سیبهر… بزاڤێ دكهت ببته كهس!
فازل عومهر
هیڤیدارم خهلهت تێنهگههن، ئهڤه نه سهرناڤێ شانۆنامهیهكێیه، نهژى سهرناڤێ ههلبهستهكێیه، ئهڤه دیاردهیهكا سیاسییه، نهۆ ل كوردستانێ دهست پێكرییه… ئهز دێ بزاڤێ كهم، ژ ئالییهكیڤه لێ بنێڕم.
وهكى ههمى وهلاتێن جیهانێ، پترییا دهستههلاتدارێن كوردستانێ ژى، دێمجامه و سیبهر ههبوون و ههنه. ئهڤه نه ژ كرێتى و خرابى و كێماسیانه، بهلكو پارچهیهكه ژ سیستهم یان شێوازێ ژیانێ و كارێ سیاسى. ب گۆتنهكا دى، دبت كهسێن وهكو من و ته ژى، ههمان سێیانى ههبت؛ دێمجامه، ئهو روویێ دهستههلاتدار یان ههركهسهك خوه پێ نیشا خهلكى ددهت، و سیبهر؛ ئهو كهسێن شۆلى بۆ دكهن، و دهستههلاتدار یان كهساتیا دروست، ل ناڤبهرێیه.
دوباره دێ بێژم؛ ههمى دهستههلاتداران و نهدووره گهلهك كهسان ژى ئهڤ سێیانییه ههبت، و نه شهرمه نهژى كێماسییه، لێ شێوازێ بكارئینانێ و خوهدیاركرنێ، یان ئاستێ جوداهییا كهساتییا دروست دگهل دێمجامهیێ و سیبهرێ كارڤهدانا خهلكى دیار دكهت. ئانكو قهبارهیێ كهسێ دروست ل ناڤبهرێ ئاستێ دروستى و خهلهتییێ دیار دكهت نه دیارده ب خوه… چونكى دیاردهیهكا ژیانێیه، ههركهسهكى ئهڤ سێیانییه ههبت.
دێمجامه ( كهس) سیبهر.
دێمجامه (خهلك دبینت)؛ ژ كهسێن جڤاكى و رهوشهنبیرى و ئهكادمى… پێكدهێت. دێمجامه ئالییێ جڤاكى و رهوشهنبیرى ژ ههڤبهندیێن مرۆڤان دگرت. سیبهر (ئهوێن رۆناهییهكا مهزن نهبت نههێنه دیتن)؛ ئالییێ ئابۆرى ژ ههڤبهندییێن مرڤان دگرت. ژ كهسێن سهرمایهدار و ئابوورناس و بازرگان و خودان كۆمپانى و كارگههـ و پیشه… پێك دهێت.
من دڤێت ههمییێ بگڤێشم و ببێژم: پترییا دهستههلاتداران، ل ناڤبهرا دو جۆره كهسان خوه رادگرن. هندهك خهمل و رهونهقێ بۆ چێدكهن (دێمجامه) و هندهك بۆ بازرگانییێ و شۆلى دكهن (سیبهر).
ههلبهت، دهستههلاتدارێن كوردستانێ ژى، ژ ئهڤێ قانوونێ دوور نهبوون… ئهوان ژى دێمجامه و سیبهر ههبوون و ههنه. لێ تشتێ سهرنجراكێش ئهوه؛ هندهك دێمجامه یان هندهك سیبهر، ب رۆلێ خوه رازى نابن؛ دڤێن رۆلێ كهسى بگێڕن!
ئهڤه ژى ئارمانجهكا رهوایه و مافهكێ كهسىیه؛ مرۆڤ ژ دێمجامه یان سیبهر، ببته كهسهك سهربخوه و ئهو ب خوه، ببته خودان دێمجامه و سیبهر. ئانكو، جهگوهاڕتن چێببت و بازرگانهك ببته دهستههلاتدار یان كهساتییهكێ جڤاكى ببتێ. لێ، ئهڤ دیاردهیه (دێمجامه و سیبهر بزاڤا دهستههلاتداریێ بكهن) چهندین پرسیاران ههلدگرت:
ئهرێ ئهڤه ب شێوهیهكێ سروشتى روودایه؟ ئانكو كهسهك لاوازبوویه یان نهمایه و جهێ وى هاتییه پڕكرن یان سیبهرهكى/ دێمجامهیهكێ خوه ههژى دیتییه و هاتییه جهى.
ئهرێ سیبهر كو پتر ئالییێ ئابۆرى دگرت و ئهوى رۆلى دگێڕت، دشێت جهێ كهساتییێ بگرت؟ ب گۆتنهكا رۆهنتر؛ ئهرێ وهخت هاتىیه بازرگانێن دهستههلاتداران جهێ وان بگرن؟
ئهرێ بارزگانێ سیاسى دێ شێت رۆلهكێ باشتر بگێڕت؟
ئهرێ ئهڤه دهستپێكا دیاردهیهكێیهه دێ دیمهنێ سیاسى ل كوردستانێ ڤهگرت؟ یان دیاردهیهكا تاكهكهسییه و بازرگانێن سیاسى ل هیچ جههكى ئهزموونهكا باش پێشكێش نهكرینه و دێ ههمان شكهستنێ ل نك مه ژى خوت؟
ئهرێ خهلك دێ چاوا پێشوازییێ ل ئهڤان سیبهران كهت؟
كۆمهكا پرسیارێن دى ژى ههنه، دهنگێن خهلكێ كوردستانێ دێ دیار كهن كانێ كوردستانیان دڤێت سیاسهتێ دگهل بهغدا بكهن یان بازرگانییێ.