شهێنا هەسپێ مەحمود دەروێشی
عزەت یوسف
من نوستالیژیا و بیرەوەریەك ل گەل هندەك ژ هەلبەستێن مەحمود دەروێشی هەنە، ژ وانە هەڵبەستا (شهێنا ل بەتەنێ). ئەڤ هەلبەستە من دبەتە ب تەمامی نزانم بۆ سالا 1983 یان 1984ێ. ئەز ل زانكۆیا بەغدا قوتابی بووم، گۆتن هەڵبەستڤان مەحمود دەروێشی كۆڕەكێ هەڵبەست خواندنێ هەیە، ئەز ژی ئێك ژهەوادار و حەژێكەرێن ئەدەبی بووم. مەحمود دەروێش هەلبەستڤانەكێ شۆرەشگێری ب پلا ئێك یێ فەلەستینی و ب پلا دو یێ جیهانی بوو. ئەوی سەردەمی ژی خۆڕكومان و هەیەجانا شۆرەشا كوردی بوو.
بەری وی دەمی من گوهبیستی مەحمود دەروێشی ببوو، ل پۆلا شەشێ ئامادەیی هەلبەستەكا وی هەبوو ب ناڤێ (سجل انا عربی – تۆماڕ بكە ئەز عەرەبم) وەك وانە مە ژبەر كربوو و هێشتا من هندەك ژێ ل بیرە. هەروەسا هەلبەستەكا دی هەبوو من بیستبوو، ب ناڤێ (كوردستان معكم – كوردستان ل گەل هەوە مە)، تێدا دبێژیت: (ان خر منكم فارس .. شدت علی عنقی حبالی – ئەگەر سوارەك ژ وە بكەڤیت .. وەریسێ من د گەردەنا من دا دشدیێت)، وەسا مە ڤیان ل گەل مەحمود دەروێشی هەبوو.
مە پێنج شەش قوتابییێن كورد خۆ لێكدا و چووینە گوهدارییا هەلبەستێن وی، بۆ بەختێ من، من عەرەبی نەدزانی چونكی خواندنا من ب زمانێ شرینێ كوردی بوو، ئەز دەرچوویێ ئامادەییا برایەتی بووم. لێ تشتێ من ژێ وەرگرتی و ل بیرا من هەتا نها كۆپی بووی، چەند جاركی د گۆت (اما الهبوگ ، واما الصعود – یان داكەتن، یان سەركەتن)، پاشی ل داوییا هەلبەستی گۆتی (اما الصعود … واما الصعود – یان سەركەتن … یان ژی سەركەتن). وەسایە د فەرهەنگا شۆرەشگێران دا پەیڤا ژبلی سەركەفتنێ پەیڤەكا دی هەبوونا خۆ نینە.
ئەڤ هەلبەستا وی دەمی من بهیستی، پشتی من ب وەرگێرانەكا میتافۆریكی كو ل گەل ئەدەبیاتێ زمانێ كوردی بگونجیت یا خوارێ یە:
شهێنا ل بەتەنێ
شهێنا هەسپان ل بەتەنێ: یان دادكەڤن
یان سەردكەڤن
وێنەیێ من بدە خانما من، دەما دمرم ب هلاویسیت
ل دیواری
دبێژیت: ئەرێ دیوار بۆ هەیە؟ من گۆت:
دێ ئودەكێ بۆ ئاڤا كەین – ل كیڤە…
ل كیژ خانی؟
شهێنا هەسپان ل بەتەنێ: یان دادكەڤن
یان سەردكەڤن
ئەرێ خانمەكا سیهسالی پێتڤی ب ئاخەكێ هەیە
دا كو وێنەیێ سوارێ خۆ دچارچۆڤەكی دا
دابنیت؟
و ئەز دكارم خۆ بگەهینمە سەرێ كۆپێ چیایێ سەخت؟
و بەتەن فرەكە و ئاسێ یە
و نیڤەكا رێ دوڕیانە…ئاه ل گەشتەكێ
كو تێدا شەهید ب شەهیدی كەت!
ئەز وێنەیێ خۆ بۆ خانما خۆ ئامادە دكەم
وێنەیێ من بدڕینە دەما كو هەسپەكێ نوی
بۆ تە ل شهێنیا ددەت
شهێنا هەسپان ل بەتەنێ: یان دادكەڤن
یان ژی سەردكەڤن
