شرۆڤه‌كاره‌كێ سیاسى:
شرۆڤه‌كاره‌كێ سیاسى:
ڤێ جارێ چ رێكه‌فتن ل ناڤبه‌را كوردان نینن كو سه‌رۆك كۆمار بۆ ئیكه‌تیێ بیت
پارتى دێ هه‌موو بزاڤ و گڤاشتنا كه‌ت پۆستێ سه‌رۆك كۆمارى بده‌ستخوه‌ڤه بینت
ب دیتنا من هه‌لبژارتنێن داهاتى چ گورهۆرینێن مه‌زن د نه‌خشێ سیاسیێ ئیراقێ دا ناكه‌ت
ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكى:
شرۆڤه‌كاره‌كێ سیاسى، ئاشكرا دكه‌ت كو هه‌لبژارتنێن داهاتى ل ئیراقێ نه‌خشێ سیاسى ناگوهۆن، به‌لكو دێ ململانا پارتێن سیاسى دژوارتر لێ هێت ل سه‌ر به‌لاڤه‌كرنا پۆستان و تایبه‌ت د ناڤبه‌را كوردان و عه‌ره‌بێن سونه دا ل سه‌ر وه‌رگرتنا پۆستێ سه‌رۆك كۆمارى، دیاركر ژى كو دێ پارتى دیمۆكراتى كوردستان رۆله‌كێ كاریگه‌ر هه‌بیت د وێنه‌كرنا نه‌خشێ سیاسى ل داهاتى ل ئیراقێ دا.
ئه‌میر تاها، شرۆڤه‌كارێ سیاسى بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ئیراق ژ دایكبوونه‌كا سروشتى دروست نه‌بوویه, پێكهات و كاودانێن وان یێن سیاسى و ئابوورى و ره‌وشه‌نبیرى و گاله‌رى ل به‌رچاڤ نه هاتینه وه‌رگرتن، ئیراق ئێك ژ وان ده‌وله‌تانه كو ژ كۆمه‌لگه‌هێن پارڤه‌كریه, ب هه‌ردو سیسته‌مێن دكتاتۆرى و دیمۆكراسى و فیدرالى، نه‌شیایه رێڤه‌به‌ریا ناكۆكى و هه‌ڤركیا د ناڤبه‌را پێكهاتان دا بكه‌ت و كو ئه‌ڤ فره‌نه‌ته‌وه و ئه‌تنیك, ببته خاله‌ك و هێزه‌كا ئه‌رێنى بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا هه‌ڤچه‌رخ.
ئه‌میر تاها شرۆڤه‌كارێ سیاسى ئه‌و ژى گۆت: زۆربه‌یى هێز و پارتێن سیاسى ل سه‌ر بنه‌مایێ تایڤگه‌رى و نه‌ته‌وه‌یى و ئایینى هاتینه دروستكرن, پشتى چه‌ندین پرۆسێسێن هه‌لبژارتنان پشتى روخاندنا رژێما دكتاتۆر 2003 هاتینه ئه‌نجامدان و به‌لێ ده‌نگدان ل سه‌ر بنه‌مایێ تایڤگه‌رى و ئایینى و نه‌ته‌وه‌یى و عه‌شائیرى بوویه, چونكو پارتێن سیاسى چ به‌رنامه و پرۆژه نه‌بووینه بۆ ئاڤاكرنا ئیراقه‌كا ئێكگرتى، له‌وما په‌نا بریه تایڤگه‌ریێ و نه‌ته‌وه‌یاتیێ و ئایینى و ناڤچه‌گه‌ریێ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌نگدان و پۆست و كورسیكان و یاریكرن ب هه‌ستێ وه‌لاتیان، ئیراق دابه‌ش بوویه ل سه‌ر سێ پێكاهاتێن سه‌ره‌كى شیعه، سونه و كورد و چ پارت و هێزێن سیاسى یێن ناڤه‌ندى نه‌بووینه ل سه‌ر ئاست و گۆرپانا ئیراقێ ده‌نگان بده‌ستخوه‌ڤه بینت و نوونه‌راتیا هه‌موو خه‌لكى ئیراقێ بكه‌ت.
هه‌مان شرۆڤه‌كارێ سیاسى گۆتژى: ل ده‌ستپێكا پرۆسێسا هه‌لبژارتنان ل ئیراقێ, هه‌ڤپه‌یمان د ناڤبه‌را لایه‌نێن ئێك پێكهات دهاته‌كرن وه‌كى هه‌ڤپه‌یمانیا شیعه‌یان, ناكۆكى د ناڤبه‌را لایه‌نێن شیعى دكێم بوون و ئیراق ئێك بازنه بو، دیسا قانوونا هه‌لبژارتنان نوونه‌راتیا رێژه‌یى بوو, به‌لێ نوكه ژبه‌ر ناكۆكێن دژوار ل سه‌ر پۆسته و كورسیا و گوهۆرینا قانوون و بازنه‌یێن هه‌لبژارتنان, پێكهاتێن سه‌ره‌كى دابه‌ش بووینه بۆ چه‌ند هه‌ڤپه‌یمانان، مینا پێكهاتێ شیعه بووینه چه‌ند هه‌ڤپه‌یمانى وه‌كى هه‌ڤپه‌یمانا “سائرون” و “فه‌تح” و “نه‌صر” تیار الحكمه, هه‌وره‌سا پێكهاتێ سونه و كورد ژى, ئه‌ڤ دابه‌شبوونه نه ئه‌گه‌رێ وێ ئایدولۆژى و به‌رنامه بووینه بۆ رێڤه‌برنا سیاسه‌تێن گشتى ل ئیراقێ, به‌لێ ئه‌گه‌رێ وى َ پۆسته و كورسیكن.
ل دۆر جوداهیا هه‌لبژارتنێن ئه‌ڤ جاره ژ هه‌لبژارتنێن بۆرى ژى هه‌مان شرۆڤه‌كارێ سیاسى گۆت: جوداهیا هه‌لبژارتێن په‌رله‌مانى ل10/10/2021 ژ هه‌لبژارتنێن به‌رێ كو بزاڤ و گڤاشتنه‌كا جادا ئیراقى دژوار بوویه و هه‌تاكو بوویه ئه‌گه‌رێ لادانا سه‌رۆكێ وه‌زیران (عادل عبدالمهدى) ل سالا 2019, بزاڤا جه‌ماوه‌رى هاتیه بناڤكرن “حركه تشرین”, ده‌ستهه‌لاتا سیاسى ل ئیراقێ هه‌لبژارتنێن ده‌مكى بكه‌ت و قانوونا هه‌لبژارتنان بگوهۆرن كو رۆلێ پارت و هێزێن سیاسى ته‌قلیدى كێم دكه‌ت و ئیحتارا ده‌ستهه‌لاتى ل ئیراقێ نه‌مینت, كو بێ ئۆمیدیه‌ك ل ده‌ف وه‌لاتیان په‌یداكریه كو ئه‌ڤ لایه‌نه بشێن چاكسازیان و چاره‌سه‌ریا كێشه و قه‌یرانان بكه‌ن، ئه‌ڤێ بزاڤێ “حركه تشرین” هه‌ولدایه كاریگه‌ریا خوه ل سه‌ر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و نه‌خشا سیاسى ل ئیراقێ هه‌بیت, بگوهۆریت كو نه د به‌ر ژه‌وه‌ندیا هێزا سه‌ره‌كى دا بیت پتر ده‌لیڤه بۆ پارتێن بچووك و كه‌سانێن سه‌ربخوه هه‌بیت بگه‌هنه په‌رله‌مانى, ب رێیا كاندیدكرنا كه‌سایه‌تێن وه‌رزشی و عه‌شائیرى و ئه‌كادیمى سه‌ربخوه ونوونه‌رێن جاده و گۆره‌پانا ته‌حریر بیت، بزاڤا جه‌ماوه‌رى هه‌ڤپه‌یمان دروستكرینه كو بهێز پشكداریێ د هه‌لبژارتنا په‌رله‌مانێ ئیراقێ داهاتى دا بكه‌ت, وه‌كى هه‌ڤپه‌یمانا “البیت الوگنى للناصریه “والاتحاد العراقى للعمل والحقوق “.
به‌لێ سه‌ره‌رایى ڤى َ چه‌ندێ هێزێن سیاسى و پارتێن ته‌قلیدى شیاینه خوه بگونجینن ل گه‌ل كاودان و گوهۆرینێن ناڤخوه‌ی و ده‌ره‌كى, ژ به‌ر پشته‌ڤانیا ده‌ره‌كى و میلشیات و ئابووره‌كێ ب هێز هه‌یه, شیاینه قانوونا یاریێ بگوهۆرن ل دووڤ به‌رژه‌وه‌ندیا خوه, دیسا ئه‌ڤ هێزه شیاینه ل شوونا ئیراق ببیته 329 بازنه كرینه 83 بازن و دیسا گه‌فێن كوشتنێ و ترسێ ل كه‌سێن سه‌ربخوه دهێنه‌كرن و گه‌له‌ك ژ وان خوه ژ پرۆسێسا هه‌لبژارتنان ڤه كیشایه.
هه‌مان شرۆڤه‌كارێ سیاسى گۆتژى: ب دیتنا من ده‌ستهه‌لاتا سیاسی ل ئیراقێ نه‌شیایه ژینگه‌هه‌كا گونجایى و جێگیر یا سیاسى په‌یدابكه‌ت, ماتیكرنێن ده‌ره‌كى, پرسا ئه‌منى, داعش, هه‌ڤڕكیێن تایڤگه‌ریى و نه‌ته‌وه‌یى, و نه جێگێریا جڤاكى, گه‌نده‌لى و خزمه‌تگوزارى و بنه‌مایێن ژیانى یێن سه‌ره‌كى,..هتد كو پرۆسێسا هه‌لبژارتنان ب شیوه‌كێ رێكوپێك و پاك بهێته‌كرن ورێره‌وێ خوه یێ سروشتى وه‌ربگریت ئه‌نجامێن وێ رێژا پشكداران دێ كێم بیت و نه‌خشه‌یى سیاسى ل ئیراقێ ب ڤى شێوه‌یى ناهێته گوهۆرین، هۆكارێن نه‌گوهۆر ل ئیراقێ ماتێكرنێن ئیرانى و ئه‌مریكانه د بریارا سیاسى یا ئیراقى دا, دێ وان كاریگه‌ریا خوه ل سه‌ر ئه‌نجام و دروستكرنا حوكمه‌تا فیدرال دا هه‌بیت.
هه‌مان شرۆڤه‌كارى گۆت: ب دیتنا من هه لبژارتنێن داهاتى چ گوهۆرینێن مه‌زن د نه خشێ سیاسى دا ل ئیراقێ ناكه‌ت, به‌لكى ده‌رگه‌هێ په‌رله‌مانى دهێته‌ڤه‌كرن بۆ هنده‌ك كه‌سایه‌تێن سه‌ربخوه و ئه‌كادیمى و عه‌شائیرى، لێ چ كاریگه‌رییا وه‌سا بهێز نابیت, سه‌ره‌رایى وان گورهۆرینێن نه‌رازیبوونا جاده‌یا ئیراقى و گڤاشتنێن وان و گوهۆرینا قانوونا هه‌لبژارتنان, بۆ لاوازكرنا هێزین سیاسێن سه‌ره‌كى، لێ ئاشكرایه پارت و هێزێن تقلیدى شیاینه خوه بگونجینن ل گه‌ل كاودانان رۆلێ وان دێ به‌رچاڤ بیت د هه‌لبژارتن و دروستكرنا هه‌ڤپه‌یمان و حوكمه‌تا فدرال دا.
ئه‌میرى گۆت: ب دیتنا من پشتى ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان دێ هه‌ڤپه‌یمان ژ ناڤخوه‌ى ده‌ركه‌ڤن ده‌ره‌كى و هه‌ڤپه‌یمان دێ د ناڤبه‌را پێكهاتان دا هێته‌كرن، شیعه ل گه‌ل كوردان و سونه ل گه‌ل شیعه وكوردان و بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا پۆستان، پێكئینانا حوكمه‌تا فدرال و چونكو چ هه‌ڤپه‌یمان و لایه‌ن بتنێ نه‌شێت هند ده‌نگان بده‌ستخوه‌ڤه بینیت حوكمه‌تێ دروست بكه‌ت و دێ په‌نایى به‌نه هه‌ڤپه‌یمانێن مه‌زنتر ل سه‌ر ئاستى پێكهاتێن هه‌ڤدژ و یا گرنگ ئه‌ڤ قووناغه یه.
ل دۆر پۆستێن سه‌رۆك كۆمارى ژى ناڤبرى گۆت: سه‌باره‌ت سه‌رۆكى كۆمارى چ قانوون نینن هه‌رسێ ده‌سته‌لات ل سه‌ر پێهاتێن سه‌ره‌كى بهینه دابه‌شكرن، به‌لێ وه‌ك عورف سه‌رۆك كۆمار بۆ كوردان بوویه و سه‌رۆك وه‌زیر بۆ شیعه‌یان بوویه و سه‌رۆكى په‌رله‌مانى بۆ عه‌ره‌بێن سونه بوویه, ئه‌ز دبینم ڤێ جارێ چ رێككه‌فتن نینن د نافبه‌را كوردان كو سه‌رۆك كۆمار بۆ ئێكه‌تیێ بیت و ناكۆكى د ناڤبه‌را پێكهاتى كوردان په‌یدابوویه ل سه‌ر پۆستێ سه‌رۆكێ كۆمارى, پارتى دیمۆكراتى كوردستان ب ماڤێ خوه دزانیت، چونكو ئێكه‌تى نشتیمانى كوردستان پێگرى نه‌كریه وى َ رێكه‌فتنا د ناڤبه‌را لایه‌نێن كوردستانى هاتیه‌كرن ل خولا چوویى، ئه‌ڤچا پارتى دێ هه‌موو بزاڤ و گڤاشتنان كه‌ت پۆستێ سه‌رۆك كۆمارى بده‌ستخوه‌ڤه بینت.. یا گرنك ب دیتنا هه‌ر ئه‌ڤ پۆسته بۆ كوردان مینیت جارێ و چ رێیا ژ ده‌ست نه‌ده‌ن.
دیسان پێكهاتێ سوننه‌یان ژى هه‌لویستێ خوه گوهۆریه و داخوازا پۆستێ سه‌رۆك كۆمارى دكه‌ن, دبێژن سه‌رۆك كۆمار پۆسته‌كێ سه‌روه‌ریى یا ئیراقى یه, ئیراق ده‌وله‌ته‌كا عه‌ره‌بى یه پێدڤى یه ژ ده‌وروبه‌رێ خوه نه ده‌ركه‌ڤین پێدڤى بوو مه سووننه‌یان بیت و ب دیتنا من دێ هه‌ڤركیه‌كا دژوار بیت د ناڤبه‌را سوننه وكوردان دا بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا پۆستێ سه‌رۆك كۆمارى و دێ گه‌له‌ك دانوستاندن و مساواماتێن چڕ ل سه‌ر بابه‌تى هێنه‌كرن و یا گرنك ئه‌ڤ پۆسته بۆ كوردان بیت.
ل دۆر ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ى هه‌رێمێ ژى و رۆلێ پارتێن كوردى ل ئه‌وان ده‌ڤه‌ران ل هه‌لبژارتنێن داهاتى دا، شرۆڤه‌كارێ سیاسى گۆت: سه‌باره‌ت ده‌ڤه‌رێن ڤه قه‌تایى ژ هه‌رێما كوردستانێ, لایه‌نێن كوردستانێ هه‌ڤپه‌یمانى كربان دى باشتر بیت، هه‌روه‌سا وه‌كى پێكهاتێن شیعى و سوننى ناكۆكى و دابه‌شبوون د ناڤبه‌را هه‌ڤپه‌یمانا كوردستانى دا ژى دروست بوویه و ئێك لیست پشكدارى نه‌كریه، به‌لێ یا گرنك پشتى ده‌ر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان، دى نه‌خشتێ هه‌ڤپه‌یمانا باشتر دیار بیت و دخوازم لایه‌نێن كوردستانى پشتى هه‌لبژارتنان هه‌ڤپه‌یمانیێ دروست بكه‌ت, دا پتر كاریگه‌ریا خوه هه‌بیت دانوستاندێن دهێنه‌كرن ل دۆر دروستكرنا حوكمه‌تا ئیراقى یا داهاتى، دیسا دبینم پارتى دیمۆكراتى كوردستان دێ سه‌نگا خوه هه‌بیت و لایه‌نه‌كێ گرنگ و سه‌ره‌كى بیت هه‌ر رێكه‌فتن و دانوستاندنه‌كا بهێته‌كرن بۆ نه‌خشه‌كرنا نه‌خشتێ سیاسى ل ئیراقێ.
ل دووماهیێ، شرۆڤه‌كارێ سیاسى گۆت: ده‌ستهه‌لاتا سیاسی ل ئیراقێ نه‌شیایه خوه ژ تایڤگه‌ریا نه‌ته‌وه‌ی و هۆز و خێله‌كى و ئایینى رزگار بكه‌ت و ده‌نگدان ل سه‌ر بنه‌مایێ تایڤگه‌ریێ یه, نه‌ته‌وه‌یى و ئایینى یه و عه‌شائیریه, بوویه هۆكارێ نه‌بوونا ناسناما نشتیمانى و ئێكگرتنا نشتیمانى و قه‌یرانا ناسنامى و نه‌جێگیریا سیاسى.
