شـەڕ و جـەنگێ سـێ ئـەلیفان
خـالد ئەحمد بـادی
مانشێتێ گۆتارا مە؛ دبیت یێ سەرسام و عەجێب بیت، لێ د ناڤەرۆكا مانشیتی دا وێ چەندێ دیار دكەت جەنگ و شەڕێ سێ ئەلیفا ئانكو شەر ل ناڤبەرا سێ وەلاتان كو وەلاتێ (ئەمریكا، ئیسرائیل و ئیران), پشتی ئیسرائیلی یا دەولەتەك دامەزراندی ل سالا (1948) و تا نوكە ل ناڤبەرا هەردو هێز و جەمسەران دا هەڤڕكیێن بهێز هەنە و ئەڤ هەڤڕكییە یێن مەزهەبی و ئایینی و سیاسی و ناڤچەیینە، هەروەسا بەرژەوەندخوازینە، هەر دەولەتەك یان پارتەك یان دەزگەهەك یان دەستهەلاتەك دروست ببیت، بێ گومان ژ ڤالاهیەكێ یە یان ژ كێماسیەكێ یە و دروستبوونا ئیرانێ و گوهۆرینا دەستهەلاتێ ژ شاهاتی بۆ دەستهەلاتێ خودانێن عەماما دبیت ئەو ژی ژ ڤالاتیەكێ و پێدڤییەكێ هاتبیت، دبیت هەبوونا دەستهەلاتێ رژێما عەماما ژ پێدڤیی و لاوازبوونا ئیسلامێ بیت ل وی سەردەمی و ل دەمێ هەولدان دهێنەكرن بۆ وەرگرتنا دەستهەلاتی یان ژی دروستكرنا دامودەزگەهەكی یان پارتەكێ دێ هەمی هەولان دەیی كو شۆنگرەكی یان هاریكاری و پشتەڤانیەكا موكم و بهێز كۆمڤە بكەیی و خودانێن عەماما ژی پشتبەستنا خو كرە سەر هندەك لایەینێن زلهیز ژبۆ بدەستڤەئینانا دەستهەلاتەكا نوی یا ئیسلامی ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤەراست و جیهانێ و ل هەر دەمەكی پشتەڤانی ل تە بهیتەكرن، بێگومان دێ یێ بێ بڕیار بیت بەرانبەر لایەنێ دی، لدویڤ ژێدەران ئیران ژ وان رێكەفتنان دەركەفت و بەرەف ئاراستایەكا دی چوو و ل ڤی دەمی زۆر بهانە دیار بوون و ئیرانێ زۆر مایتێكرن ل هەمی دەڤەر وجهان دا كر و ژ بەر ڤان خالێن مە ب شێوەكێ ئاشكەرا باس لێ كری، بۆ مە دبنە بەلگە كو سیناریۆیێن گرنگ و هەستیار ل پشت شەڕ و جەنگێ هەر سێ ئەلیفا، هەیە ئانكو هەرسێ وەلاتان دا هەیە ژبەر كو چونكو ئیران بەرەف ئاراستایەكا ترسناك و ب هێز و هەستیار ڤەچوو و مایتێكرن د هەمی جه و دەڤەر و دەولەتان دا كرن و ئیسرائیل و ئەمریكا ب شێوەكی هشیاركرنێ دربێن لەشكری ئاراستەیی ئیرانێ كرن. ل (13خزیرانا سالا 2025) ئانكو ل (13, 6, 2025) ل ڤێ دیرۆكێ ل سپێدەهییا رۆژا ئەیینی یا سێزدەیی هەیڤا شەش ئیسرائیلێ هێرشەكا زۆر ب هێز و مەزن و بەرفرەه ب مووشەك و بومبە و درۆن و فرۆكەیان كرە سەر ئیرانێ و باژێرێن تەهران و زۆر باژێرێن دی، هێرشا ئیسرائیلێ چەندین دامودەزگەهێن لەشكری و بنگەهێن ئەتۆمی و كارگەهێن دروستكرنا مۆشەكێن بالیستی یێن ئیرانێ، هەروەسا چەندین سەركردە و زانایێن ئەتۆمی یێن ئیرانێ كرنە ئارمانج و كوشتن، هەر ل لێدانا ئێكێ نێزیكی (30) زانا و پلەدار و فەرماندەیێن ئیرانی كوشتن، هەروەسا هەر ل وێ رۆژێ و بەرامبەر ڤان هێرشان ئیرانێ هێرشەكا بەرفرەه و مەزن كرە سەر ئیسرائیلێ و تەلئەڤیڤ و حەیفا و زۆر باژارێن دی، د ڤان هێرشێن ئیرانێ بۆ سەر ئیسرائیلێ دا چەندین خانی و ئاڤاهی و جهێن گشتی خراب كرن و هەڕفاندن و شەڕ بەردەوام بوو كو ب شەڕێ هەوایی ئانكو شەڕێ مۆشەكی و هێرشێن ئیران و ئیسرایلێ بەردەوام بوون, هەمی لایان داخۆیانی دان، ئەمریكا ما وەكو بەرێخودەرێ شەڕێ دولایەنی لێ ل پشت ڤی شەڕی وەلاتێن ئەورۆپی و ئەمریكا، هەروەسا رۆسیا و بریتانیا دەست ل پشت ڤی شەڕی هەنە و ژ نێزیك هایداری دەڤەێ ب گشتی و ب تایبەت شەڕێ ئیسرائیل و ئیرانێ دكەن، هەڤڕكیێن ڤان وەلاتێن مە ناڤ لێئینایی د بەردەوامن و ل پشت پەردەیان و ل ژۆرێن تاری و ل پشت دیواران كار بۆ دهێتەكرن، ئەڤە ژی ب تنێ بۆ وان پرسێن مە ل سەری باس لی كرین كو بەرژەوەندیێن تایبەت، پاشان ئەمریكا ب سیناریۆیا خۆ یا كو ل بنگەهێن ئەتۆمی یێن فۆردو و ناتانز و ئەسفەهان دایی شەڕ ب داوی ئینا و هەردو لایەنان یێ ئیسرائیل و ئیرانێ داخوازا دانوستاندنان كرن و ل دوماهیێ ب تنێ مێزا بازنەیی دێ هەر ئارێشەكێ چارەسەر كەت.