‌رگێن شه‌هیده كو ب خوینا خوه ئازادییا مه مسۆگه‌ر كری.
ئه‌ڤرۆكه سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ب ڤێ سیاسه‌تێ، سیاسه‌تا هاوشێوه‌ی ئێك ژ مه‌زنترین سیاسه‌تڤانێن جیهانێ، شیای مۆرال و هێز و شیانا پێشمه‌رگه‌ی چه‌ند جاران زێده‌تر بكه‌تن و ببیته ده‌رگه‌هێ ده‌ستكه‌فته‌ك دیرۆكی د دیرۆكا كوردستانێ و جیهانێ دا و شیای جیهانێ ل دژی تیرۆریزما جیهانییا دژی كوردستانیان ل ئێك سه‌نگه‌ردا كۆمبكه‌تن، جاره‌ك دیتر بكه‌ڤیته د سه‌نگه‌ره‌ك یتر و دژوارتر دا. ئه‌ڤرۆكه ئه‌و د پرۆسێسا سیاسه‌تكرنێ دا جاره‌ك دیتر بزاڤێ دكه‌تن د هاوكێشه‌یا ( ئه‌زموونا دۆهی+ كارێ ئه‌ڤرۆ + پلانا سۆبه‌هی= ئاسۆیێ ئایینده بۆ كوردستانێ ) دابڕێژیتن و هه‌كه‌ر ل دۆهی و ئه‌ڤرۆ دوژمن و نه‌یار و تیرۆریست و به‌عس و سه‌دامێ گۆڕ بگۆڕ و فاشیستی د سه‌نگه‌رێ دژی كوردستانیان دا ل چه‌په‌ران دا بوون، ئێدی دوژمنه‌ك زۆردارتر یێ هاتیه سه‌ر تایێ وان و گه‌فان ل خوونا شه‌هیدان و قه‌هره‌مانی و فیداكارییا پێشمه‌رگه‌ی و قۆربانیدانا ڤی نه‌ته‌وه‌ی و ئایینده‌یا گه‌لێ مه و نڤشێ داهاتوویێ كوردستانێ دكه‌تن و ئه‌و ژی گه‌فێن گه‌نده‌لكارانه.
گۆتار و فه‌رمایشتێن سه‌رۆك بارزانی د ڤی بیاڤی دا گه‌له‌ك ڕك و ڕاست و ئاشكرانه و په‌یامه‌كا كۆژه‌كه بۆ هه‌موو وان گه‌نده‌لكارێن زۆرداری ل ڤی نه‌ته‌وه‌ی كرین و ل سه‌ر ملێن وێ و د ماوێ ڤان چه‌ند سالێن دۆماهیكێ ” ژ نه‌هه‌یێ بووینه هه‌می تشت”، و نیشان دده‌تن كو پێدڤییه ئه‌ڤ كه‌سه دیسانێ ئه‌و ” پارزینێ ” ب هه‌وانته ل ڤێ كوردستانێ و ل بن هه‌ر ناڤ و نیشانه‌كێ و پۆست و پله و پایه‌یه‌كێ ته‌ژی كرین، داقۆتن و وی پاره‌ی و سامانی ل خۆدانێ، وێ یێن ڕه‌سه‌ن بزڤڕینن، كو ئه‌و ژی تاك تاكێ ئه‌ندامێن ڤێ جڤاكێنه. بلا ل بیرا وان بیتن باكۆزیركا بهارا كوردی ئێكه‌م كه‌س دێ وان دگه‌ل خوه به‌تن و بن ئاخ كه‌تن.
ئه‌ڤه و ل وه‌لاته‌كێ هه‌ڤسێی مه، یێ كۆ ئه‌م نابێژین ” شاما شه‌ریفه”، به‌لێ گه‌نده‌كارێن مه‌زن یێن دهێنه سێداره دان و گه‌هنه مافێ خوه یێ دادپه‌روه‌رانه، چنكو ڕژێما ئیرانێ ژی یا گه‌هشتیه وێ ڕاستیێ تنێ ل سێداره‌دانا وان گه‌نده‌لكاران و زڤڕاندنا پاره و سامانێ گشتی بۆ خه‌زینا نه‌ته‌وه‌ییه دێ بیته ده‌رگه‌هێ قه‌نجیێ و قۆرتالكرنا وه‌لاتی و كێمكرنا گازنده و گله‌ییا خه‌لكێ، ئه‌و خه‌لكا بڕاستی ب ده‌ست هنده‌ك لایه‌نێن هه‌ژاریێ و نه‌داریێڤه دنالینیتن و مافێ وی یه ئه‌و مافه لێ بهێته‌زڤڕاندن.
بۆ پاراستنا ده‌ستكه‌فتێن مه‌زن و قۆربانیێن گه‌له‌ك و ئاسۆیێن گه‌ش ئاساییه هنده‌ك و چه‌ند كه‌سه‌ك گۆری گه‌له‌ك گه‌له‌ك كه‌سان ببن و ژناڤبرن و تێبرنا هه‌ر گه‌نده‌لكاره‌كی ده‌هان سالان ب سه‌ر ژیێ جڤاكێ و ده‌ستهه‌لاتێدا زێده‌دكه‌تن. سه‌رۆك بارزانی د به‌رده‌وامییا پرۆسێسا چاكسازییا خوه و بۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌یی و گشتی به‌رژه‌وه‌ندیێن هنده‌ك كه‌سان و نه‌خاسمه یێن گه‌نده‌لكاران بن ئاخ دكه‌تن و ئه‌ڤه ئێكه ژ وان ڕێك و پره‌نسیپێن بۆ پاراستنا نه‌ته‌وه‌یی یێ ل به‌رده‌ستێ مه ماین، و پێدڤی ب هاریكارییا هه‌موو لایه‌كی دكه‌تن.
*بسپۆرێ ئه‌كادیمی د زانستێن سایكۆلۆژی و پێداگۆگی/ زانینگه‌ها زاخۆ