شەڤەك ل عەبدالستانێ
بەیارێ زاویتەیی
بایێ پائیزێ یێ سار د ناڤ بەلگێن وەریایی یێن دار بەروویان را خوە ڤەددزی ناڤا حەوشێ و بێهنا ئاخا تەر و دویكێلا كوچكێن گوندی ل گەل خوە دئینا، خانیەكێ سادە د هەمبێزا گرێن تژی داروبار دا و ل سەر ئەنیا چیایەكێ كوردستانێ، كو خانیكێن وان وەكو در و لەعلان ل سەر پارچەیەكا پەرۆكێ بژالەبووین، رۆناهیەكا گەرم ژێ دەردكەفت و تاریا شەڤێ دسمی.
عەبدال ل سەرێ دیوانێ روونشت و چاڤێن وی د گەل بایێ پائیزێ دلەیزین و بەرێخوە ددا دێمێن ل دۆر وی كۆم بووین، ژیێ وی ژ پێنجی وپێنجێ هەتا شێست سالییێ بوو، سەرێ وی یێ رویت ب مووسێ تراشی بوو ورۆناهیا تاڤەهەیڤێ وەكو سیلاڤەكا زیڤی ڤەدگوهاست و دێمێ وی یی خیچكان كۆلای چارەنڤیسێ وەلاتەكی هەلدگرت و چاڤێن وی برسقینا هزرمەندەكی تێدا بوو كو سال و زەمان نەشیاینە بشكێنن.
«هەڤالێن من یێن خۆشتڤی»، ب دەنگەكێ كوور و تژی دلینی گۆت: «هوون ب خێرهاتن عەبدالستانێ، دەولەتا من یا سەربخوە كو سنوورێن وێ دیوارێن ڤێ مالێ نە و قانوونێن وێ ئەڤینی و هەلبەست و هونەرن، ل ڤێرێ ئاخا بابكالێن مە ب خوینا ڕەوانشادان تێكهەل بوویە و هەر بەرەكێ ڤێ مالێ گازیێن ئازادیێ ڕادهێلیت.»
مرۆڤی هەست پێدكر كو نە ب تنێ خانیەكە ل گوندەكێ كوردستانێ، بەلكو ل قولاچەكێ بێهنا ئاخا دهۆكا جوان دهات یا پێلێن دیجلەی ل سەر كەڤرێن دیرۆكێ شكاندین، ل ئالییێ دی بێهنا ئاخا هەولێرا كەڤنار ب كەلها وێ ڤە دهات یا حەفت هزار سالێن شارستانییەتێ هەلدگریت، ل ئالییەكێ دی بێهنا ئاخا سلێمانیی، باژارێ زانا و هەلبەستڤانان دهات، ل ڕەخێ دی بێهنا ئاخا هەلەبجە یا ب رۆندكێن دایكان و قێریێن زارۆیان تێكهەل بووی دهات و بێهنا باباگورگور و بای حەسەن ژ هەموو قولاچكان دهات.
هەڤالێن بەرهەڤبووی تێكهەلەیەكێ جوان بوون ژ گیانێن داهێنەر: قادرێ ب ناڤسال ڤەچووی و مالنشین بووی نیڤا سەرێ وی یێ رویت و نیڤا دی یا سپی ب چاڤێن تژی خەون رەوشەكا دی دابوو دیوانێ، جەگەر و بێكەس یێن گەنج یاری ب داڤێن عوودێ و قانوونێ دكرن، فەهمیێ هونەرمەند رەنگێن جلكێن وی رەنگێن كەڤالان و ئاخا كوردستانی بوون، تبلێن وی ب رەنگێ وی فرچەی رەنگ ببوون یێ چەندین سالە ژ ناڤ تبلێن وی دەرنەكەفتی، سەلام وەكو هاروون رەشیدی ل نیڤا دیوانێ ل سەر كەڤرەكێ خوەزایی یێ كوردستانێ روونشت بوو لێ چ جاری و كەنیزە ل دەردۆرا وی نەبوون، بەلكو د هزرا خوەدا بەهشتەك ئاڤا دكر، ل دۆرماندۆری مێزێ گەلەك هەلبەستڤان هەبوون (دەمهات، كامیران، بورهان، ئەرشەد، نەعمەت، هەڤال و بەیار) و هەر ئێكی ژی جوانییەكا دی ل وی شەڤا پائیزی زێدەدكر.
ژ نشكەكێ ڤە هونەرمەندێ شێوەكار تابلۆیەك دەرخست و گۆت: «عەبدال هەڤالێ من یێ خۆشتڤی ئەڤە دیارییا تەیە»، تابلۆ وێنەیەكێ زەیتی بوو و تێدا عەبدال یێ ل ژێر تاڤەهەیڤێ ب كەسەكی دگرنژیت كو هەموو ساخلەتیێن وی بەرۆڤاژی یێن وی نە، تابلۆی دەربرین ژ كەسایەتیا وی دكر، كەسەك وێرەك، بخوەباوەر و هێزا ژیانێ ل گەل راستیی د ناخێ وی دا دیاردكر كو هەردەم یێ ب هیڤیە و بەر ب پاشەرۆژەكا گەش دچیت، ل هنداڤ سەرێ وی كچەكا جوان وەكو نیشانا وەلاتی و هەیڤێ د تاریا شەڤێ دا رۆناهی ددایێ. تابلۆی چیرۆكا كەسەكی ڤەدگێڕا كو هەموو ژیێ خوە بۆ لیێگەرانێ ل راستی تەرخان كربوو، بەرگری ژ كەرامەتا مرۆڤان و مافێ خەوندیتنێ دكر.
دەڤێ خوە برە بنگوهێ هونەرمەندێ شێوەكار و چاڤێن وی ژ رۆندكان دتەیسین و گۆت: «ئەز پەیڤان نابینم، تە گیانێ من یێ ل سەر پەرۆكێ وێنە كری».
پاشی هەلبەستڤانەكی هەلبەستەك خواند:
«ل عەبدالستانێ چ سنوور نینن ژ بلی سنوورێن دلێ مەزن و دێ تێدا گولان ل شوونا ستریان چینین. جەگەر ب موزیكەكا نازدار ل سەر داڤێن عوودێ و بێكەس ب داڤێن قانوونێ ل دویڤ چوون، ب ئاوازەكێ كو چیرۆكا ئەردەكی ڤەدگێریت یێ كورێن وی ل بەندا وێ ئەڤینێ نە یا ژ هناڤێن چیا دزێت.»
ب دەربازبوونا شەڤێ، حەوش بوو سەمفۆنیەك ژ پەیڤ و ئاواز و رەنگان، هەر ئێكی تشتەك ژ گیانێ خوە گۆت و هەر ئێكی نۆتەك ل سەر ڤێ هارمۆنیا جوان زێدە كر، پەیڤ وەكو چپكێن بارانێ ل سەر ئەردەكێ تێهنی ل سەر دلێن وان دبارین.
ئێك ژ بەرهەڤبوویان رابوو و گۆت: «ل ڤی خانیێ بچووك د دلێ كوردستانا مەزن دا، ئەز رادگەهینم كو ئەم نە ب تنێ مللەتەكین ل وەلاتەكی دگەرین، بەلكو ئەم بخوە وەلاتین، د هناڤێن مەدا رووبارێن دیجلە، فورات، زێ مەزن و بچووك و خابوور دەرباز دبن، د سیها مەدا بێهنا چیایێن ئارارت و هەلگورد و زاگرۆسان هەیە، چاڤێن مە رەنگڤەدانا شینیا گۆلا دووكان و كەسكاتیا دارستانێن برادۆستی نە، زارۆیێن مە ل سەر نەخەشەیێ كوردستانێ یێ ل سەر دلێن وان هاتیە نەخشەكرن فێری ئەلفبێتكان دبن، هەر پەیڤەكا فێر دبن ناڤی چیایەكی یا رووبارەكی یان باژارەكێ كوردی هەلدگرن، ئەم وەسا دیرۆكا خوە دپارێزین و وەسا ئەڤینیێ و دلداریێ بۆ بەرەبابكان ڤەدگوهێزین».
ل دوماهیێ دەمێ شەڤ قەتیایی و ئەلندێ ب شەرمزاری سەرێ خوە ژ پشت وان گران بلند كری، هەموویان هەست پێكر كو ئەو شەڤ دوبارە نابیت، ئەو شەڤ بوو پارچەیەك ژ دیرۆكا وان یا كەسۆكی، پارچەیەك ژ چیرۆكا عەبدالستانا بچووك و یا مەزن.
«هەڤالێن من، عەبدالی ل چاڤێن هەموویان دنێری و گۆت، «ڤێ شەڤێ ئەز فێركرم كو كوردستان نە ب تنێ پارچەیەكا ئەردی یە ل سەر نەخشەی، بەلكو كوردستان گیانەكە د دلێن كورێن وێ دا ئاكنجیە ل هەر جهێ لێبن، كوردستان یا د دەنگێ هەوەدا دەمێ هەلبەستان دخوینن، یا د رەنگێن فەهمی دا دەمێ خەونان دكەتە تابلۆ، یا د داڤێن عوودا جەگەری و قانوونا بێكەسی دا دەمێ دلینیێ دژەنن.»
«ئەز فێر بووم كو دەولەت ب بەران ناهێنە ئاڤاكرن، بەلكو ب دلێن دلدار و گیانێن هەڤگرتی دهێنە ئاڤاكرن، عەبدالستان یا بچووكە، لێ كوردستانا مەزن د دلێ كەسەكی دا هەلدگریت كو ژ خوە پتر حەز ژ ئاخێ دكەت، هوون ژی هەڤالێن من بالیۆزێن كوردستانێ نە ل هەر جهێ هوون بچنێ، ڤێ ئاخێ د دلێن خوەدا هەلگرن و بزانن هەر هەناسەیەكا هوون هەلكێشن پێدڤیە سروودەك بیت ژ بۆ ئازادیا ڤێ ئەردێ پیرۆز.»
وەسا ئەڤ شەڤە ل عەبدالستانێ ب داوی هات، لێ گیانێ وێ ما دلێ هەموویان دا، هەر ئێك ژ وان پارچەیەك ژ ئەڤینا ئەبەدی هەلگرت و بوونە بالیۆزێن خەونا كوردی.
عەبدالستان بوو تۆڤێ كوردستانا مەزن یا پاشەرۆژێ، ئەڤ شەڤە ژی بوو چیڤانۆكەك ل جڤاتان بهێتە گۆتن، بیرا مرۆڤان دئینیت كو وەلاتێ راستەقینە بەراهیێ د دلان دا ئاڤا دبیت بەری ل سەر ئەردی ئاڤا بیت.
