سۆشیه‌ل میدیا.. شۆڕشه‌ك دژی ده‌سته‌كا بژاره
فازل عومه‌ر
ئه‌نته‌رنێتێ و ڤه‌ڕێژا وێ؛ ژ فێسبووك و مالپه‌ڕ و ئینستیگرام و یێن دی، مه‌دیا ژ ره‌وشا تایبه‌ت و ده‌سته‌كا بژاره (ده‌ستهه‌لاتدار و زه‌نگین و نڤیسه‌ران تنێ ماف و شیانێن بۆ كۆمێ ئاخفتنێ هه‌بوون) ده‌راند و ئێخسته ره‌وشا گشتی (هه‌ركه‌س دشێت بۆ كۆمێ باخڤت و خودانێ بۆچۆنا خوه بت).
نه‌هێلانا پاوانكرنا مافێ ئاخفتنێ و هه‌یمه‌نا هزری، شۆڕشه‌كا بێچه‌كه!
وه‌رگوهاستنا مافێ ئاخفتنێ ژ ده‌سته‌كا بژاره (سیاسی و ره‌وشه‌نبیران) بۆ گشتی، ئاستێ ئاخفتنێ و دانوستاندنێ ژی ڤێڕا ئینا ئاستێ داخوازی و هه‌وجه‌یی و ئارمانجێن خه‌لكێ هێسایی.
به‌ری سۆشیه‌ل مه‌دیایێ، ئاستێ ئاخفتنێ ل ئاستێ ده‌ستهه‌لاتا سیاسی و ئابۆری بوو، یان ل ئاستێ خه‌ون و دیتن و زانینا ره‌وشه‌نبیران بوو. ب گۆتنه‌كا دی، مه‌دیایێ بزاڤ دكر دیتنا سیاسی و سه‌رمایه‌دار و (ره‌وشه‌نبیران) زال بكه‌ت و خه‌لكی نه‌چار بكه‌ت به‌ره‌ڤ ئاسته‌كێ ئابۆری و سیاسی و جڤاكی و ره‌وشه‌نبیری یێ بلندتر و جوداتر ژ یێ وان ببه‌ت و هه‌رده‌م خه‌ونان ب ئه‌وی ئاستێ بلندترڤه بینت.
سۆشیه‌ل مه‌دیایێ، ئه‌و ره‌وشه گوهاڕت، هه‌كه‌ر نه‌بێژم به‌ره‌ڤاژكر. مه‌دیایا ده‌سته‌كا بلند و سه‌رده‌ست ئێخسته هه‌ڤڕكیێ دگه‌ل مه‌دیایا ده‌سته‌كا خوارێ و بنده‌ست. چونكی سۆشیه‌ل مه‌دیا ده‌نگێ ده‌سته‌كا بنده‌ست و ره‌نجبه‌ره، هه‌م گرێدایی ناخێ خه‌لكیه، هه‌م هۆشیاریه‌كا چیناتی په‌یداكر كو ئێدی چاڤێ خه‌لكی ل بلندتر نه‌بت، پێدڤیه یێن بلند دابه‌زنه خوارێ و خوه دگه‌ل خه‌لكی بگونجینن. ئه‌ڤه شۆڕشا سۆشیه‌ل مه‌دیایێیه؛ ده‌سته‌كا بژاره په‌رت و به‌لاڤكر، و ته‌كوه‌ری و تاكگه‌ری ل هه‌می ئاستان سه‌رده‌ست كر. ب گۆتنه‌كا دی، هه‌می مرۆڤ (وه‌كو تاك) ئینانه ئێك ئاستی و هه‌لسه‌نگاندن ژی ئینا هه‌مان ئاستی.
ئاڕێشه ل كیڤه‌یه؟
ل جڤاكێن هۆشیار و پێشكه‌فتی، دبت چو ئاڕێشه نه‌بن، چونكی ئاستێ ره‌وشه‌نبیری و جڤاكی و ئابۆری و سیاسی و زانین و هۆشیاریێ، ل ناڤ پتریا خه‌لكی هه‌م بلنده هه‌م نێزیكی ئێكه.. لێ ل جڤاكێن پاشدامایی و سنگه‌پێ، رێژه‌یه‌كا بچووك یان ده‌سته‌ك هه‌نه گه‌هشتینه ئه‌وێ پێكێ، نه‌خوه پتریا خه‌لكی نه‌گه‌هشتینه ئاستێ ئه‌ڤی سه‌رده‌می و نه‌دووره ب سه‌دان سالان ل پاش وه‌لاتێن پاشكه‌فتینه.. ئه‌ڤجا، پانكرنا گوتارا مه‌دیایی ل ئه‌ڤان وه‌لاتان، ئۆتۆماتیكی دابه‌زاندنا ئاست و زمانێ مه‌دیایێیه بۆ ئاستێ هۆشیاریا جڤاكی كو د بنه‌كۆك دا و دگه‌ل ده‌سته‌كا بژاره پاشدامای بوو، ل ره‌وشا نوو، دێ جڤاكی هێشتا پاشدا بت و جیهانێ به‌ره‌ڤ دووانیه‌كا هێژ دژوارتر بت ژ یا هه‌یه.
ل وه‌لاتێ مه، ڤه‌ده‌ر ژ قه‌نجییێن سۆشیه‌ل مه‌دیایێ، كو كێم نینن، هه‌می نه‌ساخیێن جڤاكی و ره‌وشه‌نبیری و ئابۆری و سیاسی ب سه‌رئێخستن و هێدی هێدی به‌ره‌ڤ كولتۆریكرنێ برن. ل وه‌لاتێ مه، گه‌له‌ك نۆرماله نه‌زانه‌ك ب هه‌می باوه‌ری بڕیاره‌كا ڤه‌بڕ ل بابه‌ته‌كێ زانستی بده‌ت و تۆڕا هه‌ڤال و هه‌ڤسۆزێن وی نه‌هێلن زانست رۆلێ خوه بگێڕت، گه‌له‌ك نۆرماله ره‌ئی و بۆچۆن ببنه خه‌به‌رگۆتن، ره‌خنه ببته ناڤزڕاندن و كرێتكرن، گه‌له‌ك نۆرماله ناڤه‌كێ دیار ل واره‌كی هند بهێته شكاندن ژ جیهانا سۆشیه‌ل مه‌دیایێ بڕه‌ڤت و جهی بۆ خه‌به‌ربێژ و كنارگیر و شه‌ڕخواز و نه‌زانان بهێلت.
