شه‌رمینیا زارۆیان دیارده‌یه یان نه‌خۆشى یه؟
نیهاد سه‌عدوللا
(2)
نابیت هه‌مى ده‌مان ره‌خنێ ل زارۆی بگرن، یان ره‌زیل بكه‌ن و ئاخفتنێن كرێت بێژنێ، ب تایبه‌تى ل به‌رامبه‌ر هه‌ڤالێن وان یان هنده‌ك كه‌سان، دا زارۆ هه‌ست ب وێ چه‌ندێ نه‌كه‌ن كو كه‌س حه‌ز ژ وان ناكه‌ت و نه ب ڤیانن د مالدا، دا شه‌رمینیا وان هێشتا زێده‌تر لێ نه‌هێت.
هه‌روه‌سا دڤێت دایك و باب ئازادیێ بده‌نه زارۆیێن خوه و ده‌لیڤێ بده‌نێ كو پشتگه‌رمێ خوه بیت و باوه‌رى بخو هه‌بیت، هه‌روه‌سا دا ل به‌ر هنده‌ك هه‌لویستان رابوه‌ستن ئه‌وێن زیانا دگه‌هینێ ده‌مێ دمینه بێده‌نگ یان شه‌رم دكه‌ن، چنكو هه‌مى كه‌س د ژیانێ دا ده‌مێ دهێنه سه‌ر دونیایێ (غه‌ریزه‌كا) سروشتى یاهه‌ى وى پالده‌تن كو خوه بپارێزیت و به‌رگریێ ژ خوه بكه‌ت و خوه ژ هه‌ر تشته‌كێ ب زیان پارێزیت، و ده‌مێ ده‌لیڤه بۆ دهێته دان، گومان تێدا نینه كو ئه‌و دێ شێت خوه ژ وان خرابیان پارێزێت ئه‌وێن كو دێ گه‌هنێ.
هه‌روه‌سا پێدڤى یه زارۆیان فێرى وێ چه‌ندێ بكه‌ن كو ژیانا خوه ب شێوه‌یه‌كێ سروشتى ببۆرینن، تێكه‌لیێ ل گه‌ل جڤاكێ خوه بكه‌ن، ل گه‌ل كه‌سێن د خێزانێ دا، پالده‌ر بن كو زارۆ پشكداریان د یاریێن كۆمى دا بكه‌ن، ده‌مێ دایكوباب ژ مال ده‌ردكه‌ڤن یان سه‌ره‌دانه‌كێ بۆ ماله‌كا مرۆڤێن خوه دكه‌ن جاران زارۆیێن خوه گه‌ل خوه ببه‌ن، داخوازێ ژێ بكه‌ن كو جاران به‌رامبه‌ر كه‌سێن ل به‌رامبه‌ر وان باخڤن و پشكداریێ د دانوستاندان دا بكه‌ن، ئه‌ڤ فێركرن و هۆیكرنه دێ بنیاتێن شه‌رمێ ل ده‌ف راكه‌ن و ناهێلن و دێ باوه‌ریێ ل ده‌ف په‌یداكه‌ن و دێ باوه‌رى ب خوه هه‌بیت.
هه‌روه‌سا پێدڤیه دایك و باب پشته‌ڤانیا كارێن زارۆیێن خوه یێن ئه‌رینى بكه‌ن و ده‌ستخۆشیێ لێ بكه‌ن وه‌كى ده‌مێ هاریكاریا خووشك و برایێن خوه دكه‌ن، یان ده‌مێ یاریان ل گه‌ل وان دكه‌ن، یانژى ده‌مێ ده‌ست ب ئاخفتنێ دكه‌ن ل گه‌ل ده‌وروبه‌رێن خوه.
پێدڤى یه دایك و باب هه‌ولبده‌ن راهێنانان ب زارۆیێن خوه بكه‌ن، كانێ دێ چاوا باوره‌ى ب خوه هه‌بیت، ئه‌و ژى ب رێیا به‌حسێ باشیێن وان بكه‌ن ل ده‌ف كه‌سێن ل به‌رامبه‌ر وان د ئاماده، و پاشى بهێله كانێ ئه‌و دێ چ كار كه‌ت و دێ ب چ رێ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل وى هه‌لویستى كه‌ت، تو بخوه چ كاران پێ نه‌ده‌كرن د وى هه‌لوستى دا.
هشیاربى خوه نه‌كه‌یه د ناڤ وێ گه‌نگه‌شێ را، یان دانوستاندنێ را ئه‌وا زارۆ دكه‌ن، بهێله بلا ئه‌و بخوه ره‌فتارێ ل گه‌ل ئێك بكه‌ن، خوه هه‌كه گه‌هشته هندێ كو دێ داننه ئێك، ب تنێ ده‌مێ كو دڤێت تو بچیه د ناڤ سوحبه‌تا وان دا هه‌كه ته دیت گه‌نگه‌شه و شه‌ڕێ وان درێژ و زێده‌بوو ژلایێ ئێك ژوانڤه.
پشته‌ڤانیا زارۆیێ خوه بكه بلا وه‌رزشێ بكه‌ت، چ جۆرێ وه‌رزشێ وى بڤێت بلا بكه‌ت، ئه‌ڤ چه‌نده دێ هێزا وى یاله‌شى بلند كه‌ت، دێ پتر باوه‌رى ب شیانێن خوه هه‌بیت.
پشته‌ڤانیا وى بكه بلا یاریا گه‌ل هه‌ڤالێن خوه بكه‌ت (چ ژ وى بچووكتر بن یان ژى هندى وى) داكو فێرێ رێبه‌رى و سه‌ركێشیێ بیت، نه‌هه‌ر فێرى هندێ بیت كو ئه‌و گوهدارێ خه‌لكى بیت، یان ل دووڤ ئاخفتنێن ده‌وروبه‌رێن خوه كاربكه‌ت.
هه‌ولبده ل گه‌ل زارۆیێن خوه یاریا هاتنا مێڤانان بكه، كانێ دێ چاوا پێشوازیا مێڤانان كه‌ت، دێ چاوا ل گه‌ل وان رابیت و روینیت، دێ چاوا دانوستاندنێ ل گه‌ل وان كه‌ت.
هه‌روه‌سا پێدڤى یه ده‌لیڤێ بده‌یه زارۆیێ خوه كو ئه‌و بخوه هه‌ڤالێن خوه هه‌لبژێریت، جلكێن دڤێت بكه‌ته به‌رخوه خوه هه‌كه ته نه‌ڤێت ژى ل سه‌ر ڤێ رێیێ بچیت یان بكاربینیت، به‌لێ هه‌كه هات و هه‌ر ته نه‌ڤیا ب كاره‌كێ رابیت یان جلوبه‌رگه‌كى بكه‌ته به‌رخوه زیانا وان بۆ دیاربكه هه‌تاكو باوه‌رى بۆ ژێ په‌یدابیت و باوه‌ریێ ب ئاخفتنێن ته بینت.
پتریا زارۆیێن تووشى ڤێ ئاریشێ دبن، ئه‌و زارۆكن یێن سه‌ربۆره‌ك یان (عیبره‌ته‌ك) ب سه‌رى هاتین چ ژ لایێ له‌شى یان ده‌روونى یان ژى ره‌گه‌زى، و سه‌روبه‌رێ پشتگوه هاڤێتنێ ژى ئه‌گه‌ره‌كێ سه‌ره‌كى یه، پتریا زارۆیان ژى ئه‌ون یێن كو توندیا ره‌گه‌زى ل گه‌ل وان هاتیه‌كرن.
