شۆره‌شا 14ى تیرمه‌هێ 1958 و هیڤی وئۆمێدێن كوردان
محه‌مه‌د ئیبراهیم ئامێدى
ب هه لكه‌فتا بیره‌وه‌ریا ٦٢ سالیادا شۆره شا ١٤ تیرمه‌هێ، هیڤی خوازین و ئۆمێده‌وارین ئه‌و شۆره‌ش و داستان و سه‌رهلدان و ریدان وقۆربانی و رۆژێن سه‌خت ودۆژارو ده‌ست كه‌فتی و چالاكی و بزاڤ ێین ٦٢ سالان، ببنه ره‌گه‌ز و بنه‌مایێن پلانێن داهاتی بۆ كوردستانه‌كا سه ربه‌خوه، ب ئێكرێزی و ئێك هه‌لویست و تۆماركرنا سه‌ركه‌فتنێن باشتر و مه‌زنتر د هه‌مى به‌رۆكان دا. پشتی شۆره‌شا ١٤ تیرمه‌هێ ١٩٥٨ ب چه‌ند مه‌هه‌كان، سه‌رۆكێ ئێكێ یێ كۆمارا عیراقێ (عبدالكریم قاسم) داخوازى كر ژ بارزانیێ نه‌مر مسته‌فا بزڤریته عیراقێ بۆ هاریكاریێ و پالبشتیا ڤێ شۆره‌شێ، هه‌ژى ئاماژێ یه كو بارزانیێ نه‌مر پشتى كۆمارا كوردستان هاتیه هه‌لوه‌شاندن ل سه‌ر ده‌ستى شاهنشاهێن ئیرانێ ل 16-12-1949 كودوایى رۆژ بوو د ژیێ ڤێ كۆمارێ دا، قه‌ستا ئێكه‌تیا سۆڤیێت یا به‌رێ كربوو ل گه‌ل 500 چه‌كدار و خورته میران و ل 6- 10 – 1958ێ ل دووڤ وێ داخوازیێ زڤریڤه عێراقێ، و ب پێشوازیه‌كا هه‌ژى و گه‌رم ژ لایێ هه‌مى ته‌خوچین و ئالایان ڤه هاته پێشوازیكرن، وب گه‌له‌ك دوورشمێن نیشتیمانى ب نموونه وه‌ك (هه‌ربژیت كورد وعه‌ره‌ب ره‌مزوالنیزال). شۆره‌شا 14ى تیرمه‌هێ ده‌لیڤه‌كا باش وگۆنجاى بوو، بۆهیڤى ئۆمێدێن كوردان كو بهێنه بجهئینان وه‌ك مافێ ره‌وا، و عیراق ژى به‌ر ب دیمۆكراسیێ ڤه بچیت ژ سیسته‌مێ شاهنشاهى یێ حوكمرانیێ بۆ یێ كۆمارى،كو جهێ دلخۆشیا گه‌لێ عیراقێ بوو ب كورد وعه‌ره‌باڤه و پێكهاتیێن دى، و هه‌مى پێكڤه هه‌ولبده‌ن بۆ چاره‌سه‌ریا ئاسته‌نگا و ئالۆزیێن گه‌لێ عیراقێ وچه‌سپاندنا ئازادیێ و ئاشتیێ د ناڤ كۆمه‌لێ عیراقێ دا، و مۆكومكرنا برایینا كورد و عه‌ره‌بان و ده‌ست د ناڤ ده‌ستى دابیت ل ژێر درووشمێ (علی صخره الاخوه العربیه الكوردیه تتحگمو كل المو‌وامرات والدسائس).
ل وى ده‌مى بارزانیێ نه‌مر شیا هنده‌ك ده‌ستكه‌فتیان بۆ ملله‌تێ كورد بده‌ستخوه‌ڤه‌بینیت، و شیا ل دستوورێ عیراقێ دا بهێته چه‌سپاندن و نڤسین كو،كورد و عه‌ره‌ب هه‌ڤپشكن د ڤى وه‌لاتى دا (العراق) .هه‌روه‌سا په‌سه‌ندكرنا قانوونا كارێ رێكخراوێن پارتێن سیاسى ویێن جه‌ماوه‌رى ب شێوازه‌كێ میرى و ئاشه‌كه‌را، زێده‌بارى قانوونا چاكسازیا چاندنێ و نه‌هێلانا سیسته‌مێ ده‌ربه‌گى. له‌ورا باره‌گایێن پارت و رێكخراوا هاتنه ڤه‌كرن و ده‌ستب بزاڤ وچالاكیێن خۆه‌كرن، لى مخابن رژێما عبدالكریم قاسمى پشتى بۆرینا ماوه‌كى ل سه‌رڤێ شۆره‌شێ و هه‌بوونا ره‌گه‌زپه‌رستا و شۆفینیا د هه‌یكه‌لێ كۆمارێ دا ل سه‌ر سیسته‌مێ رژێمێن به‌رێ چوون به‌رانبه‌رى كوردان و ئه‌و رێكه‌فتن و سۆزێن د گه‌ل بارزانى گۆتین بۆ ملله‌تێ كورد ب جهنه‌ئینان، هه‌ر چه‌نده گه‌له‌ك هه‌ول و بزاڤ هاتنه‌كرن ژ لایێ بارزانێ نه‌مر و سه‌ركرده‌یا كوردى ڤه بۆچاره‌سه‌ركرنا هه‌مى ئاریشا ب زمانێ دیالۆگێ وگفتوگۆیان و پێشكێشكرنا بیرئانینه‌كێ، ئانكو یاداشنامه‌كێ، بۆ سه‌رۆكاتیا كۆمارا عیراقێ ب ناڤێ ملله‌تێ كورد و پارتى دیمۆكراسى كوردستان ل 20-11-1961 یا پێكهاتى بوو ژ.15.. بابه‌ت و برگان، ئه‌و ژی ئه‌ڤه نه:
١ـ ڤه‌كێشانا هێزێن سۆپایێ عیراقێ، ئه‌وێن هاتینه هنارتن بۆ كوردستانێ و چ كارێن سۆپایی نه‌هێنه كرن.٢ـ ڤه‌كێشانا فه‌رمانبه‌رێن گشتى ئه‌وێن رۆله‌كێ به‌رز هه‌بوو د روودانێن دووماهیێ دا.٣ـ زڤرینا وان فه‌رمانبه‌را ئه‌وێن هاتینه دوورئێخستن ژ كوردستانێ بۆ جهێن وان یێن به‌رێ.٤ـ دامه‌زراندنا سه‌ركردێن دلسۆز ژ كوردان بۆ پۆستێن سه‌ره‌كی.٥ـ چه‌سپاندنا مادێ سێ ژ دستوورێ عیراقێ چه‌سپاندنه‌كا دروست.٦ـ پاقژكرنا هه‌یكه‌لێ حكومی ژ مرۆڤێن دژاتی هه‌ین به‌رانبه‌ری شۆره‌شا ١٤ تیرمه‌هێ.٧ـ به‌رب ئازادیێن دیمۆكراسی بۆ ملله‌تی و ڤه‌كوهاستنا عیراقێ بۆ سیسته‌مێ دیمۆكراسیێ. ٨ـ جێبه‌جێكرنا بریارێن كۆنگرێ مامۆستایێن كوردستانێ یێ سالا١٩٦١ژ بۆ پێشڤه‌برنا ره‌وشه‌نبیریا كوردی. ٩ـ زمانێ كوردی بیته زمانێ فه‌رمی ل هه‌می داموده‌زگه‌هێن فه‌رمی ل كوردستانێ.١٠ـ ژناڤبرنا شوونوارێن ره‌گه‌زپه‌رستیێ، ئه‌وا ب حه‌قێ كوردان دئینن. و سزادانا كه‌سانێن داخوازێن ڤێ چه‌ندێ، د ناڤبه‌را گه‌لێ عیراقێ یێ ئێكگرتی.١١ـ هێلانا چاندنا روویه‌كێ تیتنێ ل ئه‌ردێ چاندنێ یێ باش١٢ـ راستڤه‌كرنا قانوونا باجا ئه‌ردی كو دبیته باره‌گرانی ل سه‌ر جۆتیاری١٣ـ د ان و ڤه‌كرنا پرۆژان ل كوردستانێ،كو دێ كونترۆلكرنێ كه‌ت سه‌ر بێكاریێ.١٤ـ نه‌هێلان و نه‌مانا گران نه‌رخی یێ فاحش و لێدانا ده‌ستێن بازرگانیێ ب قووتێ ملله‌تی كارادكه‌ن. لێ جهێ داخێ بوو ئه‌و بیرئانینه یا بێ ئه‌نجام بوو. (عبدالكریم قاسمى) سه‌رۆك كۆمارێ عیراقێ ل جاتى زمانێ دیالۆگێ و ئاشتیێ، هێزێن سۆپایى ڤرێكرنه كوردستانێ ب مه‌ره‌ما ژ ناڤبرنا شۆره‌شا كوردى وچ ب ده‌ستێ ملله‌تى نه‌ما ژبلى به‌رده‌وامبوونا شۆره‌شا 11 ئیلۆنێ ب سه‌رپه‌رشتیا بارزانیێ نه‌مر مسته‌فا كول11-9-1961 چریسكێن خوه ڤه‌دان، و ئاگرێ بزاڤ و خه‌باتێ هه‌لدان ل سه‌رانسه‌رى كوردستانێ، وه‌ك شۆره‌شه‌كا پێكهاتیێن ملله‌تێ كورد و عیراقێ، و به‌رهه‌مێ ڤێ شۆره‌شێ رێكه‌فتنا11 ئادارێ ١٩٧٠ بوو. لێ رژێما گۆر به‌گۆر رێكه‌فتنا ره‌ش یا جه‌زائیرێ ل گه‌ل شاهێ ئیرانێ ل 6-3-1975موهركر دژى كوردان، و جاره‌كا دى چ ب ده‌ستێ كوردان نه‌ما ب شۆره‌شه‌كا دى رابن، ئه‌و ژى شۆره‌شا گۆلانێ بوو ل 26-5-1975. هه‌تا سه‌رهه‌لدانا ئادارا سالا1991 یا جه‌ماوه‌رێ كوردى یا پیرۆز. سوپاس بۆ خودایێ مه‌زن و دلۆڤان و بزاڤا رزگاریخوزا كوردى و خوینا وان خۆرته مێر و عه‌گیدان، شه‌هیدێن سه‌ر بلند و هه‌رده‌م ساخ و پێشمه‌رگێن قاره‌مان و خه‌باتا سه‌ركردایه‌تیا كوردى ب كه‌سایه‌تیا سه‌رۆك مسعود بارزانى و خه‌لكێ مه یێ دلسۆز و شه‌ره‌فمه‌ند…ئه‌ڤرۆ ئه‌م خودان حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ نه و په‌رله‌مانێ هه‌لبژارتى و جڤاتا وه‌زیران و ئه‌نجوومه‌نیێن پارێزگه‌ها وشاره‌وانیا و هێزا پێشمه‌رگێن قاره‌مان پارێزه‌رێن خاك وگه‌ل وه‌لات.
