عیراق و ئه‌مریكا و پێشهاتێن نوو
خالد ئه‌حمه‌د بادى
سیاسه‌تمه‌دار و زانا و ره‌وشه‌نبیر و سه‌ركردێ جیهانى یێ ب ناڤوده‌نگ (ماهاتما غاندى) یێ هندى، دبێژیت (یێن ل دۆر ده‌ستهه‌لاتى زۆرن، لێ یێن ل دۆر وه‌لاتى دكێمن)، بێگومان كه‌سایه‌تى و لایه‌نان كارتێكرنه‌كا مه‌زن یا هه‌یى د پێشڤه‌چوونا حوكمرانیێ دا ل هه‌ر وه‌لاته‌كى و ب هه‌لبژارتنا كه‌سه‌كێ ژهه‌ژى وشایسته ل هه‌ر پۆسته‌كى دا بیت دێ شینوار و شوونتبلێن ده‌ستبكاربوونا وى لایه‌نى یان ده‌ستهه‌لاتدارى هه‌ر زویكا دیار بن و دێ ئۆمێده‌ك بۆ خه‌لك و جه‌ماوه‌رى ژى په‌یدا بیت، لێ ل عیراقا مه خێر ژێ نه‌دیتى هه‌ر چ باشى و پێشكه‌فتن و چاكبوونا ره‌وشا ئالۆز د دیار نینن، ئه‌ڤه ژى بیرا مه ل گۆتنا پڕبها یا غاندى ئینا كو گۆتى یێن ل دۆر ده‌ستهه‌لاتى دزورن و راسته ل عیراقێ شه‌ڕ ل سه‌ر كورسی و پۆستان دهێته‌كرن و ب ملیاران هاتینه فرۆتن و ل جهێ وێ كورسیا ب ملیۆنان، به‌لكو ملیاران قازانج و بده‌ستڤه‌بینن. حوكمرانیه‌ت ئانكو ئیداره‌كرن و برێڤه‌برنا ملله‌ت و وه‌لاتان و دانا مافێن وه‌لاتیانه و ئارامكرن و به‌رپاكرنا ئێمناهیێ بۆ وه‌لاتیان و به‌رپاكرنا مافێن ره‌وا یێن وه‌لاتیێن سڤێل و بێگونه‌ه. فه‌ره ده‌ستهه‌لاتدار و حوكمران ب شه‌ڤ و رۆژ كار بكه‌ن ژبۆ به‌ر ب پێشڤه‌برن و پێشكه‌فتنا وه‌لاتى و پاراستنا گیان و مال و سامانێ وه‌لاتیان، خۆشكرنا په‌یوه‌ندیێن خوه ل گه‌ل ته‌ڤایان وه‌لاتێن دى و په‌یداكرنا ئالیه‌ته‌كا كاركرنێ كو ل گه‌ل بارودۆخێ نوو بگونجیت و وه‌لاتى به‌ر ب ئاقارێن خراب ڤه نه‌به‌ت. ل عیراقێ به‌روڤاژى یا ڤێ چه‌ندێ دكه‌ن یا مه به‌حس ژێ كرى، ئه‌وژى نه‌خۆشكرنا په‌یوه‌ندیانه و ل سه‌ر بنیاتێ مه‌زهه‌بیه‌ت و پرسێن ئایینى و گشتى كاردكه‌ن، ئه‌ڤه وى چه‌ندێ رادگه‌هینیت كو ئه‌ڤێن سیاسه‌تێ دكه‌ن و وه‌لات كه‌فتیه دبن كۆنترۆلا وانان دا، چ ژسیاسه‌ت و ئیداره‌كرنێ نزانن و رۆژ بۆ رۆژێ عیراقا گه‌نى به‌ر ب پاشڤه دبه‌ن. بۆیه‌ران ژ هه‌میان ترسناكتر و كه‌شه‌فرێتتر بۆ عیراقا كه‌تى كو هێرشكرنا ئه‌مریكا ب رێیا ئاسمانى بۆ سه‌ر (5) بنگه‌هێن حزب الله و حه‌شدا وه‌حشى ل سووریا و عیراقێ ل رێككه‌فتى (30\12\2019) و گه‌هاندنا زیانێن مه‌زن، وه‌كو كارڤه‌دانه‌كا ئیرانى و ب شێوه‌كێ زۆر نهێنى هاندان و پالدانا خه‌لكه‌كى بۆ سه‌ر بالیۆزخانا ئه‌مریكا ل عیراقێ ل رێكه‌فتى (31\12\2019 و هه‌ولدانێن سۆتن و وێرانكرا بالیۆزخانا ناڤبرى وێ چه‌ندێ دگه‌هینیت ئیران یا به‌رهنگاریا ئه‌مریكا دكه‌ت و مایتێكرنان د كاروبارێن ناڤخوه‌یى یێن پتریا وه‌لاتێن جیهانى و هه‌رێمى و هه‌ڤسوو دا دكه‌ت و ده‌ستهه‌دارێن ملله‌تێن ئیرانى و خه‌لكێ خوه بَیبه‌هر كریه ژ ئازادى و دیمۆكراسه‌تێ و ببَبه‌هر كرینه ژ كێمترین و ساده‌ترین مافێن ره‌وایێن وان. بۆیه‌رێن بومبه‌رانكرنا باره‌گایێن حزبوالله و حه‌شدا وه‌حشى و هێرشكرنا سه‌ر بالیۆزخانا ئه‌مریكا عیراق خسته د ئاسته‌نگێن كویر و تارى دا و دێ به‌رهنگاریێن مه‌زن ژى په‌یدا بن و عیراق كه‌فته د شه‌رمزاریه‌كا سیاسى یا جیهانى دا و هه‌لویستێ عیراقێ، ئێكجار لاواز بوویه و دێ به‌رهنگارى و تۆلڤه‌كرن هه‌بن ب شێوێن ئاشكه‌را و نهێنى ژى و دێ ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست ئێخیته د هه‌كێشه‌یێن سیاسى و ئابوورى و ناڤچه‌یى و دێ ئه‌ڤ هێرشكرنه ل سه‌ر عیراقێ ب گرانى راوه‌ستیت و گه‌ر ژى نه‌بوونا بریارێ و خودانێن بریارانه. و ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ دبێژین كو (خوسێ موخیكا) سه‌رۆكێ ئوروگواى گۆتیه (ئه‌ز نه‌شێم وه‌كو دایكه‌كێ شیرى بده‌مه به‌ره‌بابێن وه‌لاتێ خوه و خودان بكه‌م، لێ دشێم وه‌كو بابه‌كى دزیان ژ داهاتێ وه نه‌كه‌م).
